Wikipedia

OpenStreetMap

darmowa mapa świata o swobodnym dostępie i edycji

OpenStreetMap (OSM) – projekt społeczności internetowej mający na celu stworzenie darmowej, swobodnie dostępnej mapy całej kuli ziemskiej. Jest ona edytowalna przez zarejestrowanych użytkowników. Stworzenie i rozwój OSM było motywowane ograniczeniami w dostępności i wykorzystywaniu map oraz pojawieniem się niedrogich przenośnych urządzeń do nawigacji satelitarnej[1]. Serwis był notowany w rankingu Alexa na miejscu 6 772 (maj 2020)[2].

OpenStreetMap
Ilustracja
Logo serwisu
Typ strony

społecznościowy serwis GIS

Komercyjna

nie

Data powstania

9 sierpnia 2004

Autor

Steve Coast

Właściciel

OpenStreetMap Foundation

Rejestracja

wymagana dla edytujących

Multimedia w Wikimedia Commons
Wiadomości w Wikinews
Strona internetowa
Strona główna OpenStreetMap

OpenStreetMap został stworzony przez Brytyjczyka, Steve’a Coasta, w 2004. Do jego stworzenia został zainspirowany sukcesem Wikipedii[3] oraz dominacją na rynku zastrzeżonych danych kartograficznych w Wielkiej Brytanii i innych krajach[4]. W 2018 roku liczba zarejestrowanych użytkowników przekroczyła 4,5 mln osób[5], którzy mogą edytować mapy za pomocą zapisanych wcześniej śladów GPS, zdjęć satelitarnych, map do których wygasły prawa autorskie oraz własnej wiedzy na temat edytowanego obszaru. Są one publikowane na otwartej licencji Open Database License[6].

Historia projektu

edytuj
 
Założyciel OpenStreetMap, Steve Coast

Projekt został założony 1 lipca 2004 przez Steve’a Coasta; początkowo skupiał się na mapowaniu Wielkiej Brytanii[7]. W krajach, które finansowały projekty takie, jak Ordnance Survey, zebrano duże zbiory danych, ale nie udało ich się szeroko rozpowszechnić. 22 sierpnia 2006 roku zarejestrowano OpenStreetMap Foundation, która zajmuje się rozwojem serwisu[8]. W grudniu tego samego roku Yahoo! poinformowało, że OSM może korzystać z ich zdjęć lotniczych do pomocy przy edycji map[9].

W kwietniu 2007 firma Automotive Navigation Data przekazała kompletny zestaw danych drogowych dla Holandii oraz plany arterii w Indiach i Chinach[10]. W lipcu 2007, kiedy odbyła się pierwsza konferencja State of the Map, liczba zarejestrowanych użytkowników OSM przekroczyła 9 tysięcy. W październiku zakończono import danych drogowych z United States Census Bureau[11][12]. Uniwersytet Oksfordzki był pierwszą dużą instytucją, która zamieściła dane z OSM na swojej stronie internetowej[13].

Sposoby na importowanie i eksportowanie danych rozwijały się – w 2008 w ramach projektu opracowano narzędzia do eksportu danych OSM do przenośnych odbiorników GPS, zastępując istniejące, nieaktualne i zastrzeżone mapy[14]. W listopadzie 2010 roku Bing zmienił licencję, aby umożliwić wykorzystywanie swoich zdjęć satelitarnych do tworzenia map[15]. W kwietniu 2011 roku zostało zarejestrowane Stowarzyszenie OpenStreetMap Polska z siedzibą w Łodzi[16]. Wprowadzenie opłat na wykorzystywanie Map Google w 2012 spowodowało, że kilka znanych usług zrezygnowało z nich na rzecz OpenStreetMap[17]. Były to m.in. Foursquare, Craigslist oraz Apple[18].

State of the Map

edytuj

Od 2007 roku corocznie organizowane są międzynarodowe konferencje:

Dane

edytuj

Pozyskiwanie danych

edytuj
 
Zbieranie danych do mapy Strasburga przez odbiornik GPS.

Mapy powstają głównie przy użyciu danych zebranych z przenośnych odbiorników nawigacji satelitarnej oraz innych źródeł danych geograficznych o wystarczająco swobodnej licencji.

