Premierzy Polski

lista polskich Prezesów Rady Ministrów
To jest najnowsza wersja przejrzana, która została oznaczona 16 paź 2024. Od tego czasu wykonano 13 zmian, które oczekują na przejrzenie.

W Polsce oficjalnym tytułem premiera (szefa rządu) od 1921 roku (tj. od wejścia w życie części przepisów Konstytucji marcowej) jest prezes Rady Ministrów. W latach 1917–1921 szefa rządu oficjalnie określano jako „prezydenta ministrów”.

Ignacy Daszyński
Ignacy Daszyński – pierwszy premier niepodległej Polski
Władysław Sikorski
Władysław Sikorski – premier Polski na uchodźstwie
Hanna Suchocka
Hanna Suchocka – pierwsza kobieta sprawująca urząd premiera
Donald Tusk
Donald Tusk – obecny premier

Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku prezesem Rady Ministrów jest osoba powołana przez prezydenta Rzeczypospolitej w trybie art. 154 ust. 1 zd. 2, art. 154 ust. 3 zd. 2 lub art. 155 ust. 1 zd. 1 Konstytucji RP (Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483, ze zm.), która sprawuje obowiązki do czasu powołania nowego prezesa Rady Ministrów w przepisanym trybie.

Polska pod zaborami (do 1918)

edytuj

Prezesi Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego (1807–1815)

edytuj
Lp. Portret Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Panujący
książę warszawski
1.   Stanisław Małachowski
(1736–1809)
3 października 1807 14 grudnia 1807 72 dni Fryderyk August III Wettyn
2.   Ludwik Szymon Gutakowski
(1738–1811)
14 grudnia 1807 23 marca 1809 465 dni
3.   Stanisław Kostka Potocki
(1755–1821)
23 marca 1809 16 czerwca 1815
(faktycznie maj 1813)
2276 dni
Lp. Portret Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Panujący
król Polski
  Adam Jerzy Czartoryski
(1770–1861)
Wiceprezes Rządu Tymczasowego
16 czerwca 1815 24 grudnia 1815 191 dni Aleksander I (II)
1.   Józef Zajączek
(1752–1826)
z urzędu jako namiestnik króla
25 grudnia 1815 28 lipca 1826 3868 dni
2.   Walenty Faustyn Sobolewski
(1765–1831)
28 lipca 1826 3 grudnia 1830 1589 dni Mikołaj
Lp. Portret Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   Adam Jerzy Czartoryski
(1770–1861)
3 grudnia 1830 17 sierpnia 1831 257 dni
  Józef Chłopicki
(1771–1854)
dyktator
5 grudnia 1830 17 stycznia 1831 43 dni
2.   Jan Krukowiecki
(1772–1850)
17 sierpnia 1831 7 września 1831 21 dni
3.   Bonawentura Niemojowski
(1787–1835)
8 września 1831 23 września 1831[a] 17 dni
  Jan Nepomucen Umiński[b]
(1778–1851)
23 września 1831 23 września 1831 kilka godzin
  Maciej Rybiński[b]
(1784–1874)
25 września 1831 9 października 1831 14 dni
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
  Jan Tyssowski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
22 lutego 1846 24 lutego 1846 2 dni
Ludwik Gorzkowski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
Aleksander Grzegorzewski,
członek triumwiratu Rządu Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
  Jan Tyssowski,
dyktator
24 lutego 1846 3 marca 1846 7 dni
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   Gustaw Potworowski 20 marca 1848 9 maja 1848 50 dni

Prezesi Rządu Narodowego (1863–1864)

edytuj
 
Herb powstańców styczniowych
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania
1.   Stefan Bobrowski,
przewodniczący Komisji Wykonawczej (Tymczasowego) Rządu Narodowego
21 stycznia 1863 17 lutego 1863 27 dni
  Ludwik Mierosławski,
dyktator
17 lutego 1863 11 marca 1863 22 dni
  Marian Langiewicz,
dyktator
11 marca 1863 18 marca 1863 7 dni
2.   Stefan Bobrowski,
przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego
21 marca 1863 12 kwietnia 1863 22 dni
3.   Agaton Giller,
przewodniczący Tymczasowego Rządu Narodowego (od 10 maja 1863 przewodniczący Rządu Narodowego)
12 kwietnia 1863 23 maja 1863 41 dni
4.   Franciszek Dobrowolski,
przewodniczący Rządu Narodowego
23 maja 1863 9 czerwca 1863 17 dni
5. Piotr Kobylański,
przewodniczący Rządu Narodowego
9 czerwca 1863 10 czerwca 1863 1 dzień
6.   Karol Majewski,
przewodniczący Rządu Narodowego
14 czerwca 1863 17 września 1863 95 dni
7.   Franciszek Dobrowolski,
przewodniczący Rządu Narodowego
17 września 1863 17 października 1863 30 dni
8.   Romuald Traugutt,
dyktator Rządu Narodowego
17 października 1863 10 kwietnia 1864 176 dni
9. Bronisław Brzeziński,
przewodniczący Rządu Narodowego
20 kwietnia 1864 październik 1864 bd.

Zwierzchnicy władz wykonawczych w okupowanym Królestwie Polskim (1917–1918)

edytuj

Prezydenci Ministrów Królestwa Polskiego oraz kierownicy ministrów w prowizoriach rządowych.

