Puchar Austrii w piłce nożnej
Puchar Austrii w piłce nożnej (niem. Der Cup des Österreichischen Fußball-Bundes, w skrócie ÖFB-Cup) – cykliczne rozgrywki piłkarskie o charakterze pucharu krajowego w Austrii. Organizowane co sezon przez Austriacki Związek Piłki Nożnej (ÖFB) i przeznaczone są dla krajowych klubów piłkarskich. Zwycięzca rozgrywek otrzymuje prawo gry w Lidze Europy UEFA. Jeżeli zwycięzca ma już zagwarantowany start w rozgrywkach europejskich, wtedy zespół który przegrał w finale zagra w rundzie eliminacyjnej Ligi Europy.
| |
 2023/2024
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dyscyplina | |
| Organizator rozgrywek | |
| Data założenia | |
| Partner TV | |
| Sponsor tytularny | |
| Rozgrywki | |
| Liczba drużyn |
64 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca |
Rapid Wiedeń (1918/1919) |
| Obecny zwycięzca |
Sturm Graz (2023/2024) |
| Najwięcej zwycięstw |
Austria Wiedeń (27) |
| Strona internetowa | |
Najwięcej triumfów ma na swoim koncie Austria Wiedeń, która 27 razy sięgała po Puchar Austrii.
Historia
edytujJuż w 1897 roku, trzy lata po rozegraniu w Wiedniu pierwszego meczu piłkarskiego według reguł brytyjskiej FA, Vienna Cricket and Football-Club ogłosił o rozgrywkach pucharowych dla klubów monarchii austro-węgierskiej. Challenge Cup – tak nazywały się rozgrywki, w których wzięły udział wszystkie liczące się drużyny imperium, trwały do 1911 roku. W 1907 i 1915 również rozegrano Wiener Cup. Dziś ten puchar jest często określany jako poprzednik ÖFB-Cup, przy czym należy wziąć pod uwagę, że z tego punktu widzenia Ferencvárosi TC z Budapesztu również musiałby być nazywany zdobywcą pucharu Austrii. ÖFB-Cup ma swoje korzenie w Pucharze Dolnej Austrii (niem. Niederösterreichischen Cup), rozgrywkach pucharowych NFV. NFV był najważniejszym pod-stowarzyszeniem ÖFB, któremu przydzielono organizację mistrzostw Austrii już w 1911 roku.
Jeszcze przed oficjalnym rozpadem Austro-Węgier 11 listopada 1918 roku rozpoczęła się 27 października 1918 nowa edycja rozgrywek o Puchar Austrii, która została uznana przez ÖFB za pierwsza oficjalną. Ponownie powierzono NFV prowadzenie ÖFB. Tym razem w pucharze musieli wziąć udział wszyscy 33 członków NFV. Pierwszym zwycięzcą Niederösterreichischer Cup został SK Rapid Wien, który wygrał 3:0 z Wiener Sport-Club, rok później zielono-biali skutecznie obronili dublet. W latach 1923–1935 Puchar nazywał się Wiener Cup, a potem przyjął nazwę Österreichischer Cup.
Rozgrywki Pucharu Austrii 1930/31 odbywały się systemem ligowym w jednej rundzie od 22 listopada 1930 do 1 marca 1931. W rozgrywkach wzięło udział dziesięć klubów elitarnej wiedeńskiej ligi piłkarskiej. Wiener AC wygrał cały turniej bez porażek i został zwycięzcą z 16 punktami o punkt wyprzedzając FK Austrię[1].
Po aneksji Austrii przez Rzeszę Niemiecką w 1938 roku nadszedł logiczny koniec pucharu, ostatnia edycja pucharu Austrii miała niespodziankę zwycięzcę z drugoligowym klubem Schwarz-Rot Wiedeń. Austriackie kluby lub „Ostmark” grały od teraz w Pucharze Niemiec. SK Rapid Wien dotarł do finału w Berlinie w sezonie 1938/39, gdzie pokonał FSV Frankfurt 3:1. First Vienna FC 1894 dotarł również do finału Pucharu Niemiec w 1943 roku, pokonując Luftwaffen-Sportverein Hamburg 3:2 po dogrywce i tym samym zdobywając trofeum oficjalnie znane jako „Wanderpreis des Reichsportführer”.
Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 roku ponownie rozpoczęły rozgrywki Pucharu ÖFB. W pojedynku dwóch zdobywców pucharów Niemiec, SK Rapid Wien i First Vienna FC 1894, ten pierwszy zwyciężył 2:1 przed obowiązującą do dziś rekordową publicznością liczącą prawie 50 000 widzów. Jednak sam Puchar był do zdobycia wkrótce po jego wprowadzeniu. W sezonie 1946/47 doszło do niezadowolenia z powodu losowania Pucharu piłki nożnej przez Związek Wiedeński po arbitralnym zestawieniu par meczowych (wszystkie kluby poza Wiedniem przeciwko klubom wiedeńskim). Przekształcił się on początkowo w swego rodzaju rywalizację pomiędzy krajami związkowymi, tzw. Puchar stanów federalnych (niem. Bundesländer-Cup). Każde z dziewięciu stowarzyszeń regionalnych wysłało swojego przedstawiciela na finałowy turniej krajów związkowych. Ten nowy system został wyraźnie zdominowany przez Austrię, która reprezentowała Wiedeń w dwóch kolejnych edycjach. W półfinale 1948 doszło nawet do zwycięstwa 15:0 przeciwko 1. Salzburger SK 1919 27 czerwca 1948. Dlatego ÖFB zdecydowało od sezonu 1949/50 na razie nie organizować kolejnych rozgrywek pucharowych.
Wkrótce po zniesieniu Pucharu ÖFB pojawiły się inicjatywy, zwłaszcza od małych klubów, aby przywrócić je do życia. Alfred Frey, prezes SC Wacker Wiedeń, zasugerował UEFA wprowadzenie europejskich rozgrywek Pucharu dla zdobywców Pucharów jako zachęty do organizowania krajowych rozgrywek pucharowych. Miało to być wzorowane na wprowadzonym w 1955 roku Pucharze Mistrzów Europy. Propozycja początkowo spotkała się ze sceptycyzmem w UEFA. Puchar ÖFB został po dłuższej przerwie ponownie rozegrany w sezonie 1958/59 i zakończył się niespodziewaną wygraną Wiener AC. A już w sezonie 1960/61 startował Puchar Zdobywców Pucharów.
Od sezonu 1989/90 rozgrywki nazywane są ÖFB-Cup. W sezonie 2007/08 rozgrywki Pucharu były turniejem amatorskim (niem. ÖFB-Amateur-Cup). W związku z przygotowaniem do Mistrzostw Europy 2008, współgospodarzem których była Austria, w rozgrywkach startowały wyłącznie drużyny amatorskie z trzeciego poziomu piramidy piłkarskiej, z trzech lig regionalnych. Finał został rozegrany w dwóch meczach. Pierwszy mecz zakończył się remisem 1:1, a w rewanżu SV Horn wygrał 2:1.
Do tej pory tylko Austria Wiedeń w latach 2005–2009 cztery razy z rzędu wygrywało Puchar Austrii[2].
Format
edytujFormat rozgrywek był wiele razy zmieniany. W rozgrywkach uczestniczą kluby występujące w dwóch najwyższych ligach Mistrzostwach Austrii oraz kluby amatorskie, które zakwalifikowały się w regionalnych rozgrywkach Pucharu Krajów Związkowych (różna ilość pozostałych miejsc). Obecnie wszystkie rywalizacje od rundy pierwszej do półfinału składają się z dwóch meczów, jedynie finał składa się z jednego meczu. Zwycięzca kwalifikuje się do dalszych gier, a pokonany odpada z rywalizacji. W wypadku kiedy w regulaminowym czasie gry padł remis zarządza się dogrywkę, a jeśli i ona nie przyniosła rozstrzygnięcia, to dyktowane są rzuty karne. Rozgrywki składają się z 6 etapów: rundy pierwszej i drugiej eliminacyjnej, 1/8 finału, ćwierćfinałów, półfinałów i finału.
Zwycięzcy i finaliści
edytuj
Uwagi:
- wytłuszczono nazwy zespołów, które w tym samym roku wywalczyły mistrzostwo i Puchar kraju,
- kursywą oznaczone zespoły, które w meczu finałowym nie występowały w najwyższej klasie rozgrywkowej.
skreślonorozgrywki nieoficjalne.
Statystyki
edytujKlasyfikacja według klubów
edytujW dotychczasowej historii oficjalnych rozgrywek o Puchar Austrii na podium oficjalnie stawało w sumie 30 drużyn. Liderem klasyfikacji jest Austria Wiedeń, która zdobyła 27 Pucharów.
Stan na po sezonie 2024.
