Krzysztof Pyrć
Krzysztof Pyrć (ur. 1979) – polski naukowiec, wirusolog, profesor nauk biologicznych, nauczyciel akademicki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 Krzysztof Pyrć (2021) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| profesor nauk biologicznych | |
| Specjalność: wirusologia, mikrobiologia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
2007 |
| Habilitacja |
29 października 2013 |
| Profesura |
8 stycznia 2019 |
Życiorys
edytujW 2003 ukończył biotechnologię ze specjalnością biologia molekularna na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ). Studia kontynuował w Academic Medical Center Uniwersytetu Amsterdamskiego oraz na Uniwersytecie Karoliny Północnej w Chapel Hill. W 2007 uzyskał na Uniwersytecie Amsterdamskim stopień doktora nauk medycznych, na podstawie dysertacji Virus discovery and human coronavirus NL63. Stopień doktora habilitowanego uzyskał na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego w 2013 na podstawie pracy Wirusowe zakażenia układu oddechowego – modele badawcze i detekcja patogenów. W 2019 otrzymał tytuł profesora nauk biologicznych[1][2].
Autor ponad 140 publikacji naukowych w czasopismach takich jak „Nature Medicine” (Impact Factor 87), „Clinical Microbiology Reviews”, „Signal Transduction and Targeted Therapy” czy „Eurosurveillance”, które łącznie były cytowane ponad 12 tysięcy razy[3].
W latach 2008–2016 adiunkt w Zakładzie Mikrobiologii Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ, a w latach 2016–2018 profesor nadzwyczajny w tymże. Od 2009 do 2016 koordynator ds. naukowych programu „Biotechnologia Molekularna dla Zdrowia” Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ[4]. Kierownik licznych projektów badawczych, finansowanych m.in. przez HERA[5], Horyzont2020[6], IMI2[7], European Cooperation in Science and Technology[8][9][10], Narodowego Centrum Nauki, Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, a także projektów komercyjnych[11].
Od 2017 członek Rady Małopolskiego Centrum Biotechnologii[12], a od 2018 kierownik Pracowni Wirusologii i twórca Laboratorium Wirusologicznego BSL3 Virogenetics w Małopolskim Centrum Biotechnologii[13][14], a także laboratorium zakaźnego na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ.
Aktywność doradcza
W marcu 2020, po wybuchu pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 stanął na czele zespołu prowadzącego badania nad wirusem w Małopolskim Centrum Biotechnologii[15][16][17]. 25 marca 2020 został powołany na członka zespołu doradczego ministra nauki i szkolnictwa wyższego „do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19”[18][19]. Był sygnatariuszem opublikowanego 31 marca 2020 listu otwartego, w którym ponad pięćset pięćdziesiąt uczonych, pracowników naukowych, lekarek i innych specjalistów medycznych zaapelowało do prezydenta i premiera Polski o przełożenie planowanych na 10 maja wyborów prezydenckich w związku z pandemią koronawirusa. Sygnatariusze listu wezwali, by wybory zostały przeprowadzone w innym terminie, „w warunkach niezagrażających zdrowiu i życiu obywateli”[20][21][22]. Został zastępcą przewodniczącego zespołu doradczego ds. COVID-19 przy prezesie Polskiej Akademii Nauk[23], członkiem rady programowej inicjatywy Nauka przeciw Pandemii[24] oraz członkiem Rady Medycznej przy Prezesie Rady Ministrów[25]. Został też ekspertem Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji – AOTMiT w zakresie diagnostyki terapii SARS-CoV-2[26].
Od 2021 roku członek grupy eksperckiej ds. COVID-19 przy Komisji Europejskiej[27]. W latach 2020–2022 zaliczony do grona najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie[28][29][30].
Prof. Krzysztof Pyrć przyjął w 2021 roku, w obliczu kryzysu służby zdrowia i nauki, zaproszenie do Rady ds. Ochrony Zdrowia przy Narodowej Radzie Rozwoju Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Jednakże 30 maja 2023 roku, zdecydował się na wystąpienie z niej w odpowiedzi na podpisanie przez Prezydenta RP ustawy zwanej „Lex Tusk”[31][32].
Swoją decyzję uzasadnił w następujący sposób: „W obliczu podpisania przez Pana Prezydenta ustawy, która umożliwia niszczenie wolności i demokracji w imię interesów partyjnych, nie mogę pozostać bierny. Drastyczne w mojej opinii złamanie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz postawienie racji partyjnej ponad racją stanu zmuszają mnie do podjęcia decyzji o złożeniu rezygnacji z udziału Narodowej Radzie Rozwoju”[33].