 
Pieczęć Królestwa Polskiego (1917–1918)
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
  Józef Mikułowski-Pomorski
przewodniczący Komisji Przejściowej, pełniący obowiązki
marszałka koronnego
30 sierpnia 1917 13 grudnia 1917[1] 105 dni Komisja Przejściowa stan przed zwołaniem
Rady Stanu
Rada Regencyjna
1.   Jan Kucharzewski
(dwukrotnie)
26 listopada 1917 27 lutego 1918 93 dni rząd Jana Kucharzewskiego
2 października 1918 9 października 1918 7 dni
  Antoni Ponikowski
kierownik ministrów
27 lutego 1918 4 kwietnia 1918 36 dni prowizorium rządowe Antoniego Ponikowskiego
2.   Jan Kanty Steczkowski 4 kwietnia 1918 2 października 1918 181 dni rząd Jana Kantego Steczkowskiego Rada Stanu –
stan przed zwołaniem Sejmu Ustawodawczego
  Bohdan Broniewski
pełniący obowiązki
10 października 1918 23 października 1918 13 dni
3.   Józef Świeżyński 23 października 1918 3 listopada 1918 11 dni rząd Józefa Świeżyńskiego
  Władysław Wróblewski
kierownik ministrów
3 listopada 1918 14 listopada 1918 11 dni prowizorium rządowe Władysława Wróblewskiego

Polska okresu międzywojennego (1918–1939)

edytuj
 
Godło II Rzeczypospolitej Polskiej 1919–1927
Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
  Ignacy Daszyński 7 listopada 1918 11 listopada 1918 4 dni Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej przed zwołaniem Sejmu Ustawodawczego Rząd utworzony
w opozycji do Rady Regencyjnej.
Od 14 listopada
1918 r. władzę zwierzchnią sprawował Naczelny Dowódca Wojska Polskiego Józef Piłsudski.
  Stanisław Thugutt
zastępował premiera w Lublinie,
od 12 listopada w stanie dymisji rządu
11 listopada 1918 17 listopada 1918 6 dni

Premierzy II Rzeczypospolitej (1918–1939)

edytuj
 
Godło II Rzeczypospolitej Polskiej od 1927
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Kadencja Sejmu Urzędująca
głowa państwa
1.   Ignacy Daszyński 14 listopada 1918 17 listopada 1918 3 dni Józef Piłsudski
2.   Jędrzej Moraczewski 17 listopada 1918 16 stycznia 1919 60 dni Rząd Jędrzeja Moraczewskiego
3.   Ignacy Jan Paderewski 16 stycznia 1919 27 listopada 1919 313 dni Rząd Ignacego Jana Paderewskiego
Sejm Ustawodawczy
4.   Leopold Skulski 13 grudnia 1919 9 czerwca 1920 179 dni Rząd Leopolda Skulskiego
5.   Wincenty Witos
Nie utworzył rządu
10 czerwca 1920 23 czerwca 1920 13 dni
6.   Władysław Grabski 27 czerwca 1920 24 lipca 1920 27 dni Pierwszy rząd Władysława Grabskiego
(5.)   Wincenty Witos 24 lipca 1920 13 września 1921 416 dni Pierwszy rząd Wincentego Witosa
7.   Antoni Ponikowski
(dwukrotnie)
19 września 1921 5 marca 1922 167 dni Pierwszy rząd Antoniego Ponikowskiego
10 marca 1922 6 czerwca 1922 88 dni Drugi rząd Antoniego Ponikowskiego
8.   Artur Śliwiński 28 czerwca 1922 7 lipca 1922 9 dni Rząd Artura Śliwińskiego
9.   Julian Nowak 31 lipca 1922 14 grudnia 1922 136 dni Rząd Juliana Nowaka
Sejm RP I kadencji
Gabriel Narutowicz
10.   Władysław Sikorski 16 grudnia 1922 26 maja 1923 161 dni Pierwszy rząd Władysława Sikorskiego Maciej Rataj (p.o.)[c]
Stanisław Wojciechowski
(5.)   Wincenty Witos
Ponownie
28 maja 1923 14 grudnia 1923 200 dni Drugi rząd Wincentego Witosa
(6.)   Władysław Grabski
Ponownie
19 grudnia 1923 14 listopada 1925 696 dni Drugi rząd Władysława Grabskiego
11.   Aleksander Skrzyński 20 listopada 1925 5 maja 1926 166 dni Rząd Aleksandra Skrzyńskiego
(5.)   Wincenty Witos
Ponownie
10 maja 1926 14 maja 1926 4 dni Trzeci rząd Wincentego Witosa
12.   Kazimierz Bartel
(trzykrotnie)
15 maja 1926 4 czerwca 1926 20 dni Pierwszy rząd Kazimierza Bartla Maciej Rataj (p.o.)[c]
Ignacy Mościcki
8 czerwca 1926 24 września 1926 108 dni Drugi rząd Kazimierza Bartla
27 września 1926 30 września 1926 3 dni Trzeci rząd Kazimierza Bartla
13.   Józef Piłsudski 2 października 1926 27 czerwca 1928 634 dni Pierwszy rząd Józefa Piłsudskiego
Sejm RP II kadencji
(12.)   Kazimierz Bartel
Ponownie
27 czerwca 1928 13 kwietnia 1929 290 dni Czwarty rząd Kazimierza Bartla
14.   Kazimierz Świtalski 14 kwietnia 1929 7 grudnia 1929 237 dni Rząd Kazimierza Świtalskiego
(12.)   Kazimierz Bartel
Ponownie
29 grudnia 1929 15 marca 1930 76 dni Piąty rząd Kazimierza Bartla
15.   Walery Sławek 29 marca 1930 23 sierpnia 1930 147 dni Pierwszy rząd Walerego Sławka
(13.)   Józef Piłsudski
Ponownie
25 sierpnia 1930 4 grudnia 1930 101 dni Drugi rząd Józefa Piłsudskiego
Sejm RP III kadencji
(15.)   Walery Sławek
Ponownie
4 grudnia 1930 26 maja 1931 173 dni Drugi rząd Walerego Sławka
16.   Aleksander Prystor 27 maja 1931 9 maja 1933 713 dni Rząd Aleksandra Prystora
17.   Janusz Jędrzejewicz 10 maja 1933 13 maja 1934 368 dni Rząd Janusza Jędrzejewicza
18.   Leon Kozłowski 15 maja 1934 28 marca 1935 317 dni Rząd Leona Kozłowskiego
(15.)   Walery Sławek
Ponownie
28 marca 1935 12 października 1935 198 dni Trzeci rząd Walerego Sławka
19.   Marian Zyndram-Kościałkowski 13 października 1935 15 maja 1936 215 dni Rząd Mariana Zyndrama-Kościałkowskiego
20.   Felicjan Sławoj Składkowski 15 maja 1936 30 września 1939 1233 dni Rząd Felicjana Sławoja Składkowskiego
Sejm RP IV kadencji

Sejm RP V kadencji

Polskie władze na emigracji (1939–1990)

edytuj

Od 5 lipca 1945 rządy te nie miały uznania międzynarodowego.

