Rezerwat przyrody Czartowe Pole
Rezerwat przyrody Czartowe Pole – rezerwat przyrody w województwie lubelskim, znajdujący się na terenie gmin Józefów (powiat biłgorajski) i Susiec (powiat tomaszowski)[2]. Leży w obrębie Parku Krajobrazowego Puszczy Solskiej[3].
 Szumy na rzece Sopot | |
| rezerwat krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
1958 |
| Akt prawny |
M.P. z 1958 r. nr 63, poz. 363, M.P. z 1964 r. nr 65, poz. 306 |
| Powierzchnia |
80,07 ha |
| Ochrona | |
Położenie na mapie gminy Susiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
 50°26′28″N 23°05′22″E/50,441111 23,089444
| |
Powołany został Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 21 lipca 1958 roku w sprawie uznania za rezerwat przyrody (Monitor Polski nr 63, poz. 363). Celem powołania było zachowanie przełomu i doliny roztoczańskiej rzeki Sopot. W akcie powołującym powierzchnia rezerwatu została określona na 63,71 ha[4]. Dane nadleśnictwa podają jednak powierzchnię 80,07 ha[5].
Rezerwat położony jest na wysokości ok. 217–255 m n.p.m.[6]
Nazwa Czartowe Pole pochodzi od legendy związanej z objętą rezerwatem polaną, o której mówiono, że jeno czarci tam hasali[3].
Szczytowe części stromych zboczy doliny Sopotu porasta bór sosnowy przechodzący niżej w mieszany bór wilgotny (przeważają sosna, świerk i jodła). Dno doliny porastają głównie lasy łęgowe (występuje tu olsza czarna), a miejscami podmokłe łąki. W rezerwacie można zobaczyć rzadkie rośliny, takie jak: wawrzynek wilczełyko, zachyłka Roberta (ściany ruin papierni), zanokcica skalna i zielona, parzydło leśne, storczyk plamisty, paprotnik kolczysty i nerecznica szerokolistna[7].
Rezerwat nie posiada aktualnego planu ochrony, obowiązują w nim jednak zadania ochronne, na mocy których obszar rezerwatu podlega ochronie czynnej[2][8] (wcześniej część obszaru objęta była ochroną ścisłą[3]). Działania podejmowane w ramach zadań ochronnych skupiają się obecnie na ograniczeniu gradacji kornika ostrozębnego i jodłowca krzywozębnego[8].
Na terenie rezerwatu znajdują się:
- ruiny starej papierni Zamoyskich, o których informuje tablica na ścieżce dydaktycznej, biegnącej obok obiektu: są to ruiny dużego zakładu przemysłowego z XVII w. Ordynacji Zamoyskich. W latach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego zakład był dzierżawiony przez Lejbusia Kahana, a potem przez Całę Waxa – właściciela drukarni hebrajskiej w Józefowie. Produkował 80% papieru w guberni lubelskiej. Do upadku przyczyniły się dwie powodzie (1848 r. i 1870 r.) oraz pożar (1883 r.)[3].
- pomnik upamiętniający manewry wojsk polskich w 1931 roku[3]
- symboliczne groby partyzantów poległych w walkach w 1943 roku:
- Umer Achmołła Atamanow ps. „Miszka Tatar” – dowódca oddziału GL, który zginął 1 czerwca 1943 roku podczas ataku na hitlerowską ekspedycję karną w Józefowie[3],
- Hieronim Miąc ps. „Korsarz” – dowódca józefowskiego oddziału ZWZ-AK, zmarł 5 sierpnia 1943 roku w czasie operacji amputacji ręki. Ranny został w czasie walk w lesie Dębowce.
Szlaki turystyczne
edytuj
szlak krawędziowy prowadzący drewnianymi pomostami wzdłuż serii wodospadów[7]
ścieżka przyrodnicza o długości 1,3 km[9]
Oba szlaki przechodzą przez parking przy szosie Hamernia – Susiec.
-
Ruiny starej papierni -
Monument z 1931 roku oraz symboliczne mogiły partyzantów -
Kładka przez Sopot -
Fragment rezerwatu
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy
edytuj- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 288. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ a b Rezerwat przyrody Czartowe Pole, [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [online], Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska [dostęp 2019-08-18].
- ↑ a b c d e f Park Krajobrazowy Puszczy Solskiej – formy ochrony. Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddział Terenowy Zamość. [dostęp 2018-05-20].
- ↑ M.P. z 1958 r. nr 63, poz. 363.
- ↑ Nadleśnictwo Józefów – rezerwaty przyrody. [dostęp 2017-06-29].
- ↑ Geoportal2 iMap. [dostęp 2017-06-29].
- ↑ a b Artur Pawłowski: Roztocze. Przewodnik. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2015. ISBN 978-83-62460-71-7.
- ↑ a b Zarządzenie Nr 5/19 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Lublinie z dnia 21 stycznia 2019 r. w sprawie ustanowienia zadań ochronnych dla rezerwatu przyrody Czartowe Pole [online] [dostęp 2019-08-18].
- ↑ Wykaz szlaków znakowanych przez PTTK. [dostęp 2017-06-29].