Projekt nawiązał dotychczas współpracę z kilkoma firmami i organami administracyjnymi kilku krajów które zgodziły się na udostępnienie/donację posiadanych danych geograficznych, na rzecz OpenStreetMap. Dodatkowo niektóre rządy i instytuty naukowe są zobowiązane udostępniać posiadane dane na dosyć liberalnych warunkach (np. NASA). Dzięki temu projekt zyskał stosunkowo pełne źródła danych w niektórych regionach. Są to, między innymi, Holandia, Stany Zjednoczone, Białoruś, Nowa Zelandia.

W grudniu 2006 Yahoo! potwierdziło, że OSM może używać jego fotografii satelitarnych (dużo dokładniejszych niż wcześniej używane fotografie Landsat) jako tła do tworzenia mapy[19]. 16 marca 2009 serwis przekroczył liczbę 100 tysięcy zarejestrowanych użytkowników[20], a 5 stycznia 2010 miał 200 tys. użytkowników[21].

Mimo początkowego oporu ze strony Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii, od września 2013 r. ostatecznie można w projekcie OpenStreetMap korzystać z zasobów Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej[22].

Od lutego 2009 działa niezależny projekt pomocniczy Walking Papers, założony przez Michała Migurskiego[23]. Polega on na zbieraniu dodatkowych danych, innych niż przebieg ulic i kontury rzek czy lasów za pomocą specjalnie drukowanych map okolicy, na których zaobserwowane POI nanosi się ręcznie. Mapy z tymi adnotacjami są następnie skanowane i umieszczane w sieci. Dzięki drukowaniu na mapie specjalnych grafik QR Code oznaczających położenie geograficzne oraz „gargulców” pozwalających oszacować skalę i błędy skanowania przez algorytm SIFT, wprowadzone mapy można automatycznie lokalizować na siatce OSM i za pomocą edytora przenosić naszkicowane informacje do systemu.

Pod koniec listopada 2010 Steve Coast został głównym architektem Bing Mobile[24]. W tym samym czasie firma Microsoft zezwoliła na wykorzystanie w projekcie zdjęć lotniczych dostępnych w ramach usługi Bing Maps[25]. Oficjalne pozwolenie oraz szczegóły zostały podane 30 listopada 2010[26].

Licencjonowanie danych

edytuj

Dane i stworzone na ich podstawie mapy publikowane są obecnie na Open Database License[27].

Uczestnicy projektu podchodzą do spraw licencjonowania danych i ich praw autorskich z dosyć dużą skrupulatnością w porównaniu do innych projektów społecznościowych. Ponieważ projekt dotyczy danych o geografii praktycznie wszystkich części świata, zapewnienie legalności globalnie i bez konfliktów z lokalnymi przepisami o prawach autorskich, transmisji danych czy tajności informacji jest sprawą szczególnie ważną. Tak jak strony w projekcie Wikipedia, elementy mapy mogą zawierać informację o pochodzeniu danych w celu potwierdzenia, że nie nastąpiła kontaminacja danymi o niekompatybilnej licencji – mogłoby do tego dojść jeśli uczestnik projektu skorzystałby z danych opartych (pośrednio lub bezpośrednio) na innej, np. komercyjnej mapie lub zdjęciach satelitarnych.

Oprogramowanie

edytuj

Do konwersji danych z zewnętrznych baz danych używane są zwykle krótkie programy napisane w językach skryptowych.

Mechanizm wiki

edytuj

Twórcy projektu internetowego OpenStreetMap w tworzeniu map i funkcjonowaniu serwisu używają podejścia opartego na mechanizmie wiki. Bezpośrednią inspiracją dla nich są przedsięwzięcia takie jak Wikipedia. Mapa posiada zakładkę „Edytuj”, która umożliwia przejście do edycji mapy na danym obszarze. Edycja na stronie odbywa się za pomocą programu iD (działającego w środowisku HTML5) lub starszego narzędzia Potlatch2 (stworzonego w Adobe Flash).

Zgodnie z założeniami serwisów wiki, każda, nawet najmniejsza zmiana zawartości mapy dokonywana przez użytkowników jest przechowywana w historii. Dzięki temu możliwe jest cofnięcie zmian w całości lub jedynie wybranych fragmentów oraz przywrócenie usuniętych elementów na mapie[28].

Mechanizm wiki jest też używany na stronie dokumentacji projektu.

Edycja map

edytuj
 
Obróbka danych w programie JOSM
 
Merkaartor – edycja centrum Brukseli

Do edycji map powstało wiele programów:

Format danych

edytuj

OpenStreetMap używa topologicznej struktury danych.