W 2024 roku został członkiem Zespołu do spraw Monitorowania i Oceny Sytuacji dotyczącej Zagrożeń związanych z Chorobami Zakaźnymi przy Ministrze Zdrowia, Izabeli Leszczynie[34][35].
Członkostwo w towarzystwach naukowych
edytuj- European Society for Virology
- American Society of Virology
- Polskie Towarzystwo Wirusologiczne
- Polskie Towarzystwo Biologii Komórki
Nagrody
edytuj- 2024. 10 najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie. Puls Medycyny[36].
- 2023: Nagroda CITTRU za wybitne osiągnięcia w zakresie wynalazczości[37]
- 2024. 20 najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie. Puls Medycyny[38].
- 2022: Medal Świętego Krzysztofa[39]
- 2022: Nagroda Specjalna Polska Press[40]
- 2022: Nagroda „Perspektywy medycyny”[41]
- 2022. 10 najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie. Puls Medycyny[42].
- 2021: Nagroda Miasta Krakowa[43]
- 2021: Medal Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk[44]
- 2021: Tytuł Promotora Polski od Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego
- 2021: Tytuł Człowieka Roku Gazety Krakowskiej[45]
- 2021: 100 najbardziej wpływowych osób w polskiej medycynie. Puls Medycyny[46]
- 2020: Nagroda Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
- 2018: Nagroda im. prof. K. Bassalika
- 2018: Indywidualna nagroda rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 2014: Indywidualna nagroda rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 2013: Indywidualna nagroda rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 2012: Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców
- 2011: Indywidualna nagroda rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 2008: Nagroda tygodnika „Polityka”
- 2008: Stypendium START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
- 2008: Nagroda Holenderskiego Towarzystwa Chorób Zakaźnych za najlepszą pracę doktorską w Holandii w latach 2005–2007
Przypisy
edytuj- ↑ Wolters Kluwer, Nadanie tytułu profesora [online], OpenLEX [dostęp 2020-04-12] (pol.).
- ↑ Prof. dr hab. Krzysztof Pyrć, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-03-15].
- ↑ Krzysztof Pyrc [online], scholar.google.com [dostęp 2022-10-31].
- ↑ Zespół – Biotechnologia Molekularna dla Zdrowia Uniwersytetu Jagiellońskiego [online], bmz.wbbib.uj.edu.pl [dostęp 2020-03-15].
- ↑ Wiadomości – Uniwersytet Jagielloński [online], www.uj.edu.pl [dostęp 2023-03-31].
- ↑ Organoids for Virus Research ETN project | Organovir [online], organovir.com [dostęp 2021-01-11] (ang.).
- ↑ IMI Innovative Medicines Initiative | CARE | Corona accelerated R&D in Europe [online], IMI Innovative Medicines Initiative [dostęp 2021-01-11] (ang.).
- ↑ Action CA17108 [online], COST [dostęp 2021-01-11] (ang.).
- ↑ Action CA17103 [online], COST [dostęp 2021-01-11] (ang.).
- ↑ Action CA18238 [online], COST [dostęp 2021-01-11] (ang.).
- ↑ Zrozumieć i pokonać wirus Zika – Narodowe Centrum Nauki. www.ncn.gov.pl. [dostęp 2020-03-15].
- ↑ Władze – Małopolskie Centrum Biotechnologii – Uniwersytet Jagielloński [online], mcb.uj.edu.pl [dostęp 2020-03-15].
- ↑ ViroGenetics – BSL3 Laboratory of Virology – Małopolskie Centrum Biotechnologii – Uniwersytet Jagielloński [online], mcb.uj.edu.pl [dostęp 2020-03-15].
- ↑ Virogenetics – Krzysztof Pyrc’s virology group [online] [dostęp 2020-03-15] (ang.).
- ↑ Mariusz Kopiejka: 25 mln zł na dalszy rozwój badań wirusologicznych na UJ. Uniwersytet Jagielloński, 9 marca 2020. [dostęp 2020-03-28].
- ↑ Ada Chojnowska: 25 mln zł dla Uniwersytetu Jagiellońskiego na badania nad koronawirusem. Gazeta Wyborcza Kraków, 9 marca 2020. [dostęp 2020-03-28].
- ↑ Marcin Banasik: Kraków. Minister nauki przeznaczył 25 mln zł dla Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ na walkę z koronawirusem. Gazeta Krakowska, 9 marca 2020. [dostęp 2020-03-28].
