Klasyfikacja przepuklin pachwinowych i udowych
Wstęp
edytujWprowadzenie w drugiej połowie XX wieku nowych metod operacyjnych przepuklin oraz zastosowanie materiałów aloplastycznych w ich leczeniu stworzyło potrzebę kompleksowej klasyfikacji przepuklin pachwinowych i udowych. Potrzebna jest ona w celu:
- usystematyzowania nazewnictwa,
- prowadzenia studiów wieloośrodkowych,
- oceny przydatności metody operacyjnej, w tym dla różnych typów przepuklin,
- oceny pooperacyjnych powikłań[1].
Do lat 50. XX wieku klasyfikacja przepuklin oparta była na anatomicznych założeniach Coopera i Hesselbacha[2]. Ta klasyfikacja jest niewystarczająca dla oceny przepuklin. Rozróżnia jedynie przepukliny skośne (boczne), proste (przyśrodkowe) i udowe. Duże przepukliny noszą nazwę mosznowych. Mimo że od lat osiemdziesiątych XX wieku istnieje szereg ogólnie uznanych klasyfikacji przepuklin, połowa amerykańskich i jedna trzecia europejskich chirurgów posługuje się tradycyjną ich klasyfikacją[3]. Według Zollingera nowoczesna klasyfikacja przepuklin powinna spełniać następujące warunki:
- opierać się na kryteriach anatomicznych,
- zawierać czynniki określające funkcję anatomiczną,
- umożliwiać powtarzalność klasyfikacji,
i charakteryzować się:
- prostotą
- przydatnością do zastosowania w ośrodkach niespecjalistycznych,
- być przydatna w śródoperacyjnej ocenie przepuklin operowanych różnymi metodami.
Powstało szereg klasyfikacji z których najczęściej używane są:
Klasyfikacja Gilberta
edytujKlasyfikacja Gilberta oparta jest na doświadczeniu powołanej przez niego w roku 1980 grupy Hernia Analysis of Type and Surgery (CHATS). Wyróżnia ona 5 typów przepuklin:
- Typ 1: przepukliny o niezmienionym pierścieniu pachwinowym wewnętrznym z łatwo odprowadzalnym workiem przepuklinowym.
- Typ 2: przepukliny ze średnio powiększonym pierścieniem pachwinowym (< 4 cm) i niezmienionym trójkącie Hesselbacha.
- Typ 3: przepukliny pachwinowe z pierścieniem pachwinowym wewnętrznym > 4 cm i zaburzeniem kompleksu przyśrodkowego (trójkąta Hesselbacha).
- Typ 4: przepukliny zlokalizowane w okolicy trójkąta Hesselbacha (przepukliny proste/przyśrodkowe).
- Typ 5: przepukliny zlokalizowane w trójkącie Hesselbacha (przepukliny proste/przyśrodkowe) z uchyłkowatym lub uchyłkowatymi ubytkami powięzi poprzecznej w obrębie tego trójkąta.
W roku 1993 Rutkow i Robbins poszerzyli tę klasyfikację o dwa typy:
- Typ 6: przepukliny składające się z dwu komponent (przepuklina skośna/boczna i prosta/przyśrodkowa).
- Typ 7: przepukliny udowe.
Klasyfikacja Nyhusa
edytujKlasyfikacja Nyhusa[5] opracowana w roku 1990 oparta jest na ocenie:
- pierścienia pachwinowego głębokiego,
- trwałości tylnej ściany kanału pachwinowego,
- przemieszczenia naczyń nabrzusznych dolnych (arteria et vena epigastrica inferioris),
- stopnia zejścia worka przepuklinowego do kanału pachwinowego.
Nyhus rozróżnia cztery typy przepuklin:
- Typ I – przepukliny skośne z niezmienionym pierścieniem pachwinowym głębokim,
- Typ II – przepukliny skośne z powiększonym pierścieniem pachwinowym głębokim,
- Typ III – ubytek w obrębie trójkąta Hesselbacha. Ten typ przepuklin podzielony jest na trzy podgrupy
- A - przepukliny proste,
- B - przepukliny skośne niszczące tylną ścianę kanału pachwinowego,
- C – przepukliny udowe jako specjalna forma przepukliny prostej.
- Typ IV – obejmuje wszystkie formy przepuklin nawrotowych.
