Marian Podkowiński
Marian Podkowiński, ps. „Czarny” (ur. 19 kwietnia 1909 w Wilnie, zm. 7 sierpnia 2006 w Warszawie) – polski dziennikarz, reportażysta, publicysta, pisarz.
Data i miejsce urodzenia |
19 kwietnia 1909 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
7 sierpnia 2006 |
Zawód, zajęcie |
dziennikarz |
Odznaczenia | |
|
Życiorys
edytujUrodził się 19 kwietnia 1909 w Wilnie, w rodzinie Artura i Emmy[1]. Ukończył prawo na Uniwersytecie Warszawskim w 1937. Debiutował w 1934 w „Kurierze Porannym”, był następnie m.in. dziennikarzem „Polski Zbrojnej”. W latach 1937–1939 był redaktorem naczelnym biuletynu „Polska Informacja Literacka”. Podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim, w Zgrupowaniu „Baszta”[1]. Po kapitulacji powstania w niewoli niemieckiej, w Stalagu IV B Zeithain[1].
Od 1945 pracował w Polskiej Agencji Prasowej, był m.in. jej korespondentem w Norymberdze, gdzie relacjonował proces zbrodniarzy hitlerowskich przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym. W latach 1947–1948 był korespondentem „Expressu Wieczornego” i „Robotnika” w Berlinie, a następnie – do 1956 r. i ponownie od 1960 do 1968 r. – korespondentem „Trybuny Ludu” w Berlinie i Bonn. W latach 1956–1960 był dziennikarzem tych pism w Waszyngtonie.
Publicysta tygodnika „Świat” (1968–1969), „Perspektyw” (1969–1990), komentator „Rzeczpospolitej” (1982–1989). Członek Rady Krajowej PRON w 1983 roku[2].
Członek: Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (do 1982), Stowarzyszenia Dziennikarzy PRL (1982–1989, w tym prezes Polskiego Klubu Publicystyki Międzynarodowej 1983–1989), Stowarzyszenia Dziennikarzy RP (1990–2006, w tym prezes), Związku Literatów Polskich (1945–1983) i tzw. nowego ZLP (1983–2006), Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych ZAiKS. W latach 1986–1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego. W latach 1988–1990 członek Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[3].
Otrzymał m.in. następujące wyróżnienia i nagrody: Nagroda Klubu Publicystów Międzynarodowych SDP (1972), nagroda resortowa (1974), Nagroda Prezesa RSW „Prasa-Książka-Ruch” (1976), Nagroda im. Bolesława Prusa (1979), Nagroda im. Wacława Worowskiego (ZSRR, 1987), Nagroda Międzynarodowej Organizacji Dziennikarskiej (1991), Order Budowniczych Polski Ludowej (1984)[4], Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1999)[5], Order Sztandaru Pracy I i II klasy, Zasłużony Działacz Kultury, Krzyż Kawalerski Orderu Iranu, Złoty Krzyż Orderu Zasługi Austrii, Medal im. Juliusza Fučika (Czechosłowacja).
W 1984 Stefan Kisielewski umieścił go na tak zwanej "liście Kisiela"[6].
Leopold Tyrmand w swoim Dzienniku 1954 uznaje go za jednego z tzw. „fabrykantów kłamstw”[7].
Był bratankiem malarza Władysława Podkowińskiego. Mieszkał w Warszawie przy ul. Filtrowej.