- ↑ Zarządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 marca 2020 r. w sprawie powołania Zespołu doradczego do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Dziennik Urzędowy Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego – rok 2020. Pozycja 20, 25 marca 2020. [dostęp 2020-03-28].
- ↑ Łukasz Wspaniały: Naukowcy z UJ w zespole doradców ds. zapobiegania COVID-19. Uniwersytet Jagielloński, 1 kwietnia 2020. [dostęp 2020-04-01].
- ↑ Środowisko medyczne apeluje o przeniesienie wyborów prezydenckich. Puls Medycyny, 31 marca 2020. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ 559 profesorów medycyny wzywa Prezydenta i Premiera: Nie róbcie wyborów. Gazeta Wyborcza, 31 marca 2020. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ „Nie można stawiać na szali zdrowia całego narodu”. Lekarze apelują o przełożenie wyborów prezydenckich. tvn24.pl, 31 marca 2020. [dostęp 2020-03-31].
- ↑ Wolters Kluwer, Powołanie interdyscyplinarnego Zespołu doradczego COVID-19 przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk. [online], OpenLEX [dostęp 2020-12-17] (pol.).
- ↑ Inicjatywa Nauka przeciw pandemii na rzecz rzetelnej informacji [online], Nauka Przeciw Pandemii [dostęp 2021-01-11] (pol.).
- ↑ Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Rada Medyczna do spraw COVID-19 przy Prezesie Rady Ministrów [online], BIP Rady Ministrów i Kancelarii Prezesa Rady Ministrów [dostęp 2020-12-17] (pol.).
- ↑ COVID-19 [online], Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji [dostęp 2020-12-17] (pol.).
- ↑ Register of Commission expert groups and other similar entities [online], ec.europa.eu [dostęp 2021-12-13].
- ↑ LISTA STU 2021: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ LISTA STU 2020: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2023-06-03] (pol.).
- ↑ LISTA STU 2022: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2023-06-03] (pol.).
- ↑ Uchwała nr 02/2023 KNP PAN z 01.06.2023 r. w sprawie wprowadzenia do polskiego porządku prawnego ustawy o Państwowej Komisji ds. badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne RP w latach 2007–2022 [online], knp.pan.pl [dostęp 2023-06-08].
- ↑ Odeszli z prezydenckich rad. „Lex Tusk” to „krok za daleko od cywilizacji takiej, jaką znamy” [online], TVN24, 1 czerwca 2023 [dostęp 2023-06-08] (pol.).
- ↑ Krzysztof Pyrc @k_pyrc „w gruncie rzeczy to (...) sprawa smaku” [online], Twitter [dostęp 2023-06-08] (pol.).
- ↑ Ministerstwo Zdrowia bierze się za COVID-19. Szefem zespołu został znany lekarz [online], medonet.pl, 12 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-24] (pol.).
- ↑ ZARZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 11 stycznia 2024 r. w sprawie powołania Zespołu do spraw monitorowania i oceny sytuacji dotyczącej zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi. [online], Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 11 stycznia 2024.
- ↑ LISTA STU 2023: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Wiadomości - Uniwersytet Jagielloński [online], www.uj.edu.pl [dostęp 2023-10-11].
- ↑ LISTA STU 2022: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Po raz 11. wręczono Medale św. Krzysztofa – Muzeum Krakowa [online], muzeumkrakowa.pl [dostęp 2022-10-31].
- ↑ Nagroda za odwagę i rzetelność [online], www.mp.pl [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ Pierwsze w historii statuetki „Perspektywy Medycyny” rozdane [online], terazpolska.pl [dostęp 2022-10-31] (pol.).
- ↑ LISTA STU 2021: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
- ↑ Anna Piątkowska, Znamy laureatów Nagrody Miasta Krakowa i Mecenasów Kultury Krakowa [online], Gazeta Krakowska, 7 grudnia 2021 [dostęp 2021-12-13] (pol.).
- ↑ Medale PAN im. Mikołaja Kopernika dla zespołu ds. COVID-19 [online], informacje.pan.pl [dostęp 2021-12-13].
- ↑ Maria Mazurek, Nagrodziliśmy Ludzi Roku 2020 roku. Poznajcie wyjątkowych Małopolan [online], Gazeta Krakowska, 24 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-25] (pol.).
- ↑ LISTA STU 2020: MEDYCYNA [online], pulsmedycyny.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).