Kanellowce
Kanellowce, korzybielowce (Canellales Cronquist) – rząd roślin stanowiący klad w obrębie magnoliowych, jednej z najstarszych linii rozwojowych wśród okrytonasiennych. Obejmuje dwie rodziny – kanellowate i winterowate, z 10 rodzajami i 125 gatunkami[2]. Występują one w Ameryce Południowej i Środkowej, wschodniej Afryce oraz w południowo-wschodniej Azji i wschodniej Australii. Stanowią one grupę siostrzaną dla pieprzowców (Piperales)[2], z którymi łączy je obecność w węzłach trzech luk liściowych[3]. Rośliny o prymitywnej budowie drewna oraz w wielu rodzajach słupkowia i pręcikowia, ale za to z zaawansowaną pyłku i nasion[4]. Zawierają sklereidy w liściach i aromatyczne terpenoidy[3].
 Canella winterana | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd |
kanellowce |
| Nazwa systematyczna | |
| Canellales Cronquist Bull. Jard. Bot. Bruxelles 27: 17. 31 Mar 1957 | |
Morfologia
edytujPokrój: Rośliny drzewiaste – krzewinki, krzewy i niewielkie drzewa[4].
- Liście
- Skrętoległe, pojedyncze i całobrzegie, pozbawione przylistków. Z blaszką pierzasto użyłkowaną i z prześwitującymi gruczołkami[4].
- Kwiaty
- Promieniste, pojedyncze lub skupione w wierzchotkowate kwiatostany wyrastają na końcach pędów lub w kątach liści. Okwiat zróżnicowany na kielich i koronę. Działki kielicha często w liczbie dwóch, rzadziej od trzech do sześciu. Płatki są dwa do wielu, zwykle wolne, czasem zrośnięte są u nasady w rurkę. Pręciki w liczbie od trzech do wielu (wyjątkowo do 370). Słupkowie składa się z kilku do 50 wolnych owocolistków (wyjątkowo z pojedynczego lub dwóch). Zalążnia jest górna[4].
- Owoce
- Zbiorowe składające się z mieszków lub jagód. Nasiona z drobnym zarodkiem i dużą ilością bielma[4].
Systematyka
edytuj- Pozycja systematyczna i podział według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
| okrytonasienne |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Do rzędu zaliczane są dwie rodziny:
- kanellowate (Canellaceae Mart., nom. cons. 1832)
- winterowate (Winteraceae R. Br. ex Lindl., nom. cons. 1830)
- Dawniejsze ujęcia systematyczne
W systemie Takhtajana z 2009 rząd z dwiema rodzinami kanellowatymi Canellaceae i winterowatymi Winteraceae[4]. W system Reveala z 1999 do rzędu zaliczona została tylko jedna rodzina – kanellowatych (Canellaceae)[5]. W systemie Cronquista (1981) rząd nie był wyróżniony. Rodziny kanellowatych i winterowatych zaliczone zostały do rzędu magnoliowców (Magnoliales).
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Cole T.CH. i inni, Filogeneza roślin okrytozalążkowych – Systematyka Roślin Kwiatowych, Polskie tłumaczenie/Polish version of (2018) Angiosperm Phylogeny Poster – Flowering Plant Systematics [online], 2018.
- ↑ a b c d e f Armen Takhtajan: Flowering Plants. Springer, s. 30. ISBN 978-1-4020-9608-2.
- ↑ James L Reveal: Reveal System of Classification. [w:] PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy [on-line]. Department of Plant Biology, University of Maryland, 1999. [dostęp 2006-09-10]. (ang.).