Marian Podkowiński

polski dziennikarz

Marian Podkowiński, ps. „Czarny” (ur. 19 kwietnia 1909 w Wilnie, zm. 7 sierpnia 2006 w Warszawie) – polski dziennikarz, reportażysta, publicysta, pisarz.

Marian Podkowiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 kwietnia 1909
Wilno

Data i miejsce śmierci

7 sierpnia 2006
Warszawa

Zawód, zajęcie

dziennikarz

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy I klasy Order Sztandaru Pracy II klasy
Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”

Życiorys

edytuj

Urodził się 19 kwietnia 1909 w Wilnie, w rodzinie Artura i Emmy[1]. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim w 1937. Debiutował w 1934 w „Kurierze Porannym”, był następnie m.in. dziennikarzem „Polski Zbrojnej”. W latach 1937–1939 był redaktorem naczelnym biuletynu „Polska Informacja Literacka”. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim, w Zgrupowaniu „Baszta”[1]. Po kapitulacji powstania w niewoli niemieckiej, w Stalagu IV B Zeithain[1].

Od 1945 pracował w Polskiej Agencji Prasowej, był m.in. jej korespondentem w Norymberdze, gdzie relacjonował proces zbrodniarzy hitlerowskich przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym. W latach 1947–1948 był korespondentem „Expressu Wieczornego” i „Robotnika” w Berlinie, a następnie – do 1956 r. i ponownie od 1960 do 1968 r. – korespondentem „Trybuny Ludu” w Berlinie i Bonn. W latach 1956–1960 był dziennikarzem tych pism w Waszyngtonie.

Publicysta tygodnika „Świat” (1968–1969), „Perspektyw” (1969–1990), komentator „Rzeczpospolitej” (1982–1989). Członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku[2].

Członek: Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (do 1982), Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL (1982–1989, w tym prezes Polskiego Klubu Publicystyki Międzynarodowej 1983–1989), Stowarzyszenia Dziennikarzy RP (1990–2006, w tym prezes), Związku Literatów Polskich (1945–1983) i tzw. nowego ZLP (1983–2006), Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych ZAiKS. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[3].

Otrzymał m.in. następujące wyróżnienia i nagrody: Nagroda Klubu Publicystów Międzynarodowych SDP (1972), nagroda resortowa (1974), Nagroda Prezesa RSW „Prasa-Książka-Ruch” (1976), Nagroda im. Bolesława Prusa (1979), Nagroda im. Wacława Worowskiego (ZSRR, 1987), Nagroda Międzynarodowej Organizacji Dziennikarskiej (1991), Order Budowniczych Polski Ludowej (1984)[4], Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1999)[5], Order Sztandaru Pracy I i II klasy, Zasłużony Działacz Kultury, Krzyż Kawalerski Orderu Iranu, Złoty Krzyż Orderu Zasługi Austrii, Medal im. Juliusza Fučika (Czechosłowacja).

W 1984 Stefan Kisielewski umieścił go na tak zwanej "liście Kisiela"[6].

Leopold Tyrmand w swoim Dzienniku 1954 uznaje go za jednego z tzw. „fabrykantów kłamstw”[7].

Był bratankiem malarza Władysława Podkowińskiego. Mieszkał w Warszawie przy ul. Filtrowej.

Twórczość

edytuj
  • IV Rzesza rośnie (reportaże; Wiedza 1948)
  • Pamiętniki Goebbelsa (publicystyka; Książka i Wiedza 1948)
  • Trzy miesiące w USA (reportaże; Książka i Wiedza 1949)
  • Nowe Niemcy (publicystyka; Książka i Wiedza 1950)
  • Za amerykańskim kordonem (publicystyka; Czytelnik 1952)
  • W cieniu norymberskiej Temidy. Wrażenia korespondenta z procesu norymberskiego (Czytelnik 1954)
  • Waffen SS, prekursor "armii europejskiej" (publicystyka; Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 1954)
  • Pierścień kardynała (publicystyka; Czytelnik 1955)
  • Między Odrą a Renem (publicystyka; Śląsk 1955)
  • USA przez zwykłe okulary (publicystyka; Książka i Wiedza 1957)
  • Czy zegary NRF chodzą szybciej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1959, 1960)
  • Na ostrzu noża (publicystyka; Wydawnictwo Łódzkie 1960)
  • Erhard i co dalej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1965)
  • Czekanie na Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1967)
  • Europa Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1969)
  • Konfrontacje z przeszłością. Od Adolfa Hitlera do Adolfa von Thaddena (publicystyka; Książka i Wiedza 1969, 1971)
  • Armaty w herbie. Saga rodu Kruppów (publicystyka; Śląsk 1970)
  • Niemcy i ja (publicystyka; Książka i Wiedza 1972)
  • W kręgu Hitlera (publicystyka; Książka i Wiedza 1975, 1976, 1978, wydanie poszerzone: 1983, 1987, ISBN 83-05-11688-3; wyd. 6 poprawione i uzupełnione: 1995, ISBN 83-05-12694-3)
  • Dyliżansem po Warszawie (oprac. graf. Tadeusz Michaluk; Książka i Wiedza 1975, 1987)
  • Gdyby Polska nie była uparta (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 1981, wyd. 3 poprawione i uzupełnione 1989, ISBN 83-03-02829-4)
  • Moje spotkania w NRD (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1977)
  • Między Renem a Łabą (Wydawnictwo Poznańskie 1979, ISBN 83-210-0068-1)
  • NRD wczoraj i dziś (wespół z Michałem Jaranowskim i Eugeniuszem Możejką; Krajowa Agencja Wydawnicza 1980)
  • RFN-realizm i niepokoje (Wydawnictwo Poznańskie 1981, ISBN 83-210-0293-5)
  • Gdyby Hitler wygrał wojnę (publicystyka; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983, 1985, ISBN 83-11-07002-4)
  • Po obu stronach Atlantyku (Wydawnictwo Poznańskie 1984, ISBN 83-210-0485-7)
  • Róże dla Kaina. W kręgu niemieckiej historii (Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, ISBN 83-06-01690-4)
  • Norymberga: proces stulecia (Kto Jest Kim 1996, ISBN 83-906213-1-2)

Inne prace redakcyjne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Marian Podkowiński. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-04-19].
  2. Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
  3. Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
  4. Stefan Oberleitner, "Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990", Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 24
  5. M.P. z 1999 r. nr 21, poz. 303
  6. Stefan Kisielewski: Moje typy. Tygodnik Powszechny, 1984-12-02. [dostęp 2020-01-21]. (pol.).
  7. Leopold Tyrmand: Dziennik 1954. mg, 2009, s. 128–129. ISBN 978-83-61297-05-5.