Koralówka sztywna (Ramaria stricta (Pers.) Quél.) – gatunek grzybów z rodziny siatkoblaszkowatych (Gomphaceae)[1].

Koralówka sztywna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

siatkoblaszkowce

Rodzina

siatkoblaszkowate

Rodzaj

koralówka

Gatunek

koralówka sztywna

Nazwa systematyczna
Ramaria stricta (Pers.) Quél.
Fl. mycol. (Paris): 464 (1888)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji: Ramaria, Gomphaceae, Gomphales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1797 r. Persoon nadając mu nazwę Clavaria stricta. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Quélet, przenosząc go do rodzaju Ramaria[1].

Niektóre synonimy naukowe[2]:

  • Clavaria condensata Fr.
  • Clavaria kewensis Massee,
  • Clavaria pruinella Ces.
  • Clavaria stricta Pers.
  • Clavaria syringarum Pers.
  • Clavariella condensata (Fr.) P. Karst.
  • Clavariella stricta (Pers.) P. Karst.
  • Corallium stricta (Pers.) C. Hahn,
  • Lachnocladium odoratum G.F. Atk.
  • Merisma strictum (Pers.) Spreng.
  • Ramaria condensata (Fr.) Quél.

Nazwę polską nadał Władysław Wojewoda w 1999 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako goździeńczyk sztywny, goździeńczyk wyprężony, goździeniec prosty, gałęziak zbity[3].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Krzaczkowato rozgałęziony; szerokości 2–6 cm, wysokości 3–10 cm. Wyrasta z cienkiej białokremowej podstawy rozgałęziającej się na cienkie i równoległe gałązki. Z podstawy zwykle wyrastają sznurki grzybni. Gałązki są dość gęste i wyprostowane[4]. Mają kolor bladożółty, cynamonowy, ochrowobrązowy lub brązowy[5]. Po uszkodzeniu zmieniają kolor na czerwonawobrązowy[4].

Miąższ

Biały, po uszkodzeniu lub zgnieceniu przebarwia się na kolor czerwonobrązowy. Zapach lekko kwaskowaty, końcówki gałązek w smaku gorzkie[6].

Wysyp zarodników

Ochrowobrązowy. Zarodniki eliptyczne, wydłużone o chropowatej powierzchni i rozmiarach 7,5–10,5 × 3,5–5,5 μm[7].

Gatunki podobne

Koralówkę sztywną można pomylić z wieloma gatunkami innych koralówek. Podobne są m.in.:

  • koralówka zwiędła (Ramaria flaccida). Występuje tylko w lasach iglastych. Rozróżnienie tych gatunków możliwe jest tylko pod mikroskopem i przez reakcję z KOH[4].
  • koralówka sosnowa (Ramaria eumorpha). Występuje głównie w lasach iglastych i po uszkodzeniu nie zmienia koloru[4].
  • koralówka strojna (Ramaria formosa). Ma krótsze gałązki i rośnie głównie pod bukami.
  • świecznik rozgałęziony (Artomyces pyxidatus) ma zakończenia gałązek rozszerzone miseczkowato.

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy[8]. W Polsce gatunek dość pospolity.

Rośnie w lasach liściastych, iglastych i mieszanych, czasami także w parkach, na pniach i obumarłych resztkach drzew liściastych i iglastych[3]. Ponieważ rośnie również na martwych korzeniach drzew, więc pozornie może stwarzać wrażenie, że rośnie na ściółce leśnej. Występuje głównie na bukach, wiązach i dębach[4].

Saprotrof[3]. W Europie uważana jest za grzyb niejadalny[4], jednak w Chinach, Meksyku i na Madagaskarze jest grzybem jadalnym[9].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  6. Till R. Lohmeyer, Ute Kũnkele: Grzyby. Rozpoznawanie i zbieranie. Warszawa: 2006. ISBN 978-1-40547-937-0.
  7. MushroomExpert. [dostęp 2012-11-21].
  8. Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].
  9. Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.