Maurycy Broch
Maurycy (Mojżesz) Broch[1] (ur. 31 stycznia 1888 w Nakle, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – polski Żyd, doktor praw, adwokat i radny w Turce, porucznik taborów rezerwy Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
| |
 porucznik taborów
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 stycznia 1888 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Późniejsza praca |
adwokat |
| Odznaczenia | |
| |
.png){kind=small}
Życiorys
edytuj
Urodził się jako syn Samuela i Sary z domu Weintraub. Ukończył studia prawa. W lutym 1914 jako kandydat adwokacki uzyskał tytuł naukowy doktora na Wydziale Prawa Uniwersytet Franciszkańskiego we Lwowie[2].
Podczas I wojny światowej służył w c. i k. armii od 1916 do 1918. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego w 1920. W trakcie wojny polsko-bolszewickiej brał udział w wyprawie kijowskiej.
8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 76. lokatą w korpusie oficerów rezerwy taborów[3]. W 1922 posiadał przydział w rezerwie do 5 Dywizjonu Taborów w Bochni[1]. Później został przydzielony do 3 dywizjonu taborów w Sokółce[4], a od 1930 do 10 dywizjonu taborów w Przemyślu (następnie w Radymnie).
W czerwcu 1919 został zastępcą członka dyrekcji stowarzyszenia spożywczego „Byt” we Lwowie[5]. W okresie II RP pracował jako adwokat prowadząc kancelarię w Turce[6]. Został radnym w tym mieście.
Po wybuchu II wojny światowej, w okresie kampanii wrześniowej był przydzielony do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr X w Przemyślu. Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez sowietów w okolicach Radymna i przewieziony do obozu w Starobielsku[7][8]. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany potajemnie w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[8], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[9]. Podczas ekshumacji został zidentyfikowany na podstawie wojskowego znaku tożsamości[10]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 187(287)[8].
Jego żoną była Ewa, z którą miał córkę Zofię i syna Erwina. 13 kwietnia 1940 zostali oni deportowani na teren późniejszego Kazachstanu (kołchoz Ksyłenbek w okręgu aktiubińskim), a powrócili z zesłania w 1945.
Upamiętnienie
edytujOdznaczenia
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 27.
- ↑ Kronika. Z uniwersytetu. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 42 z 22 lutego 1914.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1045.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1030.
- ↑ Firmy. „Gazeta Lwowska”, s. 8, Nr 7 z 11 stycznia 1923.
- ↑ Ogłoszenia urzędowe. Licytacje. „Gazeta Lwowska”, s. 7, Nr 164 z 21 lipca 1932.
- ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 292. ISBN 83-7001-294-9.
- ↑ a b c Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 43.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Małgorzata Grupa, Ryszard Kaźmierczak: Dowody wydobyte z ziemi. Warszawa: Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, 2001, s. 15. ISBN 83-916663-1-X.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 74 [dostęp 2024-10-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
Bibliografia
edytuj- Alfabetyczny spis oficerów rezerwy. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922-05-01.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Ryszard Tłuczek: Przemyska Lista Katyńska (1). niedziela.pl. [dostęp 2015-03-01].