Miłakowo

Miłakowo
	miasto w gminie miejsko-wiejskiej
	Herb
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Miłakowo
Prawa miejskie	przed 1315
Burmistrz	Krzysztof Szulborski
Powierzchnia	8,76 km²
Wysokość	88 m n.p.m.
Populacja (01.01.2024); • liczba ludności; • gęstość	; 2399; 273,9 os./km²
Strefa numeracyjna	48 89
Kod pocztowy	14-310
Tablice rejestracyjne	NOS
	Położenie na mapie gminy Miłakowo Miłakowo
	Położenie na mapie Polski Miłakowo
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Miłakowo
	Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Miłakowo
	54°00′37″N 20°04′20″E/54,010278 20,072222
TERC (TERYT)	2815064
SIMC	0481761
	Urząd miejskiul. Olsztyńska 16; 14-310 Miłakowo
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Strona internetowa
	BIP

Miłakowo (dawniej Libsztat^[2], niem. Liebstadt^[3]) – miasto w woj. warmińsko-mazurskim, nad rzeką Miłakówką, w powiecie ostródzkim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Miłakowo.

Miłakowo leży na obszarze dawnej Pogezanii^[4], we wschodniej części historycznych Prus Górnych^[5] zwanej Hockerlandią^[6], a także bywa zaliczane do (szeroko rozumianego) Powiśla^[7]. Uzyskało lokację miejską przed 1315 rokiem, zdegradowane w 1945 roku, ponowne nadanie praw miejskich w 1998 roku^[8].

W latach 1945–46 miejscowość nosiła nazwę Lubieniewo, Lubieniów, Lubomino^[9].

Według danych GUS z 1 stycznia 2024 r. Miłakowo liczyło 2399 mieszkańców^[1].

Historia

Morąg i Miłakowo w 1925

Miłakowo zostało założone w 1302 jako podgrodzie zamku krzyżackiego^[4]. Założycielem zamku i podgrodzia był Henryk von Liebenzell. Od jego nazwiska pochodziła zapewne pierwotna nazwa osiedla – Liebstadt, która pojawia się w dokumencie z roku 1315, w 1323 jest wymieniane jako miasto, w 1360 wybudowano mury miejskie z basztami dwiema bramami miejskimi: Dolną i Królewiecką. Nie jest znany zakres pierwotnych praw miejskich Miłakowa. Wielki mistrz Hans von Tieffen potwierdził i poszerzył prawa miejskie w 1490 r.

Od 1466 część Królestwa Polskiego jako lenno w rękach Zakonu krzyżackiego. W czasie wojny polsko-krzyżackiej Miłakowo było oblegane i zajęte przez wojska polskie. Pod panowaniem Zakonu Miłakowo pozostało do 1525 r., potem należało do Prus Książęcych, pozostających lennem polskim. W czasie potopu szwedzkiego miasto zniszczyli Szwedzi (1659 r.). W 1807 przez miasto przemaszerowały wojska napoleońskie. W dniach 18-21 lutego 1807 na plebanii w Miłakowie kwaterował cesarz Francuzów Napoleon Bonaparte. W 1817 miasto znacząco ucierpiało wskutek pożaru.

W 1945 r. miasto zostało zniszczone w około 50% i utraciło prawa miejskie. W okresie Polski Ludowej powstała roszarnia lnu, wytwórnia wód gazowanych, pracowały piekarnia, młyn i mleczarnia^[10]. W latach 1975–1998 administracyjnie należało do województwa olsztyńskiego. W roku 1973 jako wieś należało do powiatu morąskiego. Prawa miejskie odzyskało 1 stycznia 1998 roku^[11]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Miłakowo. W okresie 1945–1954 oraz 1973-1998 wieś gminna.

Demografia

Piramida wieku mieszkańców Miłakowa w 2014 roku^[12].

