Wikipedia

Prochowice

miasto w województwie dolnośląskim
(Przekierowano z Prochowiczanka Prochowice)

Prochowice (pol. hist. Parchwice[3], niem. Parchwitz[4]) – miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie legnickim, nad rzeką Kaczawą, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Prochowice. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. legnickiego. Historycznie leży na Dolnym Śląsku.

Prochowice
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Ratusz w Prochowicach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

legnicki

Gmina

Prochowice

Prawa miejskie

1280

Burmistrz

Alicja Sielicka

Powierzchnia

9,85[1] km²

Populacja (01.01.2023)
• liczba ludności
• gęstość


3533[2]
358,7[2] os./km²

Strefa numeracyjna

48 76

Kod pocztowy

59-230

Tablice rejestracyjne

DLE

Położenie na mapie gminy Prochowice
Mapa konturowa gminy Prochowice, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Prochowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Prochowice”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Prochowice”
Położenie na mapie powiatu legnickiego
Mapa konturowa powiatu legnickiego, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Prochowice”
Ziemia51°16′27″N 16°21′54″E/51,274167 16,365000
TERC (TERYT)

0209074

SIMC

0954171

Urząd miejski
Rynek 1
59-230 Prochowice
Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Hasło w Wikisłowniku
Strona internetowa

Według danych GUS z 1 stycznia 2023 r. miasto miało 3533 mieszkańców[2] (673. miejsce w kraju).

Nazwa

edytuj
 
Parchwice wśród innych nazw śląskich miejscowości w urzędowym pruskim dokumencie z 1750 r. wydanym w języku polskim w Berlinie[5].

Metryka miejscowości sięga średniowiecza. W dokumencie z 1217 roku wydanym przez biskupa wrocławskiego Lorenza miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej, staropolskiej formie „Parchovici”[6]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Parchwicium[7]. Szwajcarski kartograf i geograf Mateusz Merian w swoim dziele Topographia wydanym w 1650 r. podaje dwie zgermanizowane formy nazwy miejscowości: Prachwitz oraz Prachowitz[8].

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego wymienia dwie nazwy miejscowości - Parchwice oraz zgermanizowaną Parchwitz[3] W 1750 roku polska nazwa "Parchwice" wymieniona jest w języku polskim przez Fryderyka II pośród innych miast śląskich w zarządzeniu urzędowym wydanym dla mieszkańców Śląska[5].

Polską nazwę miejscowości w formie Partowice w książce Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej wydanej w Głogówku w 1847 wymienił śląski pisarz Józef Lompa[9].

Geografia

edytuj

Miasto leży na skrzyżowaniu dróg krajowych:

Historia

edytuj
Ta sekcja od 2009-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.
 
Panorama miasta na rycinie z 1738 roku według rysunku Friedricha Bernharda Wernera
 
Zamek w Prochowicach

Prochowice założone zostały w początkach XIII wieku, na terenie bardzo dobrym dla obrony, w rozwidleniu ważnych szlaków komunikacyjnych Wrocław – Zgorzelec i Wrocław – Głogów. Mieszkańcy zajmowali się głównie rybołówstwem, myślistwem, rzemiosłem, hodowlą bydła i rolnictwem. Właścicielem osady w XIII w. był palatyn Legnicy Iko[3] – wasal księcia Bolesława Rogatki. Siedzibą właściciela był drewniany gród obronny, być może stojący na miejscu późniejszego zamku[10]. W 1280 r. osada otrzymała prawa miejskie, potwierdzone przez Bolka I Świdnickiego w 1293 r. Od 1329 znajdowała się pod zwierzchnictwem Czech. W latach 1374–1814 miasto posiadało monopol na handel solą w okolicy. W 1424 r. Wzmiankowano miejscowy ratusz, a w 1426 r. Ukończono murowaną budowę kościoła Św. Andrzeja. Po dewastacji przez husytów 11 października 1428 r.[11] Prochowice został obwarowane. Mury miejskie wznoszono w latach 1430 -1450, w obrębie umocnień funkcjonowało pięć wejść/wież: legnicka, głogowska, wołowska, wrocławska i furta browarna[12]. Od 1526 pod panowaniem Habsburgów, od 1742 w państwie pruskim. Od 1898 miasto uzyskało połączenie kolejowe z Legnicą i Ścinawą.

