Przekopnice

Przekopnice, tarczowce, nieboraki (Notostraca) – rząd skrzelonogów (Branchiopoda) obejmujący kilkanaście gatunków.

Przekopnice

Notostraca
G. O. Sars, 1867
Północnoamerykańska przekopnica długowidełkowa (Triops longicaudatus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	skrzelonogi
Rząd	przekopnice

Występowanie

Przekopnice to skorupiaki rozprzestrzenione na całej kuli ziemskiej; w Europie Środkowej są reprezentowane przez nieliczne gatunki. Spotyka się je głównie w okolicach podbiegunowych, w strefie umiarkowanej też korzystniejsze dla nich są zazwyczaj niskie temperatury. Silniejsze gatunki (np. przekopnica wiosenna) żyją i rozmnażają się wczesną wiosną, gdy temperatura wody jest jeszcze bardzo niska. Słabsze gatunki (np. przekopnica właściwa) pojawiają się i rozmnażają w mniej korzystnych warunkach, wtedy, gdy nie ma już konkurencji ze strony silniejszych gatunków. Przekopnice występują w zbiornikach okresowo wysychających.

Charakterystyka

Są to organizmy zazwyczaj zimnolubne, w strefie umiarkowanej spotykane są głównie wiosną. Zaliczane są do fauny słodkowodnej.

Tułów spłaszczony grzbietobrzusznie, okryty miękkim karapaksem, podzielony jest na wiele segmentów (zazwyczaj 12), z których wyrastają parami odnóża pływne zaopatrzone w listkowate skrzela. Ciało przekopnic osiąga długość od 2–13 cm. Pływają zwrócone brzuszną stroną ku górze, również pełzają i zagrzebują się w mule. W strefie umiarkowanej rozmnażają się partenogenetycznie.

Systematyka

Rodzina Triopsidae Keilhack, 1909

rodzaj Lepidurus Leach, 1819

rodzaj Triops Schrank, 1803

Bibliografia

• Tomasz Wilanowski: Bezpancerzowce i tarczowce w akwarium (przedruk elektroniczny z "Akwarium" 3/88). [dostęp 2007-11-13]. (pol.).
• Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007. ISBN 978-83-01-14595-8. Brak numerów stron w książce
• Soszka J. G. Nie tylko w oceanach, "Nasza Księgarnia", Warszawa 1978
• Stańczykowska A. Zwierzęta bezkręgowe naszych wód, WSiP, Warszawa 1979