Krzyż Zasługi dla Kobiet (Prusy)
Krzyż Zasługi dla Kobiet (niem. Frauen-Verdienstkreuz)[1] – damskie odznaczenie Królestwa Prus nadawane w latach 1907-1918.
 Awers | |
 Awers orderu na kokardzie | |
 Baretka | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wycofano | |
| Wydano |
458 |
| Powyżej | |
| Poniżej | |
Historia
edytujTen dość rzadki krzyż był w rzeczywistości medalem. Ustanowiony został 22 października 1907[2] jako dwuklasowe odznaczenie (ze złotą i srebrną odznaką) przez małżonkę cesarza niemieckiego i króla Prus Wilhelma II, cesarzową Augustę Wiktorię w celu uhonorowania kobiet zajmujących się działalnością charytatywną. W sumie został nadany 458 paniom.
Po upadku pruskiej monarchii w 1918 nie był nadawany, a w 1919 został zniesiony jako odznaczenie państwowe[a]
Wygląd
edytujOdznaką był okrągły, złoty lub srebrny medal, otoczony obwódką z emaliowanym na niebiesko napisem: „FÜR VERDIENSTE” („ZA ZASŁUGI”), utrzymanym w literach przypominających gotyckie liternictwo. W dolnej części obwódki znajdował się spleciony monogram cesarzowej – „AV”, z którego wychodziły emaliowane na niebiesko gałązki wawrzynu. Na awersie odznaczenia znajdował się srebrny lub złoty krzyż heraldyczny liliowy (trójlistny) z liśćmi akantu między ramionami. Rewers odznaczenia był gładki z miejscem na wygrawerowanie imienia i nazwiska odznaczonej. Uwieńczony był pruską koroną królewską, a według niektórych źródeł występują też egzemplarze zwieńczone niemiecką koroną cesarską modelu II Rzeszy[3].
Krzyż był noszony nad lewą piersią na białej wstążce uformowanej na kształt damskiej kokardy.
Uwagi
edytuj- ↑ Konstytucja weimarska z 11 sierpnia 1919 w artykule 109 pkt 4 i 5 znosiła możliwość nadawania orderów i odznaczeń przez państwo niemieckie, jednocześnie zabraniała obywatelom Niemiec przyjmowania jakichkolwiek tytułów i orderów obcych rządów (patrz: Die Verfassung des Deutschen Reichs ("Weimarer Reichsverfassung") vom 11. August 1919)
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Jörg Nimmergut: Deutschland, Orden und Ehrenzeichen 1800-1945. Monachium: 1979
- P. Sauerwald, Das Frauenverdienstkreuz – ein königlich preußischer Orden, BDOS, Jahrbuch 2002
- Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 446.
- Handbuch über den Königlich Preussischen Hof und Staat. Berlin: 1911, s. 46.
Linki zewnętrzne
edytuj- Goldenes Frauen-Verdienstkreuz 1. Form, www.ehrenzeichen-orden.de
- Silbernes Frauen-Verdienstkreuz 1. Form mit Kaiserinnenkrone, www.ehrenzeichen-orden.de
- Silbernes Frauen-Verdienstkreuz 2.Form, www.ehrenzeichen-orden.de