Pektu-san
Pektu-san[2] (kor. 백두산, Paektu-san; chiń. upr. 长白山; chiń. trad. 長白山; pinyin Chángbái Shān lub chiń. upr. 白头山; chiń. trad. 白頭山; pinyin Báitóu Shān) – szczyt wulkaniczny w pasmie Gór Wschodniomandżurskich na granicy Chin i Korei Północnej, będący najwyższym szczytem Gór Wschodniomandżurskich i najwyższym punktem Korei Północnej[3]. Jest to także najwyższe wzniesienie Półwyspu Koreańskiego oraz Mandżurii.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
2744 m n.p.m. |
| Wybitność |
2593 m |
| Dane wulkanu | |
| Rok erupcji |
946, 1668, 1772, 1898, 1903[1] |
| Typ wulkanu | |
Położenie na mapie Korei Północnej  | |
 42°00′20″N 128°03′19″E/42,005556 128,055278
| |
Ostatnia odnotowana erupcja miała miejsce w 1903 roku[1]. W kalderze znajduje się Jezioro Niebiańskie (kor. 천지, Ch'ŏnji; chiń. 天池; pinyin Tiānchí).
Erupcja Milenijna
edytuj
Największa erupcja Pektu-san, tzw. milenijna, miała miejsce w 946 roku[1][4], będąc jedną z największych w historii. Według ocen wulkanologów, w wyniku eksplozji do atmosfery zostało uwolnione około 45 megaton siarki[5]. Mimo że wybuch był znacznie większy niż te powodujące globalne zmiany, jak erupcja wulkanu Tambora, który był przyczyną roku bez lata, skutki erupcji Pektu-san były odczuwane jedynie na terenie Półwyspu Koreańskiego i Mandżurii[4].
W kulturze i propagandzie
edytuj.jpg)
W koreańskiej kulturze góra Pektu jest nieraz nazywana świętą górą i symbolem ducha narodu (podobnie jak Fudżi dla Japończyków), ze względu na jej obecność w wielu mitach i legendach o powstaniu świata i cywilizacji koreańskiej[6].
Według oficjalnych północnokoreańskich biografii, w pobliżu góry Pektu-san w obozie partyzanckim miał się urodzić 16 lutego 1942 Kim Dzong Il, były przywódca Korei Północnej[7][8]. Według zachodnich autorów przyszedł on na świat we wsi Wiatskoje k. Chabarowska w ZSRR, niemniej to właśnie góra Pektu jest częstym północnokoreańskim motywem propagandowym.
Do góry Pektu odnoszą się zarówno Hymn Korei Północnej, jak i Hymn Korei Południowej.
Ponadto nazwę Baekdu w 2019 roku otrzymała gwiazda 8 Ursae Minoris w gwiazdozbiorze Małej Niedźwiedzicy.
Zobacz też
edytuj- „Pak Tu San” (PC-701) – południowokoreański okręt.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Changbaishan. volcano.si.edu. [dostęp 2020-07-25]. (ang.).
- ↑ Polski egzonim uchwalony na XXVIII posiedzeniu Komisji Standaryzacji Nazw Geograficznych.
- ↑ Pektu-san, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-03-17].
- ↑ a b Clive Oppenheimer i inni, Multi-proxy dating the ‘Millennium Eruption’ of Changbaishan to late 946 CE, „Quaternary Science Reviews”, 158, 2017, s. 164–171, DOI: 10.1016/j.quascirev.2016.12.024 (ang.).
- ↑ North Korea's 'millennium eruption' flooded the skies with sulfur, but left little climate trace [online], Science (ang.).
- ↑ Halina Ogarek-Czoj: Mitologia Korei. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1988. ISBN 83-221-0404-9.
- ↑ Biography of the Dear Leader Kim Jong Il. Korea-dpr.com. [dostęp 2008-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)]. (ang.).
- ↑ Kim Jong Il - Short Biography [online] [dostęp 2011-05-17] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-12].