 
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustanowione przez rząd na uchodźstwie
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Rząd Urzędująca
głowa państwa
1.   Władysław Sikorski
Ponownie
30 września 1939 18 lipca 1940 292 dni Drugi rząd Władysława Sikorskiego Władysław Raczkiewicz
2.   August Zaleski
Nie utworzył rządu
18 lipca 1940 20 lipca 1940 2 dni
(1.)   Władysław Sikorski
Ponownie
20 lipca 1940 4 lipca 1943 1079 dni Trzeci rząd Władysława Sikorskiego
3.   Stanisław Mikołajczyk 14 lipca 1943 24 listopada 1944 499 dni Rząd Stanisława Mikołajczyka
4.   Tomasz Arciszewski 29 listopada 1944 2 lipca 1947 945 dni Rząd Tomasza Arciszewskiego
August Zaleski
(od 1954 równolegle z tymczasowo
utworzoną Radą Trzech w związku
ze złamaniem przez niego konstytucji)
5.   Tadeusz Bór-Komorowski 2 lipca 1947 10 lutego 1949 589 dni Rząd Tadeusza Komorowskiego
6.   Tadeusz Tomaszewski 7 kwietnia 1949 25 września 1950 536 dni Rząd Tadeusza Tomaszewskiego
7.   Roman Odzierzyński 25 września 1950 8 grudnia 1953 1170 dni Rząd Romana Odzierzyńskiego
8.   Jerzy Hryniewski
(właśc. Mikołaj Dolanowski)
18 stycznia 1954 13 maja 1954 115 dni Rząd Jerzego Hryniewskiego
9.   Stanisław Cat-Mackiewicz 8 czerwca 1954 21 czerwca 1955 378 dni Rząd Stanisława Mackiewicza
10.   Hugon Hanke 8 sierpnia 1955 10 września 1955 33 dni Rząd Hugona Hankego
11.   Antoni Pająk 10 września 1955 14 czerwca 1965 3565 dni Pierwszy rząd Antoniego Pająka
Drugi rząd Antoniego Pająka
Trzeci rząd Antoniego Pająka
12.   Aleksander Zawisza 25 czerwca 1965 9 czerwca 1970 1810 dni Rząd Aleksandra Zawiszy
13.   Zygmunt Muchniewski 20 lipca 1970 13 lipca 1972 724 dni Rząd Zygmunta Muchniewskiego
Stanisław Ostrowski
14.   Alfred Urbański 18 lipca 1972 15 lipca 1976 1458 dni Pierwszy rząd Alfreda Urbańskiego
Drugi rząd Alfreda Urbańskiego
15.   Kazimierz Sabbat 5 sierpnia 1976 8 kwietnia 1986 3533 dni Pierwszy rząd Kazimierza Sabbata
Drugi rząd Kazimierza Sabbata
Trzeci rząd Kazimierza Sabbata Edward Bernard Raczyński
Czwarty rząd Kazimierza Sabbata
16.   Edward Szczepanik 8 kwietnia 1986 22 grudnia 1990 1719 dni Pierwszy rząd Edwarda Szczepanika Kazimierz Sabbat
Ryszard Kaczorowski
Drugi rząd Edwarda Szczepanika

Przewodniczący Egzekutywy Zjednoczenia Narodowego (1955–1972)

edytuj
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko Objął urząd Złożył urząd Długość urzędowania Urzędująca
głowa państwa
(Rada Trzech)
1.   Roman Odzierzyński
(1892–1975)
bezpartyjny
27 sierpnia 1954 29 lutego 1956 551 dni Tomasz Arciszewski (do 1955),
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders
2.   Adam Ciołkosz
(1901–1978)
PPS
29 lutego 1956 14 marca 1959 1109 dni Tadeusz Bór-Komorowski (1956-1966),
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders
3.   Witold Czerwiński
(1901–1982)
bezpartyjny
14 marca 1959 15 stycznia 1963 1403 dni
(2.)   Adam Ciołkosz
(1901–1978)
PPS
ponownie
15 stycznia 1963 19 grudnia 1966 1434 dni
p.o.   Jan Starzewski
(1895–1973)
LNP
pełniący obowiązki
19 grudnia 1966 15 marca 1967 86 dni Roman Odzierzyński,
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders
4.   Kazimierz Sabbat
(1913–1989)
bezpartyjny
dwukrotnie
15 marca 1967 8 lipca 1972 1942 dni Roman Odzierzyński (do 1968),
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders (do 1970),
Stanisław Mglej (1968-1969),
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders (do 1970),
Alfred Urbański (od 1969),
Edward Bernard Raczyński,
Władysław Anders (do 1970)
Alfred Urbański (od 1969),
Edward Bernard Raczyński,
Stanisław Kopański (od 1970)

Prezesi Rady Ministrów Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

edytuj
 
Godło Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

W okresie Polski Ludowej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę wyłaniania nowego rządu:

Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie
urzędu[d]
Złożenie
urzędu[e]
Długość
urzędowania
Rząd Kadencja
sejmu
Urzędujący
prezydent/
przewodniczący Rady Państwa
1.   Edward
Osóbka-Morawski

