Pieczarka okazała
Pieczarka okazała (Agaricus augustus Fr.) – gatunek grzybów należący do rodziny pieczarkowatych (Agaricaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieczarka okazała |
| Nazwa systematyczna | |
| Agaricus augustus Fr. Epicr. syst. mycol.: 212 (Uppsala, 1838) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
- Agaricus augustus var. albus M.M. Moser, in Gams, Kl. Krypt.-Fl.
- Agaricus augustus Fr. (1838) var. augustus
- Agaricus augustus var. perrarus (Schulzer) Bon & Cappelli
- Agaricus peronatus Massee
- Agaricus perrarus Schulzer
- Fungus augustus (Fr.) Kuntze
- Fungus peronatus Kuntze
- Pratella augusta (Fr.) Gillet
- Psalliota augusta (Fr.) Quél.
- Psalliota peronata Massee
- Psalliota perrara (Schulzer) Bres.[2]
Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten ma też inne nazwy: pieczarka osobliwa, pieczarka olbrzymia[3].
Morfologia
edytujŚrednica 10–25, początkowo niemal kulisty, potem kolejno jajowaty, półkulisty, płaskołukowaty, na koniec rozpostarty. Powierzchnia jasnoochrowa pokryta przylegającymi łuseczkami o barwie od rdzawobrązowej do czerwonobrązowej[4].
Gęste, początkowo białawe, potem różowołososiowe, na koniec czekoladowobrązowe. Ostrza jaśniejsze[4].
Wysokość 10–20 cm, grubość 2–3 cm, cylindryczny, u nasady z bulwą, zwykle ukrytą w ziemi, twardy, wyłamujący się, początkowo pełny, potem pusty. Powierzchnia o barwie od białej do ochrowożółtej, po uciśnięciu żółtobrązowa. Pierścień duży, obwisły, na górnej stronie białawożółtawy, na dolnej żółtawordzawy i kosmkowaty[4].
Gruby, miękki, początkowo białawy, potem żółtawordzawy, o przyjemnym, zapachu anyżowym lub migdałowym[4].
- Cechy mikroskopowe
Bazydiospory ciemnobrązowe do czarnych, elipsoidalne, 5,6–9 × 3,7–6,5 μm, Q = 1,47 ± 0,13, nieco grubościenne. Cheilocystydy liczne, maczugowate, 17,5 × 5 μm. Skórka kapelusza zbudowana z grup strzępek wyłaniających się na zewnątrz i tworzących łuski. Okazy występujące w Ameryce mają zarodniki bez pory rostkowej, podczas gdy okazy europejskie mają wyraźne pory rostkowe[5].
- Gatunki podobne
Pieczarka krwawiąca (Agaricus langei) odróżnia się długim trzonem z czerwonoczerwonym miąższem i niewyraźnym zapachem[4].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji (tutaj podano stanowiska tylko w Japonii)[6]. Na terenie Polski w piśmiennictwie naukowym podano liczne stanowiska tego gatunku[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Rośnie w lasach i ich obrzeżach, na glebach piaszczystych i wapiennych. Owocniki wytwarza od sierpnia (czasami od lipca) do października[7].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2013-04-20] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 32, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 88, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Agaricus aff augustus [online], Quinsland fungal rekord [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 66, ISBN 83-7404-513-2.