Wikipedia

Rak przełyku

Rak przełyku (łac. carcinoma oesophagi) – nowotwór złośliwy przełyku, wywodzący się z nabłonka płaskiego – rak płaskonabłonkowy (carcinoma planoepitheliale), lub gruczołowego – rak gruczołowy (adenocarcinoma). Jego najczęstszym objawem jest dysfagia. Rozpoznanie stawia się na podstawie badania wycinków pobranych podczas endoskopii. Leczenie opiera się głównie na chirurgii (w przypadku zaawansowanych nowotworów również chemioterapii i radioterapii). Rokowanie jest złe.

Rak przełyku
carcinoma oesophagi
Ilustracja
Endoskopowy i ultrasonograficzny obraz (EUS) raka przełyku
Klasyfikacje
ICD-10

C15

Epidemiologia

edytuj

Zapadalność: 3,4/100000/rok. Rocznie rozpoznaje się w Polsce około 1300 przypadków raka przełyku. Częściej chorują mężczyźni, prawie wyłącznie po 40. roku życia. Dynamizm wzrostu zachorowalności na gruczolakoraka przełyku jest największy spośród wszystkich rodzajów raka u ludzi (związane jest to ze wzrastającą częstością występowania przełyku Barreta).

Etiopatogeneza

edytuj

Rozwój raka przełyku jest spowodowany zaburzeniami kontroli proliferacji i różnicowania oraz apoptozy komórkowej. Dochodzi do mutacji w obrębie genów supresorowych, takich jak: p53, p21, p14, p16, a także onkogenów – Bcl-1.

Czynniki ryzyka

edytuj

Czynniki etiologiczne:

Stany przedrakowe:

 
Endoskopowy obraz przełyku Barretta

Największym czynnikiem ryzyka gruczolakoraka przełyku jest przełyk Barretta.

Postaci

edytuj
  • Rak płaskonabłonkowy – najczęstszy (85%)
  • Gruczolakorak – zachorowalność wzrasta
  • Rak śluzowonaskórkowy
  • Rak torbielowatogruczołowy

Dwa ostatnie spotykane są bardzo rzadko.

Rzadkie są także inne typy histologiczne raka przełyku: rak płaskonabłonkowy bazaloidny, rak wrzecionowatokomórkowy, rak płaskonabłonkowy brodawkowaty[4].

Objawy

edytuj

Najczęściej:

Rzadziej:

Powiększenie nadobojczykowych i szyjnych węzłów chłonnych świadczy o znacznym zaawansowaniu procesu chorobowego.

Umiejscowienie

edytuj

Najczęściej w obrębie 3 fizjologicznych przewężeń:

  • przy wejściu do przełyku w miejscu zespolenia z gardłem – 15%
  • w miejscu rozwidlenia tchawicy – 50%
  • przy przejściu przez rozwór przepony – 35%

Powikłania

edytuj

Przetoka przełykowo-tchawicza
Objawy:

Rozpoznanie

edytuj
 
Endoskopowy obraz gruczolakoraka przełyku

Na podstawie badania endoskopowego i oceny histopatologicznej pobranego wycinka.

W celu ustalenia stopnia zaawansowania choroby należy wykonać następujące badania:

Badania pomocnicze

edytuj
  • badanie radiologiczne przełyku po podaniu kontrastu – może wykazać owrzodzenia lub zwężenia przełyku
  • endoskopia – umożliwia wykrycie zmiany płaskiej w ścianie przełyku, owrzodzenia, guza wpuklającego się do światła przełyku, usztywnienia ściany spowodowanego naciekiem lub zwężenia przełyku.
  • tomografia komputerowa – diagnostyka przerzutów odległych i określenie stopnia zaawansowania choroby
  • endosonografia (EUS) – ocena głębokości penetracji raka w obrębie przełyku i sąsiadujących struktur, a także zajęcie regionalnych węzłów chłonnych. Umożliwia także wykonanie celowanej biopsji cienkoigłowej węzła chłonnego.
  • markery nowotworowe (CEA, CA 19-9, CA 125) – mała czułość i swoistość. Mogą być przydatne w monitorowaniu nawrotów.

Różnicowanie

edytuj

Inne przyczyny dysfagii (patrz odpowiedni rozdział).

