Wikipedia

Korpus Kadetów Nr 1

Korpus Kadetów Nr 1 Marszałka Józefa Piłsudskiego (KK-2) – korpus kadetów Wojska Polskiego II RP.

Korpus Kadetów Nr 1
Ilustracja
Odznaka 1 Korpusu Kadetów
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1918

Rozformowanie

1939

Tradycje
Święto

2 czerwca

Nadanie sztandaru

3 maja 1923

Dowódcy
Pierwszy

ppłk Stanisław Hlawaty

Ostatni

ppłk Stanisław Daniluk

Organizacja
Dyslokacja

garnizon Lwów

Rodzaj sił zbrojnych

wojsko

Podległość

Wojskowy Instytut Naukowo-Oświatowego Ministerstwa Spraw Wojskowych

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Tuż po zakończeniu I wojny światowej w listopadzie 1918 na bazie c. i k. Wojskowej Wyższej Szkoły Realnej w Łobzowie zorganizowana została Szkoła Podchorążych[1]. Szkoła podporządkowana była ministrowi spraw wojskowych poprzez Departament Szkolnictwa Wojskowego. 25 lipca 1919 minister spraw wojskowych przemianował Szkołę Podchorążych na Korpus Kadetów[2]. Podczas wojny polsko-bolszewickiej 54 starszych kadetów zgłosiło się ochotniczo na front[3]. Kadeci uczestniczyli także w powstaniach śląskich[3]. W III powstaniu śląskim polegli kadeci KK1[4][5]. Przy siedzibie KK1 we Lwowie ustanowiono pomnik ku czci kadetów poległych w walkach o wyzwolenie Górnego Śląska[6]. Byli nimi: Zbigniew Zaszczyński, Karol Chodkiewicz, Henryk Czekaliński, Zbigniew Pszczółkowski, Zygmunt Toczyłowski, Zygmunt Zakrzewski[7].

W 1921 korpus został przeniesiony do garnizonu Lwów i umieszczony w budynkach byłej austriackiej wojskowe szkoły kadeckiej[1]. Szkoła mieściła się w górnej części ulicy Kadeckiej we Lwowie[1]. W połowie lat 20. Korpus Kadetów pozostawała pod zarządem i kontrolą Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego[1].

Działalność Korpusu Kadetów Nr 1 został oparty na statucie organizacyjnym, wydanym w Dzienniku Rozkazów MSWoj. nr 33/22 i 26/25 oraz na regulaminie bazującym na tradycjach Szkoły Rycerskiej i Korpusu Kadetów z czasów Księstwa Warszawskiego[1]. W 1926 w szkole funkcjonowało 10 oddziałów klas IV-VIII o typie matematyczno-przyrodniczym[1]. Absolwenci Korpusu Kadetów Nr 1 mieli prawo ubiegać się o wstęp na studia uniwersyteckie bądź do kształcenia w szkołach oficerskich[1].

3 maja 1923 na placu Mariackim we Lwowie prof. Leon Syroczyński, w imieniu weteranów powstania styczniowego wręczył komendantowi korpusu autentyczną chorągiew powstańczą[3]. Był to sztandar pierwotnie ocalony w powstaniu styczniowym 1863 przez ks. Kazimierza Światopełk-Mirskiego[8][9][10][7]. W piątą rocznicę oswobodzenia Lwowa w listopadzie 1923 na gmachu szkoły kadeckiej odsłonięto emblemat przedstawiający Krzyż Obrony Lwowa[11].

Zostało powołane Towarzystwo Przyjaciół Korpusu Kadetów nr 1, którego prezesem był wiceprezydent Lwowa, Wawrzyniec Kubala[12][13]. W ramach szkoły było wydawane czasopismo „Orlęta”.

W westybulu Korpusu 10 listopada 1928 odsłonięto popiersie Marszałka Józefa Piłsudskiego, wykonany przez E. Rajchertównę[14][15]. 17 marca 1933 Marszałek Józef Piłsudski wyraził zgodę na nadania swojego imienia Korpusowi Kadetów Nr 1[3]. W 1935 korpus, dotychczas podległy szefowi Departamentu Piechoty M.S.Wojsk., podporządkowany został szefowi Wojskowego Instytutu Naukowo-Oświatowego M.S.Wojsk.

W latach 30. we lwowskim Korpusie Kadetów powstała kaplica, a w 1938 za zasługi przy jej stworzeniu i opiekę nad nią została odznaczona papieskim orderem Pro Ecclesia et Pontifice żona gen. broni Kazimierza Sosnkowskiego, Jadwiga Sosnkowska[16]. Latem 1930 otrzymał ją Prezydent RP Ignacy Mościcki[17]. Dla niezamożnych kadetów przyznawano stypendium, pokrywane z pensji za Order Virtuti Militari ks. Mieczysława Tarnawskiego[18].