Zabytki

Kościół parafialny pw. św. Elżbiety i św. Wojciecha, wybudowany w stylu gotyckim w latach 1360-1380, wieża pochodzi z przełomu XIV i XV w. Kościół był odrestaurowany na początku XX w. Ołtarz główny neogotycki, w bocznych nawach drewniane empory.
Fragmenty murów obronnych z XIV w.
Kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego z lat 1860-1869
Ruiny zamku krzyżackiego (ostatecznie zniszczony w 1807 r.) – zachowały się jedynie piwnice
Zespół młyna z XVIII-XIX w.
Wieża ciśnień
Zabudowa małomiasteczkowa z końca XVIII w., XIX w. i początków XX w. o skromnych cechach barokowo-klasycystycznych (budynki przy ul. Morąskiej, Katowickiej)^[13].
Cmentarze, sięgające XIX w.: rzymskokatolicki, ewangelicki i żydowski.

Galeria

Transport

Przez miasto przechodzą drogi:

528 Orneta - Miłakowo - Morąg
593 Miłakowo - Dobre Miasto - Jeziorany - Reszel

W przeszłości znajdowała się tu stacja kolejowa.

Ludzie związani z Miłakowem‎

Z tym tematem związana jest kategoria: ‎‎Ludzie związani z Miłakowem‎.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).
↑ Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945 oraz Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)
↑ ^a ^b Bogdan Wawrzyńczyk: Leksykon powiatów Polski, t. I. Agencja Promocyjno-Wydawnicza „Pro Polonia”, Warszawa 2003, s. 178. ISBN 83-916119-1-5
↑ Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka, społeczeństwo, państwo, ideologia. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 471. ISBN 83-215-7220-0.
↑ Tadeusz Oracki: Ostróda w okresie lenna pruskiego. Kształtowanie nowej administracji, w: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. nacz. Andrzej Wakar. Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1976, s. 85, 86.
↑ Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej: Powiśle. it.mragowo.pl. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).
↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.
↑ "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973,
↑ Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 137
↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)
↑ http://www.polskawliczbach.pl/Milakowo, na podstawie danych GUS.
↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

Bibliografia

Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 156
"Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973

Linki zewnętrzne

Libsztat, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 206 .

[PopulacjaPowierzchnia-1] Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku [online], Główny Urząd Statystyczny, 22 lipca 2024 [dostęp 2024-10-23] (pol.).

[2] Pierwsza powojenna mapa Polski wydana przez WIG Sztabu Generalnego w roku 1945 oraz Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923

[MP-3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262)

[r1-4] Bogdan Wawrzyńczyk: Leksykon powiatów Polski, t. I. Agencja Promocyjno-Wydawnicza „Pro Polonia”, Warszawa 2003, s. 178. ISBN 83-916119-1-5

[5] Marian Biskup, Gerard Labuda: Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach. Gospodarka, społeczeństwo, państwo, ideologia. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986, s. 471. ISBN 83-215-7220-0.

[6] Tadeusz Oracki: Ostróda w okresie lenna pruskiego. Kształtowanie nowej administracji, w: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic, red. nacz. Andrzej Wakar. Wydawnictwo „Pojezierze”, Olsztyn 1976, s. 85, 86.

[7] Mrągowskie Centrum Informacji Turystycznej: Powiśle. it.mragowo.pl. [dostęp 2021-03-25]. (pol.).

[8] Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 52-53.

[9] "Morąg – z dziejów miasta i powiatu", Pojezierze, Olsztyn 1973,

[10] Jan Bałdowski "Warmia i Mazury, mały przewodnik" Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1977 s. 137

[11] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 października 1997 r. w sprawie zmiany granic, nazw i siedzib władz niektórych gmin oraz nadania statusu miasta niektórym miejscowościom w województwach: bielskim, olsztyńskim, piotrkowskim, rzeszowskim, tarnobrzeskim, tarnowskim i włocławskim. (Dz.U. z 1997 r. nr 130, poz. 847)

[Populacja2018-12] ttp://www.polskawliczbach.pl/Milakowo, na podstawie danych GUS.

[mapa2007-13] Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 223

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]