(PPS)
(1909–1997)
21 lipca 1944 31 grudnia 1944 929 dni Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego Krajowa Rada Narodowa Urząd opróżniony[f]
31 grudnia 1944 28 czerwca 1945 Rząd Tymczasowy
28 czerwca 1945 5 lutego 1947 Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej
Bolesław
Bierut

(1947–1952)
2.   Józef
Cyrankiewicz

(PPS, od 15 grudnia 1948 PZPR)
(1911–1989)
5 lutego 1947[g] 20 listopada 1952 2115 dni[2] Pierwszy rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm Ustawodawczy
3.   Bolesław
Bierut

(PZPR)
(1892–1956)
20 listopada 1952[h] 18 marca 1954 483 dni Rząd Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL I kadencji Aleksander
Zawadzki

(1952–1964)
(2.)   Józef
Cyrankiewicz

(PZPR)
(1911–1989)
18 marca 1954[3] 20 lutego 1957 6124 dni[2]
20 lutego 1957[i] 15 maja 1961 Drugi rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL II kadencji
15 maja 1961[j] 24 czerwca 1965 Trzeci rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL III kadencji
Urząd opróżniony[k]
Edward
Ochab

(1964–1968)
24 czerwca 1965[l] 27 czerwca 1969 Czwarty rząd Józefa Cyrankiewicza Sejm PRL IV kadencji
Marian
Spychalski

(1968–1970)
27 czerwca 1969[m] 23 grudnia 1970 Rząd Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza Sejm PRL V kadencji
4.   Piotr
Jaroszewicz

(PZPR)
(1909–1992)
23 grudnia 1970[3] 28 marca 1972 3344 dni Józef
Cyrankiewicz

(1970–1972)
28 marca 1972[n] 25 marca 1976 Rząd Piotra Jaroszewicza Sejm PRL VI kadencji Henryk
Jabłoński

(1972–1985)
25 marca 1976[o] 18 lutego 1980 Rząd Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha Sejm PRL VII kadencji
5.   Edward
Babiuch

(PZPR)
(1927–2021)
18 lutego 1980[3] 2 kwietnia 1980 144 dni
2 kwietnia 1980[p] 24 sierpnia 1980 Rząd Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego Sejm PRL VIII kadencji
6.   Józef
Pińkowski

(PZPR)
(1929–2000)
5 września 1980[q][3] 11 lutego 1981 171 dni
7.   Wojciech
Jaruzelski

(PZPR)
(1923–2014)
11 lutego 1981[3] 6 listopada 1985 1729 dni
8.   Zbigniew
Messner

(PZPR)
(1929–2014)
6 listopada 1985[r] 27 września 1988 1117 dni Rząd Zbigniewa Messnera Sejm PRL IX kadencji Wojciech
Jaruzelski

(1985–1990)
9.   Mieczysław
Rakowski
[4]
(PZPR)
(1926–2008)
27 września 1988[s] 2 sierpnia 1989 309 dni Rząd Mieczysława Rakowskiego
10.   Czesław
Kiszczak
[5]
(PZPR)
(1925–2015)
2 sierpnia 1989 24 sierpnia 1989 22 dni Nie utworzył rządu Sejm PRL X kadencji
11.   Tadeusz
Mazowiecki
[6]
(KO „S”,
od 2 grudnia 1990 UD)
(1927–2013)
24 sierpnia 1989[t] 4 stycznia 1991 498 dni Rząd Tadeusza Mazowieckiego

Przerywane pogrubione linie oddzielają poszczególne kadencje sejmu.

Prezesi Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej

edytuj
 
Godło Rzeczypospolitej Polskiej

W III Rzeczypospolitej obowiązywały trzy akty rangi konstytucyjnej regulujące procedurę wyłaniania nowego rządu:

  • od 7 kwietnia 1989 do 7 grudnia 1992 Konstytucja PRL z 1952 (od 31 grudnia 1989 jako Konstytucja RP) w wersji po noweli kwietniowej, wedle której proces powołania nowego rządu oparty był na stosownych uchwałach Sejmu (podejmowanych samoistnie bądź na wniosek Prezydenta RP) w sprawie odwołania urzędującego prezesa Rady Ministrów z jednoczesnym powołaniem nowego prezesa Rady Ministrów z misją składania wniosków co do składu Rady Ministrów. Do wyłącznej kompetencji Sejmu należało dymisjonowanie urzędującego rządu i jednoczesne powierzanie mu dalszego sprawowania obowiązków do czasu wyłonienia nowego składu Rady Ministrów. Misja kompletowania składu nowego rządu przez premiera kończyła się z chwilą podjęcia przez Sejm uchwały wyrażającej nowemu gabinetowi wotum zaufania w składzie przedstawionym przez premiera. Uchwały te publikowane w Monitorze Polskim wchodziły w życie z chwilą ich podjęcia. Poszczególni ministrowie byli odwoływani uchwałami Sejmu.

Nowo powołany prezes Rady Ministrów do czasu skompletowania własnego składu Rady Ministrów stał na czele dotychczasowej Rady Ministrów.

