Ciemnobiałka prążkowanotrzonowa

(Przekierowano z Melanoleuca grammopodia)

Ciemnobiałka prążkowanotrzonowa (Melanoleuca grammopodia (Bull.) Murrill) – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].

Ciemnobiałka prążkowanotrzonowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

Incertae sedis

Rodzaj

ciemnobiałka

Gatunek

ciemnobiałka prążkowanotrzonowa

Nazwa systematyczna
Melanoleuca grammopodia (Bull.) Murrill
N. Amer. Fl. (New York) 10(1): 7 (1914)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Melanoleuca, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1792 r. Jean Baptiste François Bulliard, nadając mu nazwę Agaricus grammopodius. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1935 r. William Alphonso Murrill, przenosząc go do rodzaju Melanoleuca[1]. Ma 11 synonimów naukowych[2].

Polską nazwę nadał Władysław Wojewoda w 1999 r.[3]

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica 5–12 cm, u młodych okazów łukowaty z podwiniętym brzegiem, u starszych płaski z prostym, ostrym brzegiem i niskim, tępym garbkiem. Powierzchnia gładka, błyszcząca, o barwie od siwobrązowej przez czarnobrązową do niemal czarnej[4].

Blaszki

Wykrojone i zbiegające ząbkiem, bardzo gęste,, siwobiałe, siwe lub kremowe[4].

Trzon

Wysokość 5–12 cm, grubość 1–2,5 cm, solidny, walcowaty ze zgrubiałą podstawą, pełny. Powierzchnia grubowłóknista i wyraźnie podłużnie karbowana, siwoczarna, przy podstawie jaśniejsza[4].

Miąższ

W kapeluszu biały, w trzonie brązowawy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].

Gatunki podobne

Ciemnobiałka ciemna (Melanoleuca melaleuca). Odróżnia się niekarbowanym, lub niewyraźnie karbowanym trzonem, i migdałowym zapachem[4].

Występowanie i siedlisko

edytuj

W Europie podano liczne stanowiska na całym obszarze. Występuje także w Ameryce Północnej i Azji[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył 10 stanowisk z uwagą, że gatunek prawdopodobnie nie jest zagrożony[3]. W późniejszych latach podano następne stanowiska[6]. Najbardziej aktualne stanowiska podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[7].

Naziemny grzyb saprotroficzny. Rośnie wśród traw na łąkach, pastwiskach, nieużytkach, przydrożach i lasach, zwłaszcza olchowych. Owocniki od kwietnia do października[3].

Jest grzybem jadalnym.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-07-10] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-07-10] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 435, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Występowanie Melanoleuca grammopodia na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-07-10] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-10].
  7. Aktualne stanowiska Melanoleuca grammopodia w Polsce [online], grzyby.pl [dostęp 2023-07-10] (pol.).