Kozia Góra (województwo warmińsko-mazurskie)

Kozia Góra
	osada
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	ostródzki
Gmina	Łukta
Liczba ludności (2022)	119
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	14-105
Tablice rejestracyjne	NOS
SIMC	0480900
	Położenie na mapie gminy Łukta Kozia Góra
	Położenie na mapie Polski Kozia Góra
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kozia Góra
	Położenie na mapie powiatu ostródzkiego Kozia Góra
	53°51′03″N 20°04′40″E/53,850833 20,077778
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kozia Góra (niem. Ziegenberg^[4], Schönhausen po 1926 r.) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie ostródzkim, w gminie Łukta. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych^[5].

Położenie

Widok z plaży na jedną z wysp na jeziorze Marąg

Kozia Góra położona jest w obrębie krainy historycznej Prus Górnych (w przeszłości zamieszkałej przez plemiona Pogezanów), około 16 km od Morąga. Wieś leży nad jeziorem Marąg.

Komunikacja i transport

Transport kolejowy

Miejscowość położona jest na trasie linii kolejowej 220: Olsztyn Główny – Pasłęk

Kozia Góra (przystanek kolejowy)

Historia

W 1440 r. we wsi mieszkała ludność niemiecka i pruska (ci ostatni posiadali 12 włók łącznie). Trzech Prusów było pszczelarzami (bartnikami) Kolejne wzmianki o wsi, wraz z niemiecką nazwą Dickendorff, pochodzą z 1448 roku. Już dwa lata później, w 1450 wymieniana jest nazwa Czegenberg. W 1543 r. wieś miała 21 włók i było w niej 8 zagród chłopskich. W kronikach zachowały się nazwiska ówczesnych mieszkańców: Schulze, Simon, Casper, Stenzel, Kasser, Mysig, Janecke. Chłopi płacili podatek kościelny w wysokości 15 szylingów rocznie, natomiast pastuch - cztery szylingi.

W 1664 pojawia się nazwa Ziegenwinkel i właśnie ona nawiązuje do dzisiejszej - ziege to po niemiecku koza. Drugi niemiecki człon nazwy winkel, oznacza kąt, róg lub narożnik - najprawdopodobniej określenie to wzięło się z ukształtowania linii brzegowej jeziora Marąg w miejscowości. Wreszcie w 1790 roku pojawia się nazwa Ziegenberg, bezpośrednio nawiązująca do dzisiejszej. Berg to po niemiecku góra, nie powinien więc dziwić fakt nadania miejscowości miana Koziej Góry po 1945 roku, przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych^[6].

W 1974 r. osada jako PGR Kozia Góra należała do sołectwa Mostkowo (gmina Łukta), razem z miejscowościami: PGR Chudy Dwór, PGR Gucin, osada Henryka Góra, osada Maronie i wieś Mostkowo^[7].

Instytucje publiczne

Sołectwo Kozia Góra
świetlica wiejska w Koziej Górze

Turystyka

Zabytki

Plaża i pomost nad jeziorem Marąg

zespół dworski z połowy XVIII wieku (nieistniejący dwór oraz park)^[8]

Atrakcje turystyczne

Rezerwat przyrody Wyspa Lipowa na jeziorze Marąg

Trasy rowerowe

Przez Kozią Górę przebiega Szlak rowerowy zielony:

Łukta – Maronie – Kozia Góra – Gubity – Swojki – Florczaki – Dragolice – Łukta

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60348
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 533 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Warmińsko Mazurskie Forum Poszukiwaczy - Zobacz wątek - pułki napoleońskie [online], www.wmfp.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
↑ Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).
↑ Maria Biolik, Toponimia byłego powiatu ostródzkiego: nazwy miejscowe, Gdańsk 1992, s. 80
↑ Wykaz nazw miejscowości powiatu. Podział administracyjny z 23 marca 1974 roku. W: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.
↑ Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków

Bibliografia

Jan Dąbrowski, Siedem wieków Łukty, 600-lecie kościoła, 50-lecie parafii Matki Boskiej Częstochowskiej, Wydawnictwo WPW C. Porycki, P. Wasześcik Sp. J., Olsztyn 2007, ISBN 83-917924-6-3
Archiwalne mapy

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 60348

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 533 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[Warmińsko_Mazurskie_Forum-4] Warmińsko Mazurskie Forum Poszukiwaczy - Zobacz wątek - pułki napoleońskie [online], www.wmfp.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).

[Marian_Biskup_Wojna_pruska-5] Marian Biskup Wojna pruska, str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na Wschód od Pregoły (...).

[Maria_Biolik_Toponimia_byłego-6] Maria Biolik, Toponimia byłego powiatu ostródzkiego: nazwy miejscowe, Gdańsk 1992, s. 80

[Wykaz_nazw_miejscowości_powiatu-7] Wykaz nazw miejscowości powiatu. Podział administracyjny z 23 marca 1974 roku. W: Ostróda. Z dziejów miasta i okolic. Pojezierze, Olsztyn, 1976, 448 str.

[nid-WAR-rejestr-8] Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków

[4]

[5]

[2]

[3]

[1]

[6]

[7]

[8]