  • od 8 grudnia 1992 do 16 października 1997 tzw. Mała Konstytucja, która stanowiła, że nowy rząd powoływany i odwoływany był zarządzeniem Prezydenta RP, po którym Rada Ministrów winna uzyskać w Sejmie wotum zaufania.
  • od 17 października 1997 Konstytucja RP reguluje proces powołania rządu w tzw. systemie trzech kroków oraz konstruktywnym wotum nieufności. Do powołania nowej Rady Ministrów niezbędne jest postanowienie Prezydenta RP. Wotum zaufania udzielane jest przez Sejm i jest warunkiem niezbędnym do dalszego sprawowania władzy przez Radę Ministrów.
Lp. Zdjęcie Imię i nazwisko
(ugrupowanie polityczne)
Desygnacja[u] Objęcie
urzędu[v]
Głosowanie nad wotum
zaufania
Głosy w
wotum zaufania
Dymisja lub
wotum nieufności
Złożenie
urzędu[w]
Długość
urzędowania
Rząd Kadencja
sejmu
Urzędujący
prezydenci RP
1.   Tadeusz
Mazowiecki

(KO „S”,
od 2 grudnia 1990 UD)
(1927–2013)
20 sierpnia 1989[x]
24 sierpnia 1989[y]
24 sierpnia 1989[z] 12 września 1989[aa]   402
  0
  13
25 listopada 1990[ab],
14 grudnia 1990[ac]
4 stycznia 1991[ad] 498 dni Rząd Tadeusza Mazowieckiego Sejm PRL X kadencji Wojciech
Jaruzelski
[ae]
(1989–1990)
Lech
Wałęsa

(1990–1995)
2.   Jan Krzysztof
Bielecki

(KLD)
(ur. 1951)
4 stycznia 1991 4 stycznia 1991 12 stycznia 1991[af]   272
  4
  62
5 grudnia 1991[7] 6 grudnia 1991[ag] 336 dni Rząd Jana Krzysztofa Bieleckiego
3.   Jan
Olszewski

(PC)
(1930–2019)
6 grudnia 1991[8][9] 6 grudnia 1991 23 grudnia 1991   235
  60
  139
16 grudnia 1991[ah]
5 czerwca 1992[10]
5 czerwca 1992[ai] 182 dni Rząd Jana Olszewskiego Sejm RP I kadencji
4.   Waldemar
Pawlak
[aj]
(PSL)
(ur. 1959)
5 czerwca 1992[11] 5 czerwca 1992 brak wniosku
o wotum zaufania
7 lipca 1992
10 lipca 1992[12]
10 lipca 1992 35 dni[ak] Nie utworzył rządu
5.   Hanna
Suchocka

(UD)
(ur. 1946)
10 lipca 1992[al] 10 lipca 1992 11 lipca 1992[13]   226
  124
  28
28 maja 1993 26 października 1993 472 dni Rząd Hanny Suchockiej
(4.)   Waldemar
Pawlak

(PSL)
(ur. 1959)
18 października 1993 26 października 1993 10 listopada 1993[14]   310
  83
  24
1 marca 1995[15] 7 marca 1995 496 dni[ak] Rząd Waldemara Pawlaka Sejm RP II kadencji
6.   Józef
Oleksy

(SdRP, koalicja SLD)
(1946–2015)
1 marca 1995[15] 7 marca 1995[am] 4 marca 1995[16]   272
  99
  13
26 stycznia 1996 7 lutego 1996 337 dni Rząd Józefa Oleksego
Aleksander
Kwaśniewski

(1995–2005)
7.   Włodzimierz
Cimoszewicz

(bezpartyjny, związany z partią SdRP, należący do koalicji SLD[17])
(ur. 1950)
1 lutego 1996 7 lutego 1996 15 lutego 1996[18]   273
  87
  28
17 października 1997[an][19] 31 października 1997 632 dni Rząd Włodzimierza Cimoszewicza
8.   Jerzy
Buzek

(koalicja AWS,
partia RS AWS)
(ur. 1940)
17 października 1997[20] 31 października 1997 11 listopada 1997[21]   260
  173
  2
19 października 2001[ao][22] 19 października 2001 1449 dni Rząd Jerzego Buzka Sejm RP III kadencji
9.   Leszek
Miller

(SLD)
(ur. 1946)
4 października 2001[23][ap] 19 października 2001 26 października 2001[25]
13 czerwca 2003[aq][26]
  306
  140
  1

  236
  213
  0
2 maja 2004[an][27] 2 maja 2004 926 dni Rząd Leszka Millera Sejm RP IV kadencji
10.   Marek
Belka

(SLD)
(ur. 1952)
2 maja 2004[28] 2 maja 2004 14 maja 2004[ar]   188
  262
  0
14 maja 2004[as][29] 11 czerwca 2004 547 dni Pierwszy rząd Marka Belki
11 czerwca 2004[30] 11 czerwca 2004 24 czerwca 2004[31]
15 października 2004[aq][32]
  236
  215
  1

  234
  218
  0
6 maja 2005[33][34]
19 października 2005[ao][35]
31 października 2005 Drugi rząd Marka Belki
11.   Kazimierz
Marcinkiewicz

(PiS)
(ur. 1959)
19 października 2005[36] 31 października 2005 10 listopada 2005[37]   272
  187
  0
10 lipca 2006[an][38] 14 lipca 2006 256 dni Rząd Kazimierza Marcinkiewicza Sejm RP V kadencji
Lech
Kaczyński

(2005–2010)
12.   Jarosław
Kaczyński

(PiS)
(ur. 1949)
10 lipca 2006[39] 14 lipca 2006 19 lipca 2006[40]   240
  205
  0
5 listopada 2007[an][41] 16 listopada 2007 490 dni Rząd Jarosława Kaczyńskiego
13.   Donald
Tusk

(PO)
(ur. 1957)
9 listopada 2007[42] 16 listopada 2007[43] 24 listopada 2007[44]   238
  204
  2
8 listopada 2011[ao][45] 18 listopada 2011 2502 dni[at] Pierwszy rząd Donalda Tuska Sejm RP VI kadencji
Urząd opróżniony[au]
Bronisław Komorowski
(2010–2015)
8 listopada 2011[46] 18 listopada 2011 19 listopada 2011[47]
12 października 2012[aq][48]
25 czerwca 2014[aq][49]
  234
  211
  2

  233
  219
  0

  237
  203
  0
9 września 2014[an][50] 22 września 2014 Drugi rząd Donalda Tuska Sejm RP VII kadencji
14.   Ewa
Kopacz

