Kserostomia
Kserostomia – suchość błony śluzowej jamy ustnej z powodu uszkodzenia lub usunięcia gruczołów ślinowych. Nie jest to uczucie suchości i pragnienia w upalne dni lub w czasie gorączki, ale stan, kiedy ślinianki produkują zbyt mało (<0,1 ml/min)[1][2] lub w ogóle nie produkują śliny, podczas gdy organizm jest dobrze nawodniony, nawet po stymulacji (<0,7 ml/min)[3][1].
| Xerostomia | |
| |
| Klasyfikacje | |
| DiseasesDB | |
|---|---|
| MeSH | |
Objawami są ból podczas żucia i połykania, zaburzenia odczuwania smaku, problemy z odżywianiem i mówieniem, a stres związany z chorobą może doprowadzić do wycofania się z życia społecznego i depresji[4]. Kserostomia może prowadzić do rozwoju próchnicy kwitnącej, gdyż brak śliny umożliwia szybki wzrost bakterii[5][2], a także do powstawania pleśniawek[2].
Chirurgiczne usunięcie gruczołów śluzowych skutkuje kserostomią[2]. Przyczynami zaburzeń czynności ślinianek, objawiających się suchością błony śluzowej jamy ustnej, mogą być przewlekłe zanikowe procesy zapalne błony śluzowej lub uszkodzenie miąższu ślinianek przez radioterapię[6]. Suchość w jamie ustnej jest jednym z podstawowych objawów zespołu Sjögrena[6], może występować także w menopauzie i niedoczynności tarczycy[7]. Zaobserwowano również związek między częstością występowania refluksu żołądkowo-przełykowego i kserostomii[8]. Kserostomia może być również wynikiem zażywania metamfetaminy. Wraz z wywołanym metamfetaminą szczękościskiem oraz bruksizmem jest jedną z przyczyn tzw. Meth Mouth[9][10].
Klasyfikacja ICD10
edytuj| kod ICD10 | nazwa choroby |
|---|---|
| ICD-10: K11.7 | Zaburzenia wydzielania śliny |
| ICD-10: R68.2 | Suchość w ustach, nie określona |
Przypisy
edytuj- ↑ a b Elżbieta Paszyńska, Wybrane czynniki wpływające na wydzielanie i skład śliny – omówienie aktualnego piśmiennictwa, „Dental Forum” (1), 2005, s. 86–90 [dostęp 2010-07-16] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-17].
- ↑ a b c d Wenancjusz Domagała, Stachury i Domagały PATOLOGIA znaczy słowo o chorobie. Tom II., Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2019, s. 679, ISBN 978-83-7676-307-1.
- ↑ Danuta Piątowska: Kariologia współczesna. Postępowanie kliniczne. Wyd. I. Warszawa: Med Tour Pres International, 2009, s. 105. ISBN 978-83-87717-09-4.
- ↑ Kserostomia [online], www.psychosomatyka.net [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-02].
- ↑ Zbigniew Jańczuk (red.): Stomatologia zachowawcza – Zarys kliniczny. Podręcznik dla studentów stomatologii. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007, s. 217. ISBN 83-200-3034-X.
- ↑ a b Czesław Stankiewicz, Paweł Szwedowicz, Dominik Stodulski, Tomasz Kopeć: Choroby gruczołów ślinowych. W: Interna Szczeklika 2019. Piotr Gajewski (red). Kraków: Medycyna Praktyczna, 2019, s. 399, 407. ISBN 978-83-7430-591-4.
- ↑ Jan Bardadin, Objawy chorób endokrynologicznych w otolaryngologii, [w:] Kazimierz Niemczyk i inni red., Otorynolaryngologia kliniczna. Tom 1., Warszawa: Medipage, 2014, s. 472, ISBN 978-83-61104-83-4.
- ↑ Urszula Kaczmarek, Elżbieta Sołtan. Objawy suchości jamy ustnej i wydzielanie śliny u chorych na chorobę refluksową przełyku. „Czasopismo Stomatologiczne”. 61 (8), s. 538–546, 2008. (pol.).
- ↑ American Dental Association: Methamphetamine Use (Meth Mouth). [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
- ↑ Shaner JW.: Caries associated with methamphetamine abuse.. J Mich Dent Assoc.. [dostęp 2011-04-04]. (ang.).
