Order Miłosza Wielkiego

Order Miłosza Wielkiego (serb. Орден Милоша Великог, serb.-chorw. Orden Kneza Miloša) – w latach 1898–1903 drugie z kolei (po Orderze św. Łazarza, noszonym tylko przez króla) najwyższe odznaczenie Królestwa Serbii za czasów dynastii Obrenowiciów.

Order Miłosza Wielkiego
Orden Kneza Miloša

Awers gwiazdy I i II klasy
Baretka Krzyża Wielkiego
Baretka Wielkiego Oficera
Baretka Komandora
Baretka Oficera
Ustanowiono	11 grudnia 1898
Wycofano	1903
Powyżej	Order św. Łazarza
Równorzędne	Order Gwiazdy Jerzego Czarnego
Poniżej	Order Orła Białego

Historia i podział

Order został ustanowiony w roku 1898 przez ostatniego króla Serbii z dynastii Obrenowiciów Aleksandra I na cześć przodka, księcia Miłosza zwanego Wielkim i otrzymał drugie miejsce w hierarchii serbskich orderów, wypierając Order Orła Białego na trzecie miejsce. Był nadawany poddanym serbskim i cudzoziemcom za zasługi wobec dynastii Obrenowiciów.

Order był podzielony na cztery klasy cywilne:

• I klasa – Krzyż Wielki,
• II klasa – Wielki Oficer,
• III klasa – Komandor,
• IV klasa – Oficer.

Po zamordowaniu króla Aleksandra I Obrenowicia nowy władca Piotr I Karadziordziewić zniósł order Miłosza Wielkiego, stworzony ku pamięci człowieka, który kazał zamordować przodka nowej dynastii, Karadziordzia, i odesłać jego uciętą głowę sułtanowi tureckiemu; Piotr I ustanowił na jego miejsce Order Gwiazdy Jerzego Czarnego.

W czasie pięciu lat swego istnienia Order Miłosza Wielkiego został nadany 225 razy.

Znawca, historyk i kolekcjoner orderów Václav Mēřička uważał go, obok rosyjskich orderów św. Andrzeja i Orła Białego, za najpiękniejszy order Europy.

Wygląd insygniów

Oznaka orderu Miłosza Wielkiego utrzymana była w stylu secesji: była nią owalna, dwunastopromienna gwiazda z brylantowanymi promieniami. W środku gwiazdy znajdował się wykonany w palonej emalii portret kniazia Miłosza, otoczony emaliowaną niebieską wstęgą z nałożonym na nią srebrnym wieńcem laurowym z napisem Цbeти 1815. Medalion jest ukoronowany złotym monogramem Miłosza, noszącym złotą koronę typu bizantyjskiego. Pod medalionem umieszczony jest zrywający się do lotu dwugłowy biały orzeł serbski z tarczą herbową – białym krzyżem serbskim w czerwonym polu. Gwiazda I i II klasy jest identyczna z oznaką orderu i tylko niewiele większa od niej. I oznaka, i gwiazda na pierś wysadzane były perłami i kamieniami półszlachetnymi. Wielki Krzyż noszony był na ciemnoniebieskiej wstędze z prawego ramienia na lewy bok, II i III klasa na szyi.

Bibliografia

• Dmitrij Romanoff: The Orders, Medals and History of the Kingdoms of Serbia and Yugoslavia. Balkan Heritage, Rungsted Kyst, 1996, s. 72-75
• Arnhard Graf Klenau: Europäische Orden ab 1700, München 1978
• Václav Měřička: Book of Orders and Decorations, Praha 1980
• И. Г. Спасский: Иностранные и русские ордена до 1917 года, Leningrad 1963