Twórczość
edytuj- IV Rzesza rośnie (reportaże; Wiedza 1948)
- Pamiętniki Goebbelsa (publicystyka; Książka i Wiedza 1948)
- Trzy miesiące w USA (reportaże; Książka i Wiedza 1949)
- Nowe Niemcy (publicystyka; Książka i Wiedza 1950)
- Za amerykańskim kordonem (publicystyka; Czytelnik 1952)
- W cieniu norymberskiej Temidy. Wrażenia korespondenta z procesu norymberskiego (Czytelnik 1954)
- Waffen SS, prekursor "armii europejskiej" (publicystyka; Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 1954)
- Pierścień kardynała (publicystyka; Czytelnik 1955)
- Między Odrą a Renem (publicystyka; Śląsk 1955)
- USA przez zwykłe okulary (publicystyka; Książka i Wiedza 1957)
- Czy zegary NRF chodzą szybciej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1959, 1960)
- Na ostrzu noża (publicystyka; Wydawnictwo Łódzkie 1960)
- Erhard i co dalej? (publicystyka; Książka i Wiedza 1965)
- Czekanie na Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1967)
- Europa Straussa (publicystyka; Książka i Wiedza 1969)
- Konfrontacje z przeszłością. Od Adolfa Hitlera do Adolfa von Thaddena (publicystyka; Książka i Wiedza 1969, 1971)
- Armaty w herbie. Saga rodu Kruppów (publicystyka; Śląsk 1970)
- Niemcy i ja (publicystyka; Książka i Wiedza 1972)
- W kręgu Hitlera (publicystyka; Książka i Wiedza 1975, 1976, 1978, wydanie poszerzone: 1983, 1987, ISBN 83-05-11688-3; wyd. 6 poprawione i uzupełnione: 1995, ISBN 83-05-12694-3)
- Dyliżansem po Warszawie (oprac. graf. Tadeusz Michaluk; Książka i Wiedza 1975, 1987)
- Gdyby Polska nie była uparta (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1976, 1981, wyd. 3 poprawione i uzupełnione 1989, ISBN 83-03-02829-4)
- Moje spotkania w NRD (publicystyka; Krajowa Agencja Wydawnicza 1977)
- Między Renem a Łabą (Wydawnictwo Poznańskie 1979, ISBN 83-210-0068-1)
- NRD wczoraj i dziś (wespół z Michałem Jaranowskim i Eugeniuszem Możejką; Krajowa Agencja Wydawnicza 1980)
- RFN-realizm i niepokoje (Wydawnictwo Poznańskie 1981, ISBN 83-210-0293-5)
- Gdyby Hitler wygrał wojnę (publicystyka; Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1983, 1985, ISBN 83-11-07002-4)
- Po obu stronach Atlantyku (Wydawnictwo Poznańskie 1984, ISBN 83-210-0485-7)
- Róże dla Kaina. W kręgu niemieckiej historii (Państwowy Instytut Wydawniczy 1988, ISBN 83-06-01690-4)
- Norymberga: proces stulecia (Kto Jest Kim 1996, ISBN 83-906213-1-2)
Inne prace redakcyjne
edytuj- Janusz Moszczeński, Maria Wągrowska, 50 [pięćdziesiąt] dni grozy (autor posłowia; Krajowa Agencja Wydawnicza 1978)
- Bernt Engelmann, Wielki Federalny Krzyż Zasługi: powieść faktu (autor przedmowy; przekł. z niem. Marek Fijałkowski; wyd. 2: Wydawnictwo Poznańskie 1979, ISBN 83-210-0084-3)
- Günter Wallraff, Wstępniak: człowiek, który był w "Bildzie" Hansem Esserem (autor posłowia; przekł. z niem. Henryk Wandowski; Wydawnictwo Poznańskie 1982, ISBN 83-210-0305-2)
- Rolf Hochhuth, Miłość w Niemczech (autor przedmowy; przekł. z niem. Eugeniusz Wachowiak; Wydawnictwo Poznańskie 1984, ISBN 83-210-0466-0)
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Marian Podkowiński. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2024-04-19].
- ↑ Trybuna Robotnicza, nr 109 (12961), 10 maja 1983 roku, s. 6.
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-17)]. radaopwim.gov.pl [dostęp 2011-11-06]
- ↑ Stefan Oberleitner, "Polskie ordery, odznaczenia i niektóre wyróżnienia zaszczytne 1705-1990: vademecum dla kolekcjonerów. Polska Rzeczpospolita Ludowa, 1944-1990", Wydawnictwo Kanion, 1992, s. 24
- ↑ M.P. z 1999 r. nr 21, poz. 303
- ↑ Stefan Kisielewski: Moje typy. Tygodnik Powszechny, 1984-12-02. [dostęp 2020-01-21]. (pol.).
- ↑ Leopold Tyrmand: Dziennik 1954. mg, 2009, s. 128–129. ISBN 978-83-61297-05-5.