W Zielone Święta wiosną 1939 odbyły się obchody 20-lecia Lwowskiego Korpusu Kadetów im. Marszałka Piłsudskiego[7]. Z tej okazji na 27 maja 1939 zaplanowano Zjazd Absolwentów Korpusu Kadetów we Lwowie z lat 1919-1939[19][7]. Postanowiono założyć wtedy Związek Absolwentów K. K. nr 1[7].

Była przyznawana Honorowa Odznaka Korpusu Kadetów Nr 1, otrzymali ją m.in. generałowie Władysław Langner i Juliusz Zulauf, oficerowie załogi lwowskiem absolwenci z lat 1919-1939[7], powstaniec styczniowy, Antoni Süss[20].

W czasie mobilizacji pod koniec sierpnia 1939 do lwowskiego garnizonu przybył ewakuowany z Rawicza Korpus Kadetów Nr 2[21].

Kadra Korpusu

edytuj
 
Poświęcenie Szkoły Podchorążych w Łobzowie 12 stycznia 1919. Fotografia zbiorowa generałów i oficerów
 
Poświęcenie Szkoły Podchorążych w Łobzowie 12 stycznia 1919. Przemawia gen. dyw. Emil Gołogórski
 
Poświęcenie Szkoły Podchorążych w Łobzowie 12 stycznia 1919. Uczniowie jednostki
 
Batalion Korpusu Kadetów Nr 1
 
Defilada Korpusu Kadetów Nr 1 (21 maja 1929)
 
Matura wojskowa w Korpusie Kadetów Nr 1
 
Bierzmowanie w Korpusie Kadetów nr 1 we Lwowie
 
Gmach Korpusu Kadetów nr 1 we Lwowie (1939)
Komendanci KK Nr 1[22][23]
Dyrektorzy nauk[22]
Dowódcy batalionu szkolnego
  • mjr Władysław Nałęcz-Raczyński (1919–1921)
  • mjr Jan Bochniewicz (1921–1924)
  • ppłk Franciszek Lachowicz (1924–1928)[1]
  • mjr Stanisław Karp (od 1928)
Oficerowie
Nauczyciele
Organizacja i obsada personalna w 1939

Pokojowa obsada personalna szkoły w marcu 1939 roku[29][a]:

  • komendant – p.o. ppłk piech. Stanisław Daniluk
  • zastępca komendanta – mjr piech. Włodzimierz Andrzej Latawiec
  • naczelny lekarz medycyny – mjr dr Stanisław Czynciel
  • młodszy lekarz medycyny – por. dr Piotr Władysław Goździk
  • II zastępca komendanta (kwatermistrz) – kpt. adm. (piech.) Stanisław Michał Grondalski
  • oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Józef Mieczysław Mosiak[b]
  • oficer żywnościowy – kpt. piech. Aleksander Marian Józef Krywald
  • oficer gospodarczy – kpt. int. Alfons Karol Ignacy Kapuściński
  • kapelan – st. kpl. ks. dr Leon Broel-Plater
  • wykładowca fizyki i matematyki – mjr art. Karol Bolesław Szczepanowski
  • wykładowca geografii – kpt. adm. (piech.) Roman Sierociński
  • wykładowca WF – kpt. piech. Roman Bronisław Nemec
  • dowódca 1 kompanii – kpt. adm. (piech.) Józef Bielak
  • wychowawca – por. piech. Zbigniew Kazimierz Czekański
  • wychowawca – por. piech. Władysław Józef Składzień
  • dowódca 2 kompanii – kpt. piech. Karol Andrzej Turek
  • wychowawca – kpt. adm. (piech.) Józef Mieczysław Mosiak
  • wychowawca – por. piech. Ludwik Karol Drąg
  • dowódca 3 kompanii – kpt. adm. (piech.) Stanisław II Zaremba
  • wychowawca – kpt. adm. (piech.) mgr Tadeusz Eugeniusz Makuch
  • dowódca 4 kompanii – kpt. piech. Andrzej Ludwik Tabaczyński
  • wychowawca – kpt. adm. (piech.) Jan I Lasota
  • dowódca 5 kompanii – kpt. piech. Edward II Szymański
  • wychowawca – kpt. adm. (piech.) Józef Sykstus Czaporowski
  • dowódca 6 kompanii – kpt. adm. (piech.) Antoni Józef Jaskorzyński
  • wychowawca – kpt. adm. (piech.) Julian Dziurzyński
  • odkomenderowany – kpt. lek. Juliusz Feliks Dziurzyński

Kadeci

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

W dniach 27-29 maja 1983 odbył się w Londynie Jubileuszowy Zjazd Kadetów, zorganizowany z okazji 30-lecia założenia Związku w Londynie oraz 65-lecia powstania Korpusu Kadetów Nr 1[3]. W Zjeździe uczestniczył prezes Związku, Franciszek Pasiecznik, dwie córki Józefa Piłsudskiego, prezydent RP na uchodźstwie Edward Raczyński[3]. Podczas trzeciego dnia Zjazdu 29 maja 1983 w Kościele św. Andrzeja Boboli w Londynie została odsłonięta tablica upamiętniająca trzy korpusy kadeckie II Rzeczypospolitej[3]. Również w 1983 została wydana książka gen. Tadeusza Kryski-Karskiego pt. Lwowski kadet 1934-39. Umundurowanie, broń[3].

