Pons Sublicius

Pons Sublicius
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym
	Podstawowe dane
Przeszkoda	Tyber
Data budowy	621 r. p.n.e
Data zburzenia	V wiek n.e.
	Położenie na mapie Włoch Pons Sublicius
	41°53′16,8673″N 12°28′46,8481″E/41,888019 12,479680
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pons Sublicius (też: Pons Ligneus^[1]) – najstarszy spośród mostów na Tybrze w Rzymie, wzniesiony jeszcze w czasach królewskich. Nie zachował się po nim żaden ślad.

Historia

Tradycja przypisywała wzniesienie mostu czwartemu królowi, Ankusowi Marcjuszowi, w 621 r. p.n.e.^[1] Pons Sublicius był kilkakrotnie niszczony i odbudowywany^[1]. Był też świadkiem wielu ważnych wydarzeń w dziejach Rzymu. W legendarnych czasach bronił się na nim Horacjusz Kokles, zaś podczas najazdu Galów westalki uciekły przez niego do Caere^[2]. Data zniszczenia mostu jest nieznana, przypuszczalnie nastąpiło to w V wieku^[2].

Położenie

Most przypuszczalnie powstał w miejscu, gdzie wcześniej istniała już przeprawa promowa^[3]. Dokładna lokalizacja mostu jest nieznana^[4]. Znajdował się on poniżej Wyspy Tyberyjskiej, najprawdopodobniej przy południowym krańcu Forum Boarium, obok ujścia kanału Cloaca Maxima, koło późniejszej Porta Flumentana w murach serwiańskich^[2]^[3].

Konstrukcja

Wykonano go w całości z drewna. Wspierał się na grubych, czworokątnie ociosanych bierwionach^[1] – stąd jego nazwy: łac. sublica oznacza „pal” (a więc „most wzniesiony na palach”)^[2]^[4]; łac. lignum oznacza „drewno” (a więc „most drewniany”). Z zachowanych przekazów wynika, że była to raczej wąska kładka przystosowana głównie do ruchu pieszego^[2]. Był to most wspornikowy o wielu siodełkach, ułożonych jedne nad drugimi i podpierających leżaje, a więc w typowym układzie znanym wówczas w Europie i w Azji. Był zbudowany bez użycia elementów żelaznych (gwoździ) i rozbieralny^[1].

Konotacje kulturowe

Most miał duże znaczenie symboliczne. Użycie do budowy jedynie drewna było podyktowane względami religijnymi, a jego utrzymanie i naprawy leżały w kompetencji kolegium pontyfików^[2]^[3]. Zerwanie przeprawy przez wody powodzi każdorazowo uważano za zły omen (prodigium)^[2]. Co roku w idy maja na Pons Sublicius udawała się procesja złożona z westalek i pontyfików, którzy w trakcie obrzędu zwanego Argei topili następnie w rzece trzydzieści słomianych kukieł, co przypuszczalnie miało być symbolicznym przebłaganiem bóstwa rzeki, domagającego się ofiary ludzkiej za budowę mostu^[3].

Horacjusz Kokles na Pons Sublicius, przedstawienie z czasów Antonina Piusa

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Adriana Rosset: Starożytne drogi i mosty. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970, s. 154–155.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 299. ISBN 0-8018-4300-6.
↑ ^a ^b ^c ^d Brian Campbell: Rivers and the Power of Ancient Rome. Chapell Hill: The University of North Carolina Press, 2012, s. 21. ISBN 978-0-8078-3480-0.
↑ ^a ^b Roger B. Ulrich: Roman Woodworking. New Haven: Yale University Press, 2007, s. 78. ISBN 978-0-300-10341-0.

[ar-1] Adriana Rosset: Starożytne drogi i mosty. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1970, s. 154–155.

[richardson-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 299. ISBN 0-8018-4300-6.

[campbell-3] Brian Campbell: Rivers and the Power of Ancient Rome. Chapell Hill: The University of North Carolina Press, 2012, s. 21. ISBN 978-0-8078-3480-0.

[ulrich-4] Roger B. Ulrich: Roman Woodworking. New Haven: Yale University Press, 2007, s. 78. ISBN 978-0-300-10341-0.

[1]

[2]

[3]

[4]