Kopułka śnieżna (Cuphophyllus virgineus (Wulfen) Kovalenko) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Kopułka śnieżna
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

Cuphophyllus

Gatunek

kopułka śnieżna

Nazwa systematyczna
Cuphophyllus virgineus (Wulfen) Kovalenko
in Nezdoīminogo, Opredelitel Gribov SSSR (Leningrad): 37 (1989)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cuphophyllus, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1781 r. Franz Xaver von Wulfen, nadając mu nazwę Agaricus virgineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1989 r. Alexander E. Kovalenko, przenosząc go do rodzaju Cuphophyllus[1].

Synonimów naukowych jest ponad 60. Niektóre z nich[2]:

  • Camarophyllus virgineus (Wulfen) P. Kumm. 1916
  • Cuphophyllus niveus (Scop.) Bon 1985
  • Hygrocybe virginea (Wulfen) P.D. Orton & Watling
  • Hygrophorus virgineus (Wulfen) Fr. 1838

Polską nazwę podał Feliks Berdau w 1876 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kopułek śnieżny, bedłka panieńska, bedłka śnieżna, wodnicha śnieżysta, kopułek okazały, kopułek promienisty[3]. Niektóre atlasy grzybów podają nazwę wilgotnica śnieżna[4][5]. Wszystkie te nazwy są jednak niespójne z aktualną nazwą naukową, według Index Fungorum gatunek ten bowiem obecnie należy do rodzaju Cuphophyllus. W 2024 Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego zarekomendowała używanie nazwy kopułka śnieżna[6].

Morfologia

edytuj
Kapelusz

Średnica od 2 do 4,5 cm, młody – półkulisty, wypukły, później płaski, a w środku nieco zapadnięty. W wilgotnych warunkach bladożółty do wodnistobiałego, nieco lepki, w czasie suszy śnieżnobiały.

Blaszki

Rzadkie, zbiegające po trzonie, u podstawy szerokie, w ostrzu cienkie, wodniste, białożółtawe.

Trzon

Wysokość od 1,5 do 4,5 cm, średnica od 3 do 5 mm, równo gruby, ku podstawy zwężony i spłaszczony, początkowo pełny, później pusty, kolor biały, czasami z różowym nalotem.

Miąższ

Wodnistobiały, brak zapachu, smak łagodny.

Wysyp zarodników

Biały.

Gatunki podobne

Ze względu na charakterystyczny wygląd i miejsce wyrastania, pomyłka jest mało prawdopodobna.

Występowanie i siedlisko

edytuj

Występuje na półkuli północnej[7]. W polskim piśmiennictwie naukowym opisany na licznych stanowiskach[3].

Naziemny grzyb saprotroficzny[3]. Pojawia się od września do listopada. Dosyć częsty, rośnie na wilgotnych pastwiskach i łąkach i porośniętych trawą drogach leśnych.

Znaczenie

edytuj

Jest to grzyb jadalny, lecz zbyt mały, żeby jego zbieranie było opłacalne.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2024-04-02] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 97, ISBN 83-89648-09-1.
  4. Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 105, ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, s. 103, ISBN 978-83-258-0588-3.
  6. Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online], 21 marca 2024 [dostęp 2024-03-26] (pol.).
  7. Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].