Dniem święta Korpusu Kadetów Nr 1, jak i później powstałego Związku Kadetów Marszałka Józefa Piłsudskiego, był dzień 2 czerwca[31].

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[30].
  2. ↑ Kpt. adm. (piech.) Józef Mieczysław Mosiak pełnił jednocześnie funkcję wychowawcy 2 kompanii.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j Zagórowski. Spis 1926 ↓, s. 340.
  2. ↑ Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 86 z 20 sierpnia 1919, poz. 3019.
  3. ↑ a b c d e f g h J.B.. O Lwowianach, Lwowie i Małopolsce Wschodniej. Jubileuszowy Zjazd Lwowskich Kadetów. „Biuletyn”. Nr 45, s. 56-57, Czerwiec 1983. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. ↑ Lista kadetów uczestników III powstania górnośląskiego. „Orlęta”. Nr 2, s. 1-2, 8 czerwca 1930. 
  5. ↑ Lista kadetów uczestników III powstania górnośląskiego. „Orlęta”. Nr 2, s. 2, Maj 1931. 
  6. ↑ Program święta Korpusu Kadetów Nr. 1. „Orlęta”. Nr 2, s. 41, Maj 1931. 
  7. ↑ a b c d e f g Lwowski Korpus Kadetów na przestrzeni dwudziestu lat. „Wschód”. Nr 133, s. 7, 4 czerwca 1939. 
  8. ↑ Sztandar. „Orlęta”. Nr 3, s. 6, Listopad 1928. 
  9. ↑ Chorągiew. „Orlęta”. Nr 2, s. 1, 8 czerwca 1930. 
  10. ↑ Andrzej Łydka: Sztandar dwóch powstań. polska-zbrojna.pl, 2019-07-27. [dostęp 2021-02-07].
  11. ↑ Piąta rocznica oswobodzenia Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 47, s. 2, 24 listopada 1923. 
  12. ↑ Akademia kadecka ku uczczeniu Święta Niepodległości i jej wieszcza. „Gazeta Lwowska”. Nr 267, s. 6, 17 listopada 1932. 
  13. ↑ Towarzystwo Przyjaciół Korpusu Kadetów nr 1. „Orlęta”. Nr 3, s. 21, Listopad 1931. 
  14. ↑ Westybul Korpusu. „Orlęta”. Nr 3, s. 17, Listopad 1928. 
  15. ↑ Odsłonięcie popiersia Marszałka / Kronika. „Orlęta”. Nr 4, s. 2, 14, Grudzień 1928. 
  16. ↑ Wiadomości bieżące. Odznaczenie. „Kurier Warszawski”. Nr 31, s. 3, 1 lutego 1938. 
  17. ↑ Z obozu letniego. „Orlęta”. Nr 3, s. 11, 11 listopada 1930. 
  18. ↑ Pogrzeb księdza-bohatera. „Orlęta”. Nr 1, s. 15, 19 marca 1928. 
  19. ↑ Zjazd Absolwentów Korpusu Kadetów we Lwowie. „Gazeta Lwowska”. Nr 108, s. 2, 14 maja 1939. 
  20. ↑ Antoni Süss. Nekrolog. „Dziennik Polski”. Nr 353, s. 8, 27 stycznia 1946. 
  21. ↑ Tadeusz Kryska-Karski. Kadet w obronie Lwowa w 1939 r.. „Biuletyn”. Nr 2 (17), s. 22, Grudzień 1969. Koło Lwowian w Londynie. 
  22. ↑ a b Korpus Kadetów Nr 1 1931 ↓, s. 143.
  23. ↑ Zenon Malik: Kadeci II Rzeczypospolitej. cracovia-leopolis.pl. [dostęp 2014-12-08].
  24. ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 38 z 8 października 1921 roku, s. 1437.
  25. ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 20 czerwca 1923 roku, s. 402.
  26. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 167.
  27. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 11 czerwca 1927 roku, s. 166.
  28. ↑ „Dziennik Personalny” (R. 1, Nr 43), MSWojsk, 10 listopada 1920, s. 1182.
  29. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 460–461.
  30. ↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
  31. ↑ Święto Korpusu Kadetów lwowskich. „Biuletyn”. Nr 49, s. 79, Czerwiec 1985. Koło Lwowian w Londynie. 

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Korpus_Kadetów_Nr_1&oldid=75179186”