Wikipedia

Lisa Gerrard

australijska wokalistka, kompozytorka

Dame[3] Lisa Germaine Gerrard (/dʒərɑːrd/; ur. 12 kwietnia 1961 w Melbourne[4]) – australijska wokalistka i kompozytorka, która zyskała rozgłos jako członek zespołu Dead Can Dance. Znana ze swojej unikalnej techniki śpiewania w wymyślonym języku (idioglosja), dysponuje kontraltem z zakresem wokalnym trzech oktaw. Gerrard nagrała również cztery albumy solowe oraz współpracowała przy prawie dwudziestu. Skomponowała lub współtworzyła muzykę do prawie 50 filmów[5]. Jest laureatką Złotego Globu z 2001 roku (z Hansem Zimmerem) za muzykę do filmu Gladiator[6], była dwukrotnie nominowana do nagrody Grammy[7].

Lisa Gerrard
Ilustracja
Lisa Gerrard, 2012
Data i miejsce urodzenia

12 kwietnia 1961
Melbourne

Instrumenty

gitara, instrumenty klawiszowe, akordeon, cymbały, yang t'chin

Typ głosu

kontralt[1]

Gatunki

muzyka filmowa, world music, indie rock, rock alternatywny, pop alternatywny[2]

Zawód

wokalistka, kompozytorka

Powiązania

Dead Can Dance

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Oprócz Dead Can Dance brała udział w wielu projektach, współpracując m.in. z Pieterem Bourke, Patrickiem Cassidy, Klausem Schulze, Hansem Zimmerem, Marco de Francisim oraz Julesem Maxwellem.

12 czerwca 2023 artystka została uhonorowana Orderem Australii i przysługuje jej tytuł damy[3].

Kariera

edytuj

Początki

edytuj

Lisa Gerrard zaczęła tworzyć oryginalną muzykę jako członek sceny Little Band w Melbourne, eksperymentalnej sceny post-punkowej, która działała od 1978 do 1981 roku Tu m.in. spotkała współzałożyciela Dead Can Dance, Brendana Perry'ego. W tym czasie Gerrard została wokalistką grupy Microfilm, która wydała w 1980 3 utwory: Window, Centrefold[8] oraz trzeci, Summer House na kompilacji From Belgrave With Love w 1981 roku[8].

Dead Can Dance

edytuj
Osobny artykuł: Dead Can Dance.

Zespół Dead Can Dance pierwotnie powstał w 1981 roku w Melbourne jako kwartet w składzie:

W 1982 roku Gerrard, Perry i Erikson zdecydowali się przenieść się do Londynu, Monroe został w Australii, zespół od tej pory występował jako trio[9]. Zespół Dead Can Dance nagrał siedem albumów studyjnych w wytwórni 4AD - zaczynając od albumu Dead Can Dance z 1984 roku i dwóch albumów studyjnych wydanych przez PIAS Recordings[10]. Zakończył działalność w 1998 roku, reaktywował w 2005 roku, by wyruszyć w światową trasę koncertową. Kolejne trasy miały miejsce w 2012, 2019 i 2022. W maju 2023 artystka ogłosiła w wywiadzie zakończenie działalności zespołu[11].

Kariera solowa i współpraca

edytuj
 
Lisa Gerrard w Beacon Theatre, 2012

W 1995 roku Gerrard nagrała z towarzyszeniem Victorian Philharmonic Orchestra i wydała swój pierwszy solowy album,The Mirror Pool[12]. W 1998 roku nagrała we współpracy z kompozytorem Pieterem Bourke album Duality. Współpraca była kontynuowana przy ścieżkach dźwiękowych do filmówThe Insider i Ali.

Gerrard w 2004 roku współpracowała z kompozytorem Patrickiem Cassidy wydając album Immortal Memory, którą kontynuowała pracując przy filmie Salem's Lot. W następnym roku przyczyniła się do powstania ścieżki dźwiękowej projektu Ashes and Snow[13].