Nyhus poleca dla poszczególnych typów przepuklin różne sposoby operacji.
Klasyfikacja Schumpelicka
edytujW roku 1994 Schumpelick opublikował własną klasyfikację przepuklin. Klasyfikacja Schumpelicka oparta jest na trzech elementach:
- wielkości wrót przepuklinowych,
- lokalizacji wrót przepuklinowych,
- informacji o nawrotach.
Wielkość przepukliny mierzona jest na poziomie pierścienia pachwinowego głębokiego.
Schumpelick rozróżnia 3 wielkości: 1 – poniżej 1,5 cm; 2. pomiędzy 1,5 cm i 3,0 cm; 3. powyżej 3,0 cm.
Przepukliny przyśrodkowe (proste) oznaczone są skrótem M (mediale), boczne (skośne) literą L (laterale), przepukliny zawierające obydwie komponenty skrótem Mc; przepukliny udowe (femorale) literą F. W przypadku przepuklin mieszanych wielkość przepukliny jest sumą średnicy ubytków.
Informacje o przepuklinach nawrotowych uzyskuje się przez dodanie do opisu litery R (recidivans).
Przykład zapisu: Mc III(MILII) F R2 oznacza przepuklinę mieszaną o wrotach przepukliny przyśrodkowej poniżej 1,5 cm, bocznej pomiędzy 1,5 i 3,0 cm. Przepuklinie tej towarzyszy przepuklina udowa. Przepuklina była już dwa razy operowana.
Klasyfikacja EHS
edytujW roku 2004 w trakcie spotkania rady nadzorczej EHS w Caprii zapadła decyzja opracowania europejskiej klasyfikacji przepuklin pachwinowych i udowych. W założeniach powinna być prosta do zapamiętania i przystosowana dla wszystkich chirurgów. Oparta jest na:
- ocenie lokalizacji przepukliny (przyśrodkowa/prosta; boczna/skośna; udowa),
- wielkości wrót przepuklinowych (do 1,5 cm; od 1,5 cm do 3,0 cm; powyżej 3,0 cm),
- informacji o nawrotach.
Na specjalnym blacie dokumentuje się typ i wielkość przepukliny oraz informacje o komponencie udowej przepukliny. Brak informacji o tej komponencie określa się przez Fx w odróżnieniu od F0, kiedy przepukliny nie stwierdzono.
Typ przepukliny | Pierwotna | Wtórna | |||
---|---|---|---|---|---|
0 | 1 | 2 | 3 | X | |
L | |||||
M | |||||
F |
Inne klasyfikacje
edytujIstnieje szereg specjalistycznych klasyfikacji jak: klasyfikacja Stoppy (zwracająca uwagę na czynniki obciążające), klasyfikacja Campanelliego (dla przepuklin nawrotowych), klasyfikacja Bendavida (bardzo szczegółowa i trudna do zastosowania). Te klasyfikacje znajdują zastosowanie głównie w centrach przepuklinowych.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c A. Ścierski: Przepukliny pachwinowe i udowe u dorosłych. Bielsko Biała: α-Medica Press, 2011, s. 49-55. ISBN 978-83-7522-051-3.
- ↑ V. Shumpelick, K.H. Treutner: Classification of inguinal hernias. W: R. Bendavid: Abdominal wall hernias: principles and management. Wyd. 2. New York: Springer Verlag, 2001, s. 128-130. (ang.).
- ↑ R.M. Zollinger. A unified classification for inguinal hernias. „Hernia”. 4, s. 195-200, 1999. (ang.).
- ↑ I.M. Rutkow, A.W. Robbins. Classification systems and groin hernias. „Surg Clin North Am”. 78, s. 1117-1127, 1998. (ang.).
- ↑ a b L.M. Nyhus. Individualisation of hernia repair: a new era. „Surgery”. 114, s. 1-2, 1993. (ang.).
- ↑ V. Schumpelick: Hernien. Stuttgart: Ferdinand Enke Verlag, 1996, s. 45-46. ISBN 3-432-96133-2. (niem.).
- ↑ M. Miserez, J.H. Alexandre, G. Campanelli i inni. The European hernia society groin hernia classifikation: simple ans easy to remember.. „Hernia”. 11, s. 113-116, 2007. (ang.).