Maślaczek pieprzowy
Maślaczek pieprzowy (Chalciporus piperatus (Bull.) Bataille) – gatunek grzybów należący do rodziny borowikowatych (Suillaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
maślaczek pieprzowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Chalciporus piperatus (Bull.) Bataille Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 646 (1821) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji: Chalciporus, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1790 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Boletus piperatus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1821 r. Frédéric Bataille, przenosząc go do rodzaju Chalciporus[1].
Niektóre synonimy:
- Boletus piperatus Bull. 1790
- Boletus piperatus Bull. 1790 var. piperatus
- Ceriomyces piperatus Bull. Murrill 1909
- Ixocomus piperatus Bull. Quél. 1888
- Leccinum piperatum Bull. Gray 1821
- Suillus piperatus Bull. Kuntze 1898
- Viscipellis piperata Bull. Quél. 1886[2].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1993 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też pod nazwami: borowik pieprzowy i maślak pieprzowy[3].
Morfologia
edytujŚrednica 2–5, wyjątkowo do 7 cm. U młodych okazów poduszkowaty, u starszych nieco spłaszczony. Skórka gładka, w kolorze pomarańczowo-brązowym. Podczas wilgotnej pogody jest mazista[4].
Dość krótkie, przyrośnięte lub nieco zbiegające na trzon. Mają rdzawobrązowy kolor. Pory są ciemniejsze, w kolorze brązowoceglastym, w odcieniu miedziowym. Są duże, kanciaste i mają nierówne brzegi[5].
Wysokość 2–6 cm, średnica 0,4–1 cm[4]. Ma ten sam kolor co kapelusz, w dolnej części tylko jest jaśniejszy (żółtawy). Jest cylindryczny, jednakowo gruby na całej długości, lub nieco zwężony dołem, pełny, czasami nieco wygięty[5].
W kapeluszu kremowy, w trzonie żółty lub cytrynowożółty. Ma słaby zapach i ostry, piekący smak[5].
Brązowy. Zarodniki gładkie, wrzecionowate, o rozmiarach 3–4 × 8–12 μm[5].
- Gatunki podobne
Wyglądem podobny jest maślak pstry (Suillus variegatus), który jest jednak wyraźnie większy i nie ma tak piekącego smaku. Podobnego borowiczaka dętego (Boletinus cavipes) łatwo odróżnić po pustym trzonie i zanikającym pierścieniu. Ma smak nieco gorzki, ale nie tak piekący jak maślaczek pieprzowy[6].
Występowanie i siedlisko
edytujPoza Antarktydą występuje na wszystkich kontynentach i na wielu wyspach[7]. W Europie Środkowej jest dość pospolity[4].
Naziemny grzyb pasożytniczy[8]. Występuje głównie w lasach iglastych i mieszanych, pod jałowcem pospolitym, jodłą pospolita, brzozą brodawkowatą, bukiem, świerkiem pospolitym, sosną zwyczajną, zawsze w towarzystwie muchomorów, między innymi muchomora czerwonego i muchomora królewskiego, na grzybniach których pasożytuje[8]. Owocniki pojawiają się latem i jesienią[3].
Znaczenie
edytujNie jest trujący, jednak uważany jest za niejadalny z powodu ostrego smaku[5]. Po ugotowaniu traci ostry smak[4]. W Meksyku, w Rosji i na Ukrainie uważany jest za grzyb jadalny[9].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-04-15] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ a b c d e Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].
- ↑ a b Kevin Kavanagh, Fungi: Biology and Application, 2017.
- ↑ Eric Boa, Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people, FAO, 2004 (Non-wood Forest Products 17), ISBN 92-5-105157-7.