20 listopada 2006 Gerrard wydała swój drugi solowy album, The Silver Tree[14]. Album był nominowany do Australian Music Prize za rok 2006[15]. W 2007 roku ukazał się retrospektywny album The Best of Lisa Gerrard, kompilacja piętnastu utworów obejmująca jej działalność w: Dead Can Dance, pracę solową i filmową[16]. Album zadebiutował na nr. 5 na liście albumów Billboard New Age w dniu 16 lutego 2008 roku i pozostał na liście przez dziesięć tygodni. Kontynuacją była trasa koncertowa, która rozpoczęła się w kwietniu w Melbourne w Australii, a następnie w Europie i Ameryce Północnej[17].

W listopadzie 2007 roku artystka współpracowała z niemieckim muzykiem Klausem Schulze nad podwójnym albumem Farscape[18] który został wydany 4 lipca 2008 roku, po czym odbyła się ich europejska trasa koncertowa zwieńczona wydaniem DVD koncertu w Loreley w Niemczech 18 lipca 2008[19]. W trakcie tournée wydano ich kolejną płytę Come Quietly[20]. We wrześniu 2009 Gerrard i Schulze odbyli kolejną trasę koncertową po sześciu europejskich miastach – Warszawie, Berlinie, Amsterdamie, Essen, Paryżu i Brukseli.

W październiku 2009 Gerrard wydała swój trzeci solowy album, The Black Opal, przy którym współpracowała z Patrickiem Cassidy, Michaelem Edwardsem, Pieterem Bourke i Jamesem Orrem. Był to pierwszy album wydany przez jej wytwórnię, Gerrard Records. W 2010 roku Gerrard wydała album Departum z kompozytorem Marcello De Franciscim, współpracowała z multiinstrumentalistą Prashem Mistry z brytyjskiego kolektywu dubstepowego Engine Earz Experiment, nad utworem Spirit Guide, który pojawił się na jego albumie z 2011 roku.

W lipcu 2014 roku Gerrard wydała we własnym wydawnictwie solowy album Twilight Kingdom we współpracy z Danielem Johnsem, Astrid Williamson, Patrickiem Cassidy i słowami Russella Crowe'a[21]. W 2014 roku artystka współpracowała z brytyjskim kompozytorem, autorem tekstów i producentem Chicane przy albumie The Sum of Its Parts, wydanym 25 stycznia 2015 roku przez Modena Records.

14 marca 2018 Gerrard wystąpiła w Narodowym Pałacu Kultury w Sofii z Genesis Orchestra pod dyrekcją Yordana Kamdzhalova w partiach wokalnych Symfonii pieśni żałosnych Henryka Góreckiego. W 2018 roku pojawiła się na BooCheeMish, albumie nagranym z chórem Mystery of Bulgarian Voices; była również autorką niektórych utworów. Również w 2018 roku współpracowała z perkusistą solowym Davidem Kuckhermannem, przy albumie Hiraeth, wydanym 6 sierpnia 2018 roku. Hiraeth był nominowany w kategorii Najlepszy album New Age podczas 61. dorocznej ceremonii rozdania nagród Grammy w Staples Center, która odbyła się 10 lutego 2019 roku. Później Gerrard odbyła jako gość specjalny tournée z chórem Mystery of Bulgarian Voices, występując w piętnastu koncertach od 12 marca do 20 października 2019 r[22]. W 2019 roku z Yordanem Kamdzhalovem i Genesis Orchestra nagrała w Sofii w Bułgarskim Narodowym Studiu Radiowym płytę Symfonii pieśni żałosnych, która ukazała się 17 stycznia 2020 roku.

Po 2020 roku artystka współpracowała z muzykiem Dead Can Dance Julesem Maxwellem - wydając płytę Burn (2021)[23] oraz jej wersję koncertową One Night in Porto ( 2023). W 2022 ukazała się Exaudia we współpracy z Marcello De Franciscim[24].

