Przestawnia

odwrócenie szyku

Przestawnia, przestawka, szyk przestawny, przekładnia, inwersja (łac. inversio)[1], hiperteza (gr. ὑπέρθεσις hypérthesis), metateza (gr. μετάθεσις metáthesis)[2][3]figura retoryczna polegająca na zmianie kolejności wyrazów pozostających w zależności składniowej lub wtrąceniu do jednolitej grupy składniowej wyrazów nienależących do niej; szyk zdania odbiegający od norm składniowych języka.

Przykłady

edytuj
  • „śpiewające słyszałem ptaki” zamiast „słyszałem śpiewające ptaki”[4]

Szyk przestawny w językach obcych

edytuj

W niektórych językach obcych (np. w języku niemieckim) szykiem przestawnym nazywany jest określony układ kolejności części zdań, występujący w określonych przypadkach, np. po odpowiednich spójnikach. Nie jest on wtedy środkiem stylistycznym.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Charlton T. Lewis, Charles Short: inversĭo. [w:] A Latin Dictionary [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
  2. Władysław Kopaliński: metateza. [w:] Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [on-line]. slownik-online.pl. [dostęp 2018-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-03)].
  3. Henry George Liddell, Robert Scott: μετάθεσις. [w:] A Greek-English Lexicon [on-line]. [dostęp 2018-07-16]. (ang.).
  4. inwersja, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-01-27].