10 i więcej Pucharów Austrii| Lp. | Klub | Zdobywca | Finalista | Lata triumfów |
|---|---|---|---|---|
|
| |||
| 1. | Austria Wiedeń | 27 | 12 | 1921, 1924, 1925, 1926, 1933, 1935, 1936, 1948, 1949, 1960, 1962, 1963, 1967, 1971, 1974, 1977, 1980, 1982, 1986, 1990, 1992, 1994, 2003, 2005, 2006, 2007, 2009 |
| 2. | Rapid Wiedeń | 14 | 16 | 1919, 1920, 1927, 1946, 1961, 1968, 1969, 1972, 1976, 1983, 1984, 1985, 1987, 1995 |
| 3. | Red Bull Salzburg | 9 | 5 | 2012, 2014, 2015, 2016, 2017, 2019, 2020, 2021, 2022 |
| 4. | Wacker Innsbruck (6) (3) Swarovski Tirol (1) (2) Tirol Innsbruck (0) (1) |
7 | 6 | 1970, 1973, 1975, 1978, 1979, 1989, 1993 |
| 5. | Sturm Graz | 7 | 4 | 1996, 1997, 1999, 2010, 2018, 2023, 2024 |
| 6. | Admira Wiedeń (5) (0) Wacker Wiedeń (1) (1) Admira Wacker (0) (6) |
6 | 7 | 1928, 1932, 1934, 1947, 1964, 1966 |
| 7. | Grazer AK | 4 | 2 | 1981, 2000, 2002, 2004 |
| 8. | First Vienna FC 1894 | 3 | 6 | 1929, 1930, 1937 |
| 9. | Wiener AC | 3 | 3 | 1931, 1938, 1959 |
| 10. | SV Ried | 2 | 2 | 1998, 2011 |
| 11. | Wiener SC | 1 | 7 | 1923 |
| 12. | LASK Linz | 1 | 5 | 1965 |
| 13. | FC Kärnten | 1 | 1 | 2001 |
| 14. | Wiener AF | 1 | 0 | 1922 |
| Kremser SC | 1 | 0 | 1988 | |
| SV Stockerau | 1 | 0 | 1991 | |
| SV Horn | 1 | 0 | 2008 | |
| FC Pasching | 1 | 0 | 2013 | |
| 20. | Austria Lustenau | 0 | 2 | |
| FC Linz | 0 | 2 | ||
| SV Mattersburg | 0 | 2 | ||
| 23. | Brigittenauer AC | 0 | 1 | |
| SV Feldkirchen | 0 | 1 | ||
| DSV Leoben | 0 | 1 | ||
| Slovan Wiedeń | 0 | 1 | ||
| SKN St. Pölten | 0 | 1 | ||
| Vorwärts Steyr | 0 | 1 | ||
| SC Wiener Neustadt | 0 | 1 | ||
| Wiener Neustädter SC | 0 | 1 |
Klasyfikacja według miast
edytujSiedziby klubów: stan po finale 2024
| Miasto | Liczba tytułów | Kluby |
|---|---|---|
| Wiedeń | 48 | Austria Wiedeń (27), Rapid Wiedeń (14), First Vienna FC (3), Wiener AC (3), Wiener SC (1) |
| Graz | 11 | Sturm Graz (7), Grazer AK (4) |
| Salzburg | 9 | Red Bull Salzburg (9) |
| Innsbruck | 7 | Wacker Innsbruck (6), Swarovski Tirol (1), Tirol Innsbruck (0) |
| Mödling | 6 | Admira Wiedeń (5), Wacker Wiedeń (1), Admira Wacker (0) |
| Ried im Innkreis | 2 | SV Ried (2) |
| Horn | 1 | SV Horn (1) |
| Klagenfurt am Wörthersee | FC Kärnten (1) | |
| Krems an der Donau | Kremser SC (1) | |
| Linz | LASK Linz (1) | |
| Pasching | SV Pasching (1) | |
| Stockerau | SV Stockerau (1) |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Fussball in Österreich Cup (Wiener Cup) 1930/31. austriasoccer.at, 2015-05-18. [dostęp 2021-12-22]. (niem.).
- ↑ Austria gewinnt zum 27. Mal ÖFB-Stiegl-Cup. oefb.at, 2009-05-24. [dostęp 2021-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (29.11.2009)]. Cytat: Im 74. Finale um den ÖFB-Stiegl-Cup feierten die Violetten den 27. Erfolg und den vierten in Serie. (niem.).
- ↑
Jonathan (SV Ried),
Elvir Karahasonović (SPG Reichenau/Innsbruck), Mensur Kurtisi (SC Wiener Neustadt), 
Klemen Lavrič (Sturm Graz), 
Đorđe Rakić (Red Bull Salzburg), Thomas Stadler (FC Dornbirn).
Bibliografia
edytuj- Oficjalna strona (niem.)
- Lista Finałów Pucharu w bazie RSSSF (ang.)
- Puchar Austrii, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-12-22].
- Lista Finałów Pucharu w bazie League321 (ang.)