Film

edytuj

Pierwsze doświadczenia w komponowaniu muzyki do filmu Gerrard miały miejsce w 1989 roku w hiszpańskim filmie El Niño de la Luna w reżyserii Agustí Villarongi. Muzykę do filmu skomponował Dead Can Dance, a Lisa Gerrard zagrała swoją pierwszą rolę aktorską[25].

Gerrard brała udział w tworzeniu muzyki do wielu filmów, ale powszechną rozpoznawalność jako kompozytorka filmowa zdobyła po nagraniu The Insider w 1999 roku z Pieterem Bourke oraz rok później przy Gladiatorze z Hansem Zimmerem[26]. Film był nominowany do Oscara[27] za najlepszą ścieżkę dźwiękową oraz zdobył Złoty Glob[28]. Utwór Now We Are Free pozostawał 460 tygodni na Liście Billboard 200 docierając do 2 miejsca w 2011 roku. Z Zimmerem współpracowała jednocześnie również przy Mission: Impossible II[29]. Oba albumy znalazły się na liście Billboard 200[30]. Dwa lata później skomponowała muzykę o niezależnego filmu nowozelandzkiego Whale Rider.

W 2005 roku Gerrard współpracowała z Ennio Morricone przy filmie Fateless, a następnie z Jeffem Roną przy ścieżce dźwiękowej do filmu fabularnego A Thousand Roads. W 2006 roku powstał dokumentalny film Sanctuary, o życiu i twórczości artystki, zawierał obszerne wywiady z Gerrard oraz Michaelem Mannem, Russellem Crowe, Hansem Zimmerem, Niki Caro[31].

W 2009 roku Gerrard pracowała przy filmie dokumentalnym Tima Cope'a On the Trail of Genghis Khan i wniosła swój wkład do ścieżki dźwiękowej. W tym samym roku napisała muzykę do filmu Balibo, za którą zdobyła nagrodę za najlepszą muzykę do filmu fabularnego na gali APRA Screen Music Awards w 2009 roku oraz nagrodę Aria za najlepszą oryginalną ścieżkę dźwiękową/obsadę/album na gali Aria Awards w 2009 roku. W 2009 roku użyczyła swojego głosu w czołówce japońskiego dramatu NHK Ryōmaden.

W 2010 roku Gerrard nagrała muzykę do Tears of Gaza z Marcello De Francisci[32]. Napisała także muzykę do wyreżyserowanego przez Jima Loacha filmu Oranges and Sunshine z Emily Watson i Hugo Weaving w rolach głównych, który miał premierę w kwietniu 2011 roku i przyniósł jej kolejną nominację do nagrody IF Awards 2011 w kategorii Najlepsza ścieżka dźwiękowa. W listopadzie tego roku współtworzyła muzykę do thriillera science-fiction Priest Christophera Younga..

W listopadzie 2011 roku Gerrard skomponowała muzykę do filmu Burning Man, która zdobyła nagrodę za najlepszą ścieżkę dźwiękową podczas rozdania nagród Australijskiego Koła Krytyków Filmowych w 2012 roku.

Artystka brała również udział w nagrywaniu partii wokalnych do filmu Diuna[33].

Głos

edytuj
 
Gerrard podczas koncertu z Dead Can Dance w Paryżu, czerwiec 2013

Gerrard dysponuje zakresem wokalnym kontraltu, ale może również śpiewać w rejestrach zakresu mezzosopranowego. Jej skala głosu toA2 do F♯5[34]. Utwory najczęściej wykonywane są idioglosją - w jej własnym języku który wymyśliła i udoskonalała od 12 roku życia. Rzadziej wykonuje utwory po angielsku[35].

Na jej wczesne, kształtujące doświadczenia wokalne miała wpływ technika śpiewu bułgarskiego chóru[36] oraz duża grecko-turecka społeczność w jej miejscu zamieszkania w młodości.

