Oszczerstwo według Apellesa
Oszczerstwo według Apellesa (wł. Calunnia) – obraz Sandro Botticellego namalowany około 1494 roku techniką temperową na desce o wymiarach 62 × 91 cm[1], znajdujący się w zbiorach Galerii Uffizi we Florencji.
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 1494 |
| Medium | |
| Wymiary |
62 × 91 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
Historia obrazu
edytujObraz powstał na zamówienie Antonia Segniego. Część badaczy twierdzi, że obraz został namalowany z pobudek osobistych, jako rodzaj autokomentarza do elementu biografii Botticellego, mogąc mieć związek z oskarżeniem go o homoseksualizm[1]. Być może jest to także aluzja do wydarzeń związanych z procesem Savonaroli[1]. Tematem alegorycznego malowidła jest przekazana przez Lukiana w Dialogach anegdota o intrydze przeciwko żyjącemu w IV wieku p.n.e. malarzowi Apellesowi. Oskarżony przez swojego rywala Antyfilosa o udział w spisku przeciwko królowi Ptolemeuszowi artysta zdołał udowodnić swoją niewinność, a na pamiątkę namalował alegoryczny obraz przedstawiający całe wydarzenie[2][1].
Opis obrazu
edytujBotticelli niemal dokładnie odtworzył obraz Apellesa z opisu pozostawionego przez Lukiana, który mógł znać zarówno z oryginału, jak i z parafrazy Albertiego[2]. Malowidło przedstawia grupę postaci o charakterze alegorycznym. Po prawej stronie widać siedzącego na tronie króla Midasa z oślimi uszami (symbol głupoty), którego otaczają Podejrzliwość i Ignorancja. Władca wyciąga rękę w stronę mężczyzny w kapturze, symbolizującego Zawiść. Ten trzyma za rękę Oszczerstwo ukazane pod postacią pięknej młodej dziewczyny, ciągnącej za włosy obnażonego mężczyznę będącego symbolem Niewinności. Obok nich znajdują się dwie postaci będące personifikacjami Podstępu i Zdrady. Z lewej strony obrazu odziana w czerń kobieta, symbolizująca Pokutę, spogląda na wskazującą ręką w niebo nagą kobietę personifikującą Prawdę[1]. Cała scena została umieszczona w pałacowym wnętrzu ozdobionym płaskorzeźbami i posągami[1]. Część z nich przedstawia motywy zaczerpnięte z wcześniejszych prac Botticellego, takich jak Powracająca Judyta[2][1].