Klasyfikacja TNM

edytuj
T – guz pierwotny
Tis carcinoma in situ
T1 guz nacieka błonę podśluzową, ale jej nie przekracza
T2 guz nacieka błonę mięśniową, ale jej nie przekracza
T3 rak nacieka przydankę przełyku
T4 rak nacieka otaczające tkanki
N – okoliczne węzły chłonne
N0 regionalne węzły chłonne bez przerzutów nowotworu
N1 zajęty okoliczny węzeł chłonny
M – przerzuty odległe
M0 nie stwierdza się przerzutów odległych
M1a stwierdza się przerzuty do węzłów chłonnych szyjnych w raku górnej połowy przełyku lub do węzłów chłonnych pnia trzewnego w raku dolnej połowy przełyku
M1b inne odległe przerzuty

Stopień zaawansowania

edytuj
Stopień 0 Tis N0 M0
Stopień I T1 N0 M0
Stopień IIA T2-3 N0 M0
Stopień IIB T1-2 N1 M0
Stopień III T3 N1 M0
T4 każde N M0
Stopień IVA każde T każde N M1a
Stopień IVB każde T każde N M1b

Leczenie

edytuj

Leczenie radykalne

edytuj

Kwalifikują się do niego tylko chorzy bez przerzutów. Wybór metody zależy od stopnia zaawansowania choroby:

Podstawową metodą operacyjną w leczeniu raka przełyku jest jego całkowite lub subtotalne wycięcie wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi. Ciągłość przewodu pokarmowego odtwarza się przez przemieszczenie żołądka do klatki piersiowej lub wytworzenia wstawki z jelita.

Leczenie paliatywne

edytuj
 
Samorozprężalny metalowy stent zastosowany w paliatywnym leczeniu raka przełyku – obraz endoskopowy

Metody:

Leczenie ma na celu zminimalizowanie objawów i poprawę jakości życia pacjentów z nieoperacyjnym rakiem przełyku.

Rokowanie

edytuj
Stopień 5-letnie przeżycie
0 >95%
I 50-80%
IIA 30-40%
IIB 10-30%
III 10-15%
IVA <5%
IVB <1%

W większości przypadków rozpoznanie raka przełyku następuje w stadium zaawansowanym, dlatego średni odsetek przeżyć wynosi 5-10%.

Profilaktyka

edytuj

Przede wszystkim opiera się na modyfikacji stylu życia:

  • leczenie otyłości
  • zaprzestanie palenia tytoniu
  • spożywanie świeżych owoców i warzyw.

Regularne badania endoskopowe chorych ze zwiększonym ryzykiem zachorowania.

Klasyfikacja ICD10

edytuj
kod ICD10 nazwa choroby
ICD-10: C15 Rak przełyku
ICD-10: C15.0 Szyjna część przełyku
ICD-10: C15.1 Piersiowa część przełyku
ICD-10: C15.2 Brzuszna część przełyku
ICD-10: C15.3 Górna trzecia część przełyku
ICD-10: C15.4 Środkowa trzecia część przełyku
ICD-10: C15.5 Dolna trzecia część przełyku
ICD-10: C15.9 Przełyk, nieokreślony

Przypisy

edytuj
  1. ↑ AH. Merry, LJ. Schouten, RA. Goldbohm, PA. van den Brandt. Body mass index, height and risk of adenocarcinoma of the oesophagus and gastric cardia: a prospective cohort study.. „Gut”. 56 (11), s. 1503-11, Nov 2007. DOI: 10.1136/gut.2006.116665. PMID: 17337464. 
  2. ↑ Farin Kamangar i inni, Environmental Causes of Esophageal Cancer, „Gastroenterology clinics of North America”, 1, 2009, 27–vii, DOI: 10.1016/j.gtc.2009.01.004, ISSN 0889-8553, PMID: 19327566, PMCID: PMC2685172 [dostęp 2016-06-01].
  3. ↑ KJ. Syrjänen. HPV infections and oesophageal cancer.. „J Clin Pathol”. 55 (10), s. 721-8, Oct 2002. PMID: 12354793. 
  4. ↑ Vinay Kumar, Abul K. Abbas, Jon C. Aster, Robbins PATOLOGIA, wyd. II polskie, Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2017, s. 619, ISBN 978-1-4377-1781-5.

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

  Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rak_przełyku&oldid=73391221”