Życie prywatne

edytuj

Jej mężem jest Australijczyk o polskich korzeniach, Jacek Tuschewski. Mają dwie córki, Teresę i Lashnę (ur. w 1992 roku).

Dyskografia

edytuj

Zestawienie na podstawie Discogs[37]:

Solo

edytuj

Współpraca

edytuj
  • Lisa Gerrard, Pieter Bourke – Duality (1998)
  • Lisa Gerrard, Pieter Bourke – The Insider (Music From The Motion Picture) (1999)
  • Hans Zimmer, Lisa Gerrard – Gladiator (Music From The Motion Picture) (2000)
  • Christopher Gordon, Lisa Gerrard – Salem's Lot (2004)
  • Lisa Gerrard, Patrick Cassidy – Immortal Memory (2004)
  • Lisa Gerrard, Jeff Rona – A Thousand Roads (Original Soundtrack To The Film) (2005)
  • Klaus Schulze, Lisa Gerrard – Farscape (2008)
  • Klaus Schulze Feat. Lisa Gerrard – Dziękuję Bardzo - Vielen Dank (2009)
  • Lisa Gerrard, Klaus Schulze – Come Quietly (2009)
  • Lisa Gerrard, Marcello De Francisci – Departum (2010)
  • Cye Wood, Lisa Gerrard – The Trail Of Genghis Khan (2010)
  • Lisa Gerrard, Marcello De Francisci – Oranges And Sunshine (2011)
  • Michael Stearns, Lisa Gerrard and Marcello De Francisci – Samsara (Original Motion Picture Soundtrack) (2012)
  • Zbigniew Preisner, Lisa Gerrard, Archie Buchanan – Diaries of Hope (2013)
  • Hans Zimmer, Lorne Balfe, Lisa Gerrard – The Bible (The Original Score Soundtrack To The Epic Mini Series) (2013)
  • Lisa Gerrard, David Kuckhermann – Hiraeth (2018)
  • Zbigniew Preisner, Lisa Gerrard – Valley of Shadows (Original Motion Picture Soundtrack) (2018)
  • Preisner Zbigniew, Dominik Wania, Lisa Gerrard - Melodies Of My Youth (2019)
  • Lisa Gerrard, Genesis Orchestra, Yordan Kamdzhalov - Górecki:Symphony No. 3: Symphony Of Sorrowful Songs (2020)
  • Lisa Gerrard, Jules Maxwell - Burn (2021)
  • Lisa Gerrard and Marcello De Francisci - Exaudia (2022)
  • Lisa Gerrard, Jules Maxwell - One Night in Porto (Burn live) (2023)