(PO)
(ur. 1956)
15 września 2014[51] 22 września 2014 1 października 2014[52]   259
  183
  7
12 listopada 2015[ao][53] 16 listopada 2015 420 dni Rząd Ewy Kopacz
Andrzej Duda
(od 2015)
15.   Beata
Szydło

(PiS)
(ur. 1963)
13 listopada 2015[54] 16 listopada 2015[55] 18 listopada 2015[56]   236
  202
  18
8 grudnia 2017[an][57] 11 grudnia 2017 756 dni Rząd Beaty Szydło Sejm RP VIII kadencji
16.   Mateusz
Morawiecki

(PiS)
(ur. 1968)
8 grudnia 2017[58] 11 grudnia 2017[59] 12 grudnia 2017[60]
12 grudnia 2018[aq][61]
  243
  192
  0

  231
  181
  2
12 listopada 2019[ao][62] 15 listopada 2019 2193 dni Pierwszy rząd Mateusza Morawieckiego
14 listopada 2019[63] 15 listopada 2019[64][65] 19 listopada 2019[66]
4 czerwca 2020[aq][67]
  237
  214
  3

  235
  219
  2
13 listopada 2023[ao][68] 27 listopada 2023 Drugi rząd Mateusza Morawieckiego Sejm RP IX kadencji
13 listopada 2023[69] 27 listopada 2023[70][71] 11 grudnia 2023[ar]   190
  266
  0

11 grudnia 2023[as][72] 13 grudnia 2023 Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego Sejm RP X kadencji
(13.)   Donald
Tusk

(PO)
(ur. 1957)
11 grudnia 2023[av][73] 13 grudnia 2023[74][75] 12 grudnia 2023[aw][76]   248
  201
  0

366 dni[at] Trzeci rząd Donalda Tuska
Stan na 14 grudnia 2024

Przerywana pogrubiona linia oznacza poszczególne kadencje Sejmu.

Długość urzędowania premierów

edytuj

Premierem najdłużej sprawującym swój urząd na przestrzeni lat był Józef Cyrankiewicz, który w ramach pięciu gabinetów RP i PRL urzędował 8239 dni. W okresie międzywojennym najdłużej urzędującym premierem był Felicjan Sławoj Składkowski (1233 dni), wśród premierów rządu na uchodźstwie Antoni Pająk (3565 dni), a w III RP Donald Tusk (2868 dni).

Najkrócej urzędującym premierem był gen. Jan Nepomucen Umiński, który stanowisko prezesa Rządu Narodowego stracił tego samego dnia, w którym je uzyskał.

Najwięcej rządów w III RP stworzyli Mateusz Morawiecki (3 rządy, przy czym ostatni nie uzyskał wotum zaufania) oraz Donald Tusk.

Obecnie urzędujący premier swój urząd sprawuje nieprzerwanie 366 pełnych dni, a łącznie z poprzednimi kadencjami 2868 (według stanu na 14 grudnia 2024).

Żyjący byli premierzy

edytuj

Obecnie żyje 12 byłych premierów Polski. Najstarszym jest urodzony w 1940 Jerzy Buzek. Ostatnia śmierć byłego premiera, Edwarda Babiucha, miała miejsce 1 lutego 2021. Babiuch był najdłużej żyjącym byłym premierem Polski w historii (93 lata).

  1. Jerzy Buzek (ur. 1940)
  2. Hanna Suchocka (ur. 1946), honorowa przewodnicząca Europejskiej Komisji na rzecz Demokracji przez Prawo
  3. Leszek Miller (ur. 1946)
  4. Jarosław Kaczyński (ur. 1949), poseł na Sejm X kadencji oraz prezes PiS
  5. Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 1950)
  6. Jan Krzysztof Bielecki (ur. 1951)
  7. Marek Belka (ur. 1952)
  8. Ewa Kopacz (ur. 1956), wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego X kadencji z ramienia EPL oraz wiceprzewodnicząca PO
  9. Waldemar Pawlak (ur. 1959), senator XI kadencji, przewodniczący Rady Naczelnej PSL oraz prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych
  10. Kazimierz Marcinkiewicz (ur. 1959)
  11. Beata Szydło (ur. 1963), posłanka do Parlamentu Europejskiego X kadencji oraz wiceprezeska PiS
  12. Mateusz Morawiecki (ur. 1968), poseł na Sejm X kadencji oraz wiceprezes PiS

