Morchella Dill. ex Pers. (smardz) – rodzaj grzybów należący do rodziny smardzowatych (Morchellaceae)[1]. W Polsce według publikacji M. A. Chmiel występuje 5 gatunków z tego rodzaju[2].

Smardz
Ilustracja
Smardz jadalny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

smardzowate

Rodzaj

smardz

Nazwa systematyczna
Morchella Dill. ex Pers.
Neues Mag. Bot.: 116 (1794)
Typ nomenklatoryczny

Morchella esculenta (L.) Pers.

Smardz półwolny
Smardz wyniosły
Smardz stożkowaty

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Morchellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy nazwy naukowej: Boletus Tourn. ex Adans., Boletus Tourn., Eromitra Lév., Mitrophora Lév., Morchella sect. Mitrophorae (Lév.) S. Imai, Morilla Quél., Phalloboletus Adans[3].

Nazwa polska według M. A. Chmiel[2].

Charakterystyka

edytuj

Naziemne grzyby saprotroficzne. Wytwarzają owocniki zbudowane z kulistych, jajowatych lub stożkowatych główek osadzonych na pustym wewnątrz trzonie. Hymenofor w postaci warstwy hymenialnej wewnątrz wnęk (alweoli) rozmieszczonych na całej ich powierzchni. Zarodniki smardzów są eliptyczne, gładkie, a ich wysyp jest kremowy[4][5].

Niektóre gatunki

edytuj

Najnowsze badania wykazują, że obecna oparta na morfologii systematyka gatunków jest niewłaściwa, i należy ją zastąpić nową opartą na genetyce. Sprawia to, że wiele gatunków zostaje włączonych w obręb innych, a część zniesiona całkowicie[6].

Wykaz gatunków i nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne. Uwzględniono tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie[7]. Nazwy polskie według M.A. Chmiel[2], B. Gumińskiej i W. Wojewody[5] oraz rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym[8].

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2020-12-13] (ang.).
  2. a b c Maria Alicja Chmiel, Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences Kraków, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  3. Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-16] (ang.).
  4. Ewald Gerhardt, Stefan Łukomski (tłum.), Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  5. a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie: Warszawa, PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  6. Franck Richard i inni, True morels (Morchella, Pezizales) of Europe and North America: evolutionary relationships inferred from multilocus data and a unified taxonomy, 2015.
  7. Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-10-20] (ang.).
  8. Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-26].