 
środkowa część Dolnego Śląska szczególnie dotkliwie i ciężko zniosła przebieg wojny trzydziestoletniej

W 1945 roku o Prochowice trwały zacięte walki. Po raz pierwszy miasto zostało zajęte 30 stycznia przez oddziały 4 armii pancernej 1 Frontu Ukraińskiego, jednak Niemcom udało się odbić miasto. Ostatecznie zostało zdobyte przez jednostki radzieckie 8 lutego[13]. W 1945 r. miasto zostało włączone do Polski, dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec. W okresie Polski Ludowej działały zakłady drobiarskie, gorzelnia, zakłady zbożowe, pracowała garbarnia, wytwórnia rękawiczek i odzieży skórzanej, tartak, cegielnia, betoniarnia, mieszalnia pasz[14].

W 1966 r. na skwerze przed Urzędem Miejskim odsłonięto głaz pamiątkowy ku czci żołnierzy radzieckich, którzy zdobywali miasto w 1945 r.[13]

Zabytki

edytuj
 
Poewangelicki kościół św. Andrzeja z XIV/XV w., przebud. w 1864 r.
 
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela z 1847 r., widok od ul. Pocztowej
 
Rynek w Prochowicach

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[15]:

  • ośrodek historyczny miasta
  • zespół zamkowy:
    • zamek, z XIII–XIV w., przebudowany w 1550 r. i w XIX w.
    • park, z XVII w, zmiany w czwartej ćw. XIX w.
  • kościół ewangelicki, ob. rzym.-kat. kościół pw. św. Andrzeja, z XIV/XV w., przebudowany w 1864 r.
  • kościół pw. św. Jana Chrzciciela, z 1847 r., ul. Legnicka
  • ratusz, z k. XVIII w., przebudowany XX w.
  • kaplica cmentarna, ul. Wrocławska, z drugiej poł. XIX w.
  • mury miejskie (fragmenty), z pocz. XIV w., przebudowany w XIX w.
  • dom, ul. Kochanowskiego 24, z 1900 r.
  • dom, ul. Legnicka 28, z XIX/XX w.
  • dawny spichrz, ob. dom, ul. Legnicka 33, z 1905 r.
  • dom, Rynek 6, z drugiej poł. XIX w.
  • dom, Rynek 10, z końca XIX w.
  • dom, Rynek 11, z końca XIX w.
  • dom, Rynek 12, z drugiej poł. XIX w.
  • dom, Rynek 13, z drugiej poł. XIX w.
  • dom, Rynek 14, z drugiej poł. XIX w.
  • dom, Rynek 29, z 1588 r., przebudowany w XIX/XX w.

Demografia

edytuj

Piramida wieku mieszkańców Prochowic w 2014 roku[16].
 

Sport

edytuj

W mieście istnieje klub piłki nożnej "Prochowiczanka"[17], który aktualnie występuje w IV lidze dolnośląskiej. Istnieje również Klub Taneczny "Impuls" Prochowice.

Wspólnoty wyznaniowe

edytuj

Na terenie Prochowic mieści się dekanat Prochowice wraz z parafią rzymskokatolicką św. Jana Chrzciciela. Działalność religijną prowadzi także Zbór Świadków Jehowy[18].

Partnerstwo

edytuj
Miasto Kraj Data podpisania umowy
Warburg   Niemcy 25 lutego 1997

Osoby związane z Prochowicami

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Prochowicami.
Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Prochowicach.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 7 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-08].
  2. ↑ a b c GUS, Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2023 roku [online], stat.gov.pl [dostęp 2023-08-12] (pol.).
  3. ↑ a b c Parchwice w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego Tom VII, s. 862
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  5. ↑ a b Pruski dokument z roku 1750 ustalający urzędowe opłaty na Śląsku – Wznowione powszechne taxae-stolae sporządzenie, Dla samowładnego Xięstwa Sląska, Podług ktorego tak Auszpurskiey Konfessyi iak Katoliccy Fararze, Kaznodzieie i Kuratusowie Zachowywać się powinni. Sub Dato z Berlina, d. 8. Augusti 1750
  6. ↑ Grünhagen 1866 ↓, s. 98.
  7. ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 179. ISBN 978-83-910595-2-4.
  8. ↑ Topographia Bohemiae, Moraviae et Silesiae. Merian, Frankfurt am Main 1650, s. 171.
  9. ↑ Józef Lompa, Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej, Głogówek 1847, s. 15.
  10. ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 402.
  11. ↑ Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., wyd. 2, Breslau: Graß, Barth und Comp., 1845, s. 893 (niem.).
  12. ↑ https://prochowice.com/historia/ Historia miasta, UM Prochowice
  13. ↑ a b Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939–1945, Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 402
  14. ↑ Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-01-12677-9 s. 622
  15. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 96-97. [dostęp 2012-09-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  16. ↑ Prochowice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-06], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  17. ↑ KLUB SPORTOWY PROCHOWICZANKA PROCHOWICE.
  18. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2017-01-18].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Prochowice&oldid=74659915#Sport”