Zobacz też

edytuj
  1. Tego dnia złożył dymisję, ale prezesem Rządu Narodowego był formalnie do 25 września 1831 r.
  2. a b Wódz naczelny z pełnią władzy cywilnej.
  3. a b W oparciu o przepisy Konstytucji marcowej z 1921, od dnia śmierci lub rezygnacji prezydenta Rzeczypospolitej, jego obowiązki sprawuje tymczasowo marszałek Sejmu.
  4. Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  5. Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
  6. W oparciu o przepisy Ustawy z dnia 11 września 1944 r. o kompetencji Prezydenta Krajowej Rady Narodowej w związku z uznaniem opróżnienia urzędu Prezydenta RP jego obowiązki sprawuje tymczasowo od chwili ogłoszenia ustawy 20 września 1944 Przewodniczący Krajowej Rady Narodowej, a od 31 grudnia 1944 Prezydent Krajowej Rady Narodowej. Obowiązki pełnił Bolesław Bierut.
  7. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania przez Prezydenta RP kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Edwarda Osóbki-Morawskiego do 6 lutego 1947.
  8. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. pierwszym gabinetem Józefa Cyrankiewicza do 21 listopada 1952.
  9. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Bolesława Bieruta i Józefa Cyrankiewicza do 27 lutego 1957.
  10. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. drugim gabinetem Józefa Cyrankiewicza do 18 maja 1961.
  11. W oparciu o przepisy Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 roku Radę Państwa reprezentuje Przewodniczący lub jego zastępca. Wskutek wakatu Radę Państwa reprezentowali zastępcy Stanisław Kulczyński, Oskar Lange, Edward Ochab oraz Bolesław Podedworny.
  12. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. trzecim gabinetem Józefa Cyrankiewicza do 25 czerwca 1965.
  13. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. czwartym gabinetem Józefa Cyrankiewicza do 28 czerwca 1969.
  14. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Józefa Cyrankiewicza i Piotra Jaroszewicza do 29 marca 1972.
  15. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Piotra Jaroszewicza do 27 marca 1976.
  16. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Piotra Jaroszewicza i Edwarda Babiucha do 3 kwietnia 1980.
  17. Wiceprezes Rady Ministrów pełniący obowiązki prezesa Rady Ministrów od 24 sierpnia 1980.
  18. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Edwarda Babiucha, Józefa Pińkowskiego i Wojciecha Jaruzelskiego do 12 listopada 1985.
  19. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Zbigniewa Messnera do 14 października 1988.
  20. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem Mieczysława Rakowskiego do 12 września 1989.
  21. Desygnacja aktem prezydenta lub uchwałą Sejmu RP.
  22. Objęcie urzędu – pierwszy dzień urzędowania – zaprzysiężenie.
  23. Złożenie urzędu – ostatni dzień urzędowania.
  24. Akt desygnowania na prezesa Rady Ministrów podpisany przez prezydenta PRL Jaruzelskiego i przedstawiony Sejmowi PRL do zatwierdzenia na mocy art. 32f ust. 1 pkt 6 Konstytucji PRL.
  25. Uchwała Sejmu PRL powołująca na urząd Prezesa Rady Ministrów.
  26. Jako nowo mianowany prezes Rady Ministrów do czasu zgłoszenia wniosków co do składu własnej Rady Ministrów i ich zaakceptowania uchwałą Sejmu PRL kieruje Radą Ministrów w dotychczasowym składzie osobowym tj. gabinetem M. Rakowskiego.
  27. Uchwała Sejmu PRL wyrażająca wotum zaufania dla rządu w składzie zaproponowanym przez premiera Mazowieckiego.
  28. Prezes Rady Ministrów podał się do dymisji.
  29. Uchwała Sejmu odwołująca rząd i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego rządu.
  30. Rząd pełnił obowiązki bez premiera Mazowieckiego do czasu powołania rządu Bieleckiego 12 stycznia 1991.
  31. Od 19 lipca 1989 jako prezydent PRL; od 31 grudnia 1989 jako prezydent RP.
  32. Uchwała Sejmu udzielająca wotum zaufania i powołująca nowy składu Rady Ministrów.
  33. Rząd pełnił obowiązki bez premiera Bieleckiego do czasu powołania rządu Olszewskiego 23 grudnia 1991.
  34. 18 grudnia 1991 r. dymisja premiera została odrzucona przez Sejm.
  35. Rząd pełnił obowiązki bez premiera Olszewskiego do czasu powołania rządu Suchockiej 11 lipca 1992.
  36. Nie zdołał sformować gabinetu.
  37. a b Waldemar Pawlak urzędował łącznie jako premier w dwóch gabinetach 531 dni.
  38. Powołana Uchwałą Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 167) na prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  39. Rada Ministrów powołana zarządzeniem Prezydenta RP z dnia 6 marca 1995 r.
  40. a b c d e f Tryb art. 162 ust. 2 pkt 3.
  41. a b c d e f Dymisja na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu w trybie art. 162 ust. 1 Konstytucji RP.
  42. Było to rozwiązanie precedensowe (dotychczas powyborcze desygnowanie premiera następowało w dniu dymisji poprzedniego gabinetu), ale – zdaniem części doktryny prawa konstytucyjnego – w tamtej sytuacji, konstytucyjnie dopuszczalne i pozwalające na szybsze utworzenie nowego rządu[24]
  43. a b c d e f Wotum zaufania na wniosek Prezesa Rady Ministrów udzielone przez Sejm w trybie art. 160 Konstytucji RP.
  44. a b Nie uzyskał wotum zaufania.
  45. a b Dymisja w trybie art. 162 ust. 2 pkt 1 Konstytucji RP.
  46. a b Donald Tusk urzędował łącznie jako premier w trzech gabinetach 2868 dni.
  47. W oparciu o przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 roku od dnia wakatu na urzędzie Prezydenta Rzeczypospolitej jego obowiązki sprawuje tymczasowo Marszałek Sejmu, w razie niemożności wykonywania tych obowiązków przez Marszałka Sejmu, funkcja ta przypada Marszałkowi Senatu. Obowiązki pełnili kolejno Bronisław Komorowski (10 kwietnia 2010 – 8 lipca 2010), Bogdan Borusewicz (8 lipca 2010) i Grzegorz Schetyna (8 lipca 2010 – 6 sierpnia 2010).
  48. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru Prezesa Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Konstytucji RP.
  49. Uchwała Sejmu w sprawie wyboru członków Rady Ministrów w trybie art. 154 ust. 3 Konstytucji RP.

