Oskar Hansen

Oskar Nikolai Hansen (ur. 12 kwietnia 1922 w Helsinkach, zm. 11 maja 2005 w Warszawie) – polski architekt fińskiego pochodzenia, teoretyk, malarz, rzeźbiarz, pedagog i projektant wnętrz.

Oskar Hansen

Imię i nazwisko urodzenia	Oskar Nikolai Hansen
Data i miejsce urodzenia	12 kwietnia 1922 Helsinki
Data i miejsce śmierci	11 maja 2005 Warszawa
Miejsce spoczynku	cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie
Zawód, zajęcie	architekt, teoretyk, malarz, rzeźbiarz, pedagog, projektant wnętrz
Miejsce zamieszkania	Warszawa
Narodowość	polsko-fińska
Alma Mater	Politechnika Warszawska
Uczelnia	Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Stanowisko	profesor
Małżeństwo	Zofia Garlińska-Hansen
Dzieci	Alvar Hansen
Odznaczenia

Życiorys

Syn Hermana Karola oraz Anny Jakolewny (z domu Zetiłow). Ukończył wileńskie Gimnazjum im. Króla Zygmunta Augusta, a następnie Wydział Mechaniczny w średniej Państwowej Szkole Technicznej im. Marszałka J. Piłsudskiego w Wilnie. Po wojnie studiował na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej (dyplom w roku 1951 u Romualda Gutta). W 1948 wyjechał do Paryża gdzie studiował malarstwo u Fernanda Légera. Tam też praktykował architekturę u Pierre’a Jeannereta.

Od roku 1955 był wykładowcą, a od 1967 profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (patrz: Zakłady Artystyczno-Badawcze). Jego dydaktyka oraz teorie, zwłaszcza teoria formy otwartej, wywarły ogromny wpływ na jego studentów, m.in. Krzysztofa Bednarskiego, Grzegorza Kowalskiego, Zbigniewa Frączkiewicza, Zofię Kulik, Elżbietę Cieślar, Emila Cieślara, Wiktora Gutta i innych. W 1957 wystawa indywidualna. Uczestnik Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70. W 2005 wystawa retrospektywna „Ku formie otwartej”, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki (Warszawa).

Był twórcą teorii formy otwartej. Opracował urbanistyczną koncepcję rozwoju miast przyszłości („Linearny System Ciągły” (LSC) i „Forma Ciągła”). Teorie Hansena znajdują zastosowanie w BAS (Bergen School of Architecture) w Bergen w Norwegii założonej w 1983 przez jego ucznia Sveina Hatløya.

Był mężem architektki Zofii Garlińskiej-Hansen, z którą poznał się podczas studiów na Wydziale Architektury. Wiele projektów stworzyli wspólnie. Ojciec Alvara Hansena.

Został pochowany na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 53-1-51).

Realizacje i projekty

• niezrealizowany projekt przebudowy kina Świat w Warszawie (1950);
• niezrealizowany projekt ratusza dla Warszawy (1952);
• dachy pawilonu polskiego w Izmirze (z Lechem Tomaszewskim), (1955);
• mieszkanie w Warszawie (1955);
• projekt rozbudowy Zachęty (oraz Lech Tomaszewski, Stanisław Zamecznik), (1958);
• niezrealizowany pomnik obozu koncentracyjnego w Auschwitz (1958);
• pawilon na międzynarodową wystawę w São Paulo (1959);
• aranżacja przestrzenna z giętych płyt na II Wystawie Sztuki Nowoczesnej w warszawskiej „Zachęcie” (1958);
• osiedle im. Słowackiego w Lublinie (LSM) (projekt 1960–1963, realizacja 1964–1966);
• osiedle Przyczółek Grochowski w Warszawie (LSC) (oraz Zofia Garlińska-Hansen) (projekt 1963);
• zachodnia część osiedla Torwar (1964–1968)
• dwa budynki przy ulicy Sanockiej na osiedlu Rakowiec WSM w Warszawie (wraz z Zofią Garlińską-Hansen) (1964);
• niezrealizowany projekt muzeum sztuki współczesnej dla Skopje (1966);
• własny dom w Szuminie (1968);
• pomnik na grobie Władysława Skoczylasa;
• pomnik na terenie byłego obozu Dulag 121 w Pruszkowie (1990).

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)

Nagrody i wyróżnienia

• za projekt pawilonu na EXPO 1958,
• I nagroda w konkursie na Pomnik Oświęcimski

Publikacje

Jego dwie książki zawierające obserwacje, koncepcje i teorie zostały wydane pośmiertnie w niewielkim nakładzie jako katalogi towarzyszące retrospektywnej wystawie w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie. Od czasu wystawy nie było wznowień.

• Zobaczyć Świat Warszawa 2005
• Ku Formie Otwartej Warszawa 2005

Galeria

Przyczółek Grochowski

• 
  Widok od strony ulicy
• 
  Przyziemia
• 
  Widok od podwórka
• 
  Budynki wraz z terenami zielonymi osiedla
• 
  Detale elewacji

Inne

• 
  Światowit (projekt), 1970 Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, kolekcja MWW
• 
  Światowit (projekt), 1970 Sympozjum Plastyczne Wrocław '70.
• 
  Grób Władysława Skoczylasa na warszawskim cmentarzu Powązkowskim.
• 
  Osiedle Słowackiego w Lublinie

Zobacz też

• Trakt Pamięci Męczeństwa i Walki Żydów w Warszawie

Bibliografia

• Oskar Hansen Ku formie otwartej, red. Jola Gola, układ graficzny Oskar Hansen, Fundacja Galerii Foksal (Warszawa), Revolver (Frankfurt), Muzeum ASP w Warszawie, 2005.
• Złota Księga Nauki Polskiej 2000. Naukowcy przełomu wieków (redaktor naczelny Krzysztof Pikoń), Wydawnictwo „Helion”, Gliwice 2001, s. 158
• Filip Springer. Forma otwarta (wydanie papierowe) / Nowe miasto i nowy świat. Oskar Hansen chce ratować ludzkość (wydanie internetowe). „Wysokie obcasy”. 2011 (50), s. 10–15, 17 grudnia 2011. Warszawa. ISSN 1506-9087. [dostęp 2012-01-02]. 
• Filip Springer: Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach. Kraków – Warszawa: Wydawnictwo Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej, 2013. ISBN 978-83-64177-00-2. ISBN 978-83-62376-24-7. OCLC 848223785. Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Biogram w portalu culture.pl
• Oskar Hansen. tnn.lublin.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-10)]. – artykuł na stronie ośrodka Brama Grodzka – Teatr NN