Mleczaj bladawy (Lactarius pallidus Pers.) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].

Mleczaj bladawy
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

gołąbkowate

Rodzaj

mleczaj

Gatunek

mleczaj bladawy

Nazwa systematyczna
Lactarius pallidus Pers.
Tent. disp. meth. fung. (Lipsiae): 64 (1797)
Zasięg
Mapa zasięgu
Zasięg występowania

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1797 r. Christiaan Hendrik Persoon i nadana przez niego nazwa naukowa jest ważna i aktualna[1]. Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Agaricus pallidus (Pers.) Fr. 1821
  • Agaricus pallidus (Pers.) Pers. 1801
  • Galorrheus pallidus (Pers.) P. Kumm. 1871
  • Lactarius pallidus W. Saunders & W.G. Sm. 1870
  • Lactifluus pallidus (Pers.) Kuntze 1891

Polską nazwę podał Franciszek Błoński w 1896 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Początkowo płaski, wgłębiony w środku, wkrótce lejkowaty, równomiernie blady, mięsistoczerwonawy, tylko młody niekiedy na brzegu niewyraźnie pręgowany; wilgotny, bardzo silnie śluzowato oślizgły, w czasie suszy błyszczący. Do 10, wyjątkowo do 14 cm średnicy[4].

Blaszki

Mięsiste, ochrowe, lekko plamiste; dosyć gęste[4].

Trzon

Trochę jaśniejszy od kapelusza, oślizgły, przeważnie dość krótki i wygięty, cylindryczny, wcześnie pusty[4].

Miąższ

Białawy, u podstawy trzony z ochrorudawym oscieniem i łagodnym mleczkiem o słabym zapachu owocowym[4].

Wysyp zarodników

Żółtawy[4].

Cechy mikroskopowe

Podstawki 36–42 × 8–10 µm. Zarodniki 8–9 × 6–7 µm, owalne, wydłużone, pokryte niskimi brodawkami i różnej długości łącznikami. Cystydy liczne, wrzecionowate, zazwyczaj z zaokrąglonymi końcami, występujące zarówno na ostrzu, jak i bokach blaszek[4].

Gatunki podobne

Mleczaj rudobrązowy (Lactarius hysginus). Ma kapelusz nieco ciemniejszy, barwy cielistej do ochrowoczerwonawej, także oślizgły; wyrasta pod brzozami, wśród traw, jednak jest o wiele rzadziej spotykany. Mleczaj moszczobarwny (Lactarius musteus) występuje w lasach iglastych[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Najwięcej stanowisk podano w Europie, poza nią nieliczne w Ameryce Północnej i Azji[5]. W Polsce podano wiele stanowisk[3][6], a najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].

Naziemny grzyb mykoryzowy występujący w lasach liściastych, na ziemi, przede wszystkim pod bukami[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 379, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f g Alina Skirgiełło, Mleczaj (''Lactarius''). Grzyby (''Mycota''), tom 25. Podstawczaki (''Basidiomycetes''), gołąbkowce (''Russulales''), gołąbkowate (''Russulaceae''), mleczaj (''Lactarius''), Kraków: PWN, 1998, s. 101, ISBN 83-85444-65-3.
  5. Występowanie Lactarius pallidus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2024-09-15] (ang.).
  6. a b Aktualne stanowiska Lactarius OOO w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2024-09-10] (pol.).