Przypisy

edytuj
  1. Data uchwały Komisji Przejściowej w sprawie przekazania Radzie Ministrów departamentów Tymczasowej Rady Stanu, a Prezydentowi Ministrów – pozostałych agend TRS, a także o zawieszeniu swojej działalności. Kompetencje administracyjne Komisji formalnie zostały przejęte przez Radę Ministrów z dniem 1 lutego 1918 r., kiedy wszedł w życie dekret Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z 3 stycznia 1918 r. (Dz.U. z 1918 r. nr 1, poz. 1 ze zm.). Ostatnie posiedzenia Komisja odbyła 24 stycznia 1918 r.
  2. a b Józef Cyrankiewicz urzędował łącznie jako premier w sześciu gabinetach 8239 dni.
  3. a b c d e Wybrany w miejsce urzędującego prezesa Rady Ministrów bez odwołania Rady Ministrów.
  4. Złożył urząd po częściowo wolnych wyborach 4 czerwca 1989
  5. Pierwszy premier po częściowo wolnych wyborach 4 czerwca 1989
  6. Pierwszy premier III RP (pierwszy niekomunistyczny premier po 1989)
  7. Uchwała Sejmu RP z dnia 5 grudnia 1991 r. w sprawie przyjęcia ustąpienia Rządu (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 313), uchwała przyjmująca ustąpienie rządu Bieleckiego i powierzająca mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowego składu Rady Ministrów.
  8. Uchwała Sejmu RP z dnia 6 grudnia 1991 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów (M.P. z 1991 r. nr 45, poz. 315).
  9. Uchwała powołująca Jana Olszewskiego (w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP) na stanowisko prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia składu nowej Rady Ministrów.
  10. Uchwała Sejmu z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie odwołania Rady Ministrów (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 125), w trybie art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP o odwołaniu Jana Olszewskiego z urzędu prezesa Rady Ministrów i powierzeniu mu sprawowania obowiązków do czasu powołania następcy.
  11. Uchwała Sejmu RP z dnia 5 czerwca 1992 r. w sprawie powołania prezesa Rady Ministrów (M.P. z 1992 r. nr 17, poz. 126), na prezesa Rady Ministrów z misją przedstawienia Sejmowi RP składu Rady Ministrów (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  12. Uchwała Sejmu RP z dnia 10 lipca 1992 r. (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 166), uchwała odwołująca prezesa Rady Ministrów i powierzająca mu sprawowanie obowiązków do czasu powołania następcy (tryb art. 32f ust. 1 pkt 6 w zw. z art. 37 ust. 1 Konstytucji RP).
  13. Skład Rady Ministrów Hanny Suchockiej powołany uchwałą Sejmu RP z dnia 11 lipca 1992 r. w sprawie powołania Rady Ministrów (M.P. z 1992 r. nr 23, poz. 168).
  14. M.P. z 1993 r. nr 58, poz. 533.
  15. a b M.P. z 1995 r. nr 12, poz. 138.
  16. M.P. z 1995 r. nr 13, poz. 158.
  17. Wejście Cimoszewicza [online], Sekcja polska BBC, 28 czerwca 2005 [dostęp 2021-02-25] (pol.).
  18. M.P. z 1996 r. nr 15, poz. 180.
  19. M.P. z 1997 r. nr 79, poz. 764.
  20. M.P. z 1997 r. nr 79, poz. 765.
  21. M.P. z 1997 r. nr 82, poz. 792.
  22. M.P. z 2001 r. nr 37, poz. 601.
  23. M.P. z 2001 r. nr 34, poz. 560.
  24. Lech Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, wyd. 9., Warszawa 2005, s. 294).
  25. M.P. z 2001 r. nr 38, poz. 612.
  26. M.P. z 2003 r. nr 34, poz. 436.
  27. M.P. z 2004 r. nr 19, poz. 333.
  28. M.P. z 2004 r. nr 19, poz. 334.
  29. M.P. z 2004 r. nr 22, poz. 388.
  30. M.P. z 2004 r. nr 27, poz. 453.
  31. M.P. z 2004 r. nr 28, poz. 470.
  32. M.P. z 2004 r. nr 43, poz. 742.
  33. Dymisja nie została przyjęta przez Prezydenta RP w trybie art. 162 ust. 2 pkt 3 w związku z art. 162 ust. 4 Konstytucji RP.
  34. M.P. z 2005 r. nr 27, poz. 373.
  35. M.P. z 2005 r. nr 62, poz. 855.
  36. M.P. z 2005 r. nr 62, poz. 856.
  37. M.P. z 2005 r. nr 70, poz. 963.
  38. M.P. z 2006 r. nr 48, poz. 517.
  39. M.P. z 2006 r. nr 48, poz. 518.
  40. M.P. z 2006 r. nr 51, poz. 547.
  41. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 892.
  42. M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 902.
  43. M.P. z 2007 r. nr 87, poz. 945.
  44. M.P. z 2007 r. nr 90, poz. 972.
  45. M.P. z 2011 r. nr 101, poz. 1022.
  46. M.P. z 2011 r. nr 101, poz. 1023.
  47. M.P. z 2011 r. nr 105, poz. 1057.
  48. M.P. z 2012 r. poz. 769.
  49. M.P. z 2014 r. poz. 523.
  50. M.P. z 2014 r. poz. 803.
  51. M.P. z 2014 r. poz. 804.
  52. M.P. z 2014 r. poz. 892.
  53. M.P. z 2015 r. poz. 1088.
  54. M.P. z 2015 r. poz. 1089.
  55. M.P. z 2015 r. poz. 1090.
  56. M.P. z 2015 r. poz. 1159.
  57. M.P. z 2017 r. poz. 1143.
  58. M.P. z 2017 r. poz. 1144.
  59. M.P. z 2017 r. poz. 1150.
  60. M.P. z 2017 r. poz. 1177.
  61. M.P. z 2018 r. poz. 1246.
  62. M.P. z 2019 r. poz. 1069.
  63. M.P. z 2019 r. poz. 1090.
  64. M.P. z 2019 r. poz. 1091.
  65. M.P. z 2019 r. poz. 1092.
  66. M.P. z 2019 r. poz. 1135.
  67. M.P. z 2020 r. poz. 495.
  68. M.P. z 2023 r. poz. 1221.
  69. M.P. z 2023 r. poz. 1222.
  70. M.P. z 2023 r. poz. 1287.
  71. M.P. z 2023 r. poz. 1288.
  72. M.P. z 2023 r. poz. 1379.
  73. M.P. z 2023 r. poz. 1380.
  74. M.P. z 2023 r. poz. 1382.
  75. M.P. z 2023 r. poz. 1383.
  76. M.P. z 2023 r. poz. 1381.