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Lisa Gerrard Discography - Album / CD Reviews. www.musicfolio.com. [dostęp 2015-07-28]. (ang.).
  2. ↑ Richie Unterberger: Lisa Gerrard Biography. AllMusic. [dostęp 2015-07-28]. (ang.).
  3. ↑ a b Prominent women in music among those recognised in King's Birthday Honours [online], ABC Classic, 15 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-02] (ang.).
  4. ↑ The University of Melbourne, Gerrard, Lisa - Woman - The Encyclopedia of Women and Leadership in Twentieth-Century Australia [online], www.womenaustralia.info [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  5. ↑ Film Credits [online], LISA GERRARD [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  6. ↑ Lisa Gerrard [online], Golden Globes [dostęp 2023-05-30].
  7. ↑ All GRAMMY Awards and Nominations for Lisa Gerrard [online], grammy.com [dostęp 2023-05-30].
  8. ↑ a b The History of the Melbourne Punk Scene. Punk Journey, n.d.. [dostęp 2020-05-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (18 February 2016)].
  9. ↑ Vladimir Bogdanov: Dead Can Dance. [dostęp 2020-08-03]. (ang.).
  10. ↑ Dead Can Dance. Album of the Year, n.d.. [dostęp 2020-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (3 August 2020)].
  11. ↑ Christopher Mathieu, Lisa Gerrard (Dead Can Dance) Universal language [online], Igloo Magazine, 18 maja 2023 [dostęp 2023-05-29] (ang.).
  12. ↑ David Jarman. Lisa Gerrard - The Mirror Pool - 4AD. „CMJ Network”, s. 32, 1998-05-02. CMJ Network. ISSN 1074-6978. 
  13. ↑ Chuck Van Zyl: Various Artists - Album: Ashes and Snow. Starsend, 28 July 2006. [dostęp 2020-08-03].
  14. ↑ Lisa Gerrard [online], Billboard [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  15. ↑ 2006 Shortlist. n.d.. [dostęp 2020-08-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 August 2020)].
  16. ↑ Lisa Gerrard: The Best of Lisa Gerrard [online], PopMatters, 7 listopada 2007 [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  17. ↑ Lisa Gerrard Concert Setlists & Tour Dates [online], setlist.fm [dostęp 2023-05-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-04] (ang.).
  18. ↑ Farscape - With Lisa Gerrard. Spirit of Rock, n.d.. [dostęp 2020-08-04].
  19. ↑ Eric Deshayes: Klaus Schulze, le maître des symphonies synthétiques. Neo Spheres. [dostęp 2020-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (4 August 2020)]. (fr.).
  20. ↑ Come Quietly - with Lisa Gerrard. Prog Archives, n.d.. [dostęp 2020-08-05].
  21. ↑ Cyrille Delanlssays, Lisa Gerrard - Twilight Kingdom (2014) par Amarok Magazine [online], Amarok Magazine, 10 kwietnia 2015 [dostęp 2023-05-30] (fr.).
  22. ↑ The Mystery of the Bulgarian Voices with Lisa Gerrard, Queen Elizabeth Hall review - voices from another world [online], The Arts Desk, 8 czerwca 2019 [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  23. ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2023-06-07].
  24. ↑ Lisa Gerrard • Marcello De Francisci - Exaudia. 2022-08-28. [dostęp 2023-05-30].
  25. ↑ Lisa Gerrard in Moon Child (El niño de la luna). [dostęp 2023-05-30].
  26. ↑ Hans Zimmer And Lisa Gerrard - Gladiator (Music From The Motion Picture). 2000-04-25. [dostęp 2023-07-02].
  27. ↑ 2001 | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences [online], www.oscars.org [dostęp 2023-07-02] (ang.).
  28. ↑ Lisa Gerrard [online], Golden Globes [dostęp 2023-07-02].
  29. ↑ Hans Zimmer - M:I-2 "Mission Impossible 2" (Music From The Original Motion Picture Score). 2000. [dostęp 2023-07-02].
  30. ↑ Rosalie Cabison, Billboard 200 [online], Billboard, 2 stycznia 2013 [dostęp 2023-05-30] (ang.).
  31. ↑ Sanctuary: Lisa Gerrard (2006) Directed by Clive Collier. 2006. [dostęp 2020-08-03].
  32. ↑ John Anderson: Variety Reviews – Tears of Gaza – Film Reviews – Toronto – Review by John Anderson. 2010-09-10. [dostęp 2011-10-04].
  33. ↑ Hans Zimmer - Dune (The Dune Sketchbook) (Music From The Soundtrack). 2021-09-03. [dostęp 2023-07-07].
  34. ↑ Lisa Gerrard - Significant Low Notes - Significant High Notes [online], The Range Planet, 11 grudnia 2019 [dostęp 2020-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-02].
  35. ↑ Angelica A. Brewer, Seventy Thousand Camels: A Motivational Survivor's Memoir, South Australia: Troubador Publishing Ltd, 5 listopada 2019, s. 19, ISBN 978-1-838-59145-8.
  36. ↑ The Mystery Of The Bulgarian Voices feat Lisa Gerrard [online], Two Gentlemen [dostęp 2020-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-02].
  37. ↑ Lisa Gerrard. Discogs. [dostęp 2023-08-15]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lisa_Gerrard&oldid=74873787”