  • Węzły są punktami z pozycją geograficzną.
  • Linie są listami węzłów, które reprezentują linie i wielokąty.
  • Relacje są grupami węzłów, dróg i innych relacji, które mogą posiadać pewne wartości.
  • Tagi mogą być stosowane do węzłów, dróg lub relacji i składają się z par klucz=wartość.

Dane wprowadzone przez użytkowników gromadzone są w bazie danych. Każdego tygodnia wydawany jest plik XML Planet.osm zawierający wszystkie węzły, drogi i relacje. We wrześniu 2010 plik posiadał rozmiar 171 GB (zredukowany dzięki kompresji bzip2 do 11 GB), a w maju 2015 już 554 GB (około 40 GB po kompresji)[30].

Zalecana kategoryzacja elementów mapy (rodzaje tagów jakie należy używać dla poszczególnych obiektów) znajduje się na wiki projektu.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Global Positioning Tech Inspires Do-It-Yourself Mapping Project [online], National Geographic, 2006 [dostęp 2018-04-09] [zarchiwizowane z adresu 2012-12-09] (ang.).
  2. ↑ Openstreetmap.org Traffic, Demographics and Competitors – Alexa [online], www.alexa.com [dostęp 2020-05-11] (ang.).
  3. ↑ For The Love Of Open Mapping Data – TechCrunch [online], techcrunch.com [dostęp 2018-04-09] (ang.).
  4. ↑ Frederick Ramm, OpenStreetMap: Using and Enhancing the Free Map of the World, Jochen Topf, Steve Chilton, UIT Cambridge, 2011 (ang.).
  5. ↑ OpenStreetMap Statistics [online], www.openstreetmap.org [dostęp 2018-04-09] (ang.).
  6. ↑ O projekcie [online], openstreetmap.org.pl [dostęp 2018-04-10] (pol.).
  7. ↑ Strona domowa Steve’a Coasta.
  8. ↑ History of OpenStreetMap – OpenStreetMap Wiki [online], wiki.openstreetmap.org [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  9. ↑ Yahoo! aerial imagery in OSM. [online], blog.openstreetmap.org [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  10. ↑ AND donate entire Netherlands to OpenStreetMap. [online], OpenStreetMap Blog [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  11. ↑ OpenStreetMap project imports US government maps [online], Linux.com | The source for Linux information [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  12. ↑ Geoff Boeing, OSMnx: New methods for acquiring, constructing, analyzing, and visualizing complex street networks, „Computers, Environment and Urban Systems”, 65, s. 126–139, DOI: 10.1016/j.compenvurbsys.2017.05.004 [dostęp 2018-04-12].
  13. ↑ Peter Batty, geothought: Oxford University using OpenStreetMap data [online], geothought, 3 grudnia 2007 [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  14. ↑ Cycle map on your GPS [online], Systeme D [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  15. ↑ Bing engages open maps community [online], Bing Blog [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  16. ↑ Wyszukiwarka podmiotów w Krajowym Rejestrze Sądowym – Stowarzyszenie OpenStreetMap Polska. [dostęp 2011-05-27].
  17. ↑ Websites Bypassing Google Maps Due to Fees [online], www.webpronews.com [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  18. ↑ Apple using TomTom and OpenStreetMap data in iOS 6 Maps app, „The Verge” [dostęp 2018-04-12] (ang.).
  19. ↑ Yahoo! aerial imagery in OSM | OpenStreetMap Blog.
  20. ↑ OSM passes 100,000 users! | OpenStreetMap Blog.
  21. ↑ 200k OSM users! | OpenStreetMap Blog.
  22. ↑ Mamy przełom: można korzystać ze zdjęć Geoportalu | Portal polskiej społeczności OpenStreetMap.
  23. ↑ About (Walking Papers).
  24. ↑ I’m working at Microsoft and we’re donating imagery to OpenStreetMap!. [w:] blog Steve’a Coasta [on-line]. 2010-11-23. [dostęp 2014-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-25)]. (ang.).
  25. ↑ Bing engages open maps community.
  26. ↑ Microsoft Imagery details | OpenStreetMap Blog.
  27. ↑ RWeait: OpenStreetMap data license is ODbL v1.0. OSM Foundation, 2012-09-12. [dostęp 2012-11-05].
  28. ↑ Wtyczka reverter w programie JOSM.
  29. ↑ OpenStreetMap launches all-new easy map editor and announces funding appeal. [dostęp 2013-05-10].
  30. ↑ Planet.osm – OpenStreetMap Wiki (en).

Linki zewnętrzne

edytuj

Narzędzia:

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=OpenStreetMap&oldid=74627801”