Kamienny Las (Bułgaria)

Kamienny Las (bułg. Побити камъни, Pobiti kamyni; Дикилиташ, Dikilitasz) – formacja skalna zlokalizowana w Bułgarii, na południowych krańcach Wyżyny Dobrudży, w pobliżu szosy E70 z Warny do Nowego Pazaru, około 18 km na zachód od Warny. Najbliższe wsie to Słynczewo i Straszimirowo.

Kamienny Las

Państwo	Bułgaria
Rodzaj obiektu	formacja skalna
Położenie na mapie obwodu Warna Kamienny Las
Położenie na mapie Bułgarii Kamienny Las
43°13′35″N 27°42′24″E

Opis

Kamienny Las to zgrupowanie gładkich i foremnych kamiennych kolumn z charakterystycznymi poprzecznymi pęknięciami (część jest wewnątrz pusta). Kolumny tworzą siedem grup większych i kilka mniejszych, rozlokowanych na obszarze około 7 km². Grubość kolumn waha się pomiędzy 0,6 a 2,5 m, a wysokość dochodzi do 6 metrów. Obiekty są słabo osadzone w piasku, co sprawiło, że wiele z nich upadło samodzielnie lub zostało przewróconych przez miejscową ludność. Po upadku ukazują się zaokrąglone podstawy.

Podczas badań naukowych nad genezą powstania kolumn formułowano różne teorie. W 1829 rosyjski archeolog W. Tieplakow sądził, że są to pozostałości budowli antycznych. Antropogenezę ostatecznie potem wykluczono. Najprawdopodobniejsza jest teoria S. Bonczewa z 1938 r., objaśniająca powstanie obiektów ewolucją powierzchniową. Dawniej na obecnych piaskach znajdowały się pokłady wapienia (do dziś zalega on jeszcze w wielu miejscach). Woda opadowa z dwutlenkiem węgla, wsiąkając, rozpuszczała wapień. Przenikał on do piasku w formie nacieków (kolumn) z dwuwęglanu wapnia. Z czasem piasek usunięty został dzięki wietrzeniu, a odporniejsze słupy wapienne zostały odsłonięte (Piasecka, 1963).

Obecnie, bazując na badaniach geochemicznych, składu izotopowego węgla i tlenu oraz petrograficznych i geologicznych obserwacjach terenowych, uzyskano dane, wskazujące na to, że ten fenomen geologiczny jest skamieniałym systemem typu "cold hydrocarbon seepage". Precypitacja węglanowych kolumn zbudowanych z bardzo lekkiego izotopowego węgla (w niskomagnezowym kalcycie) to wynik utleniania wędrujących węglowodorów przez archeony (de Boever et al., 2009).

Galeria

• 
• 
• 
• 
• 

Bibliografia

• Piasecka, J. E. 1963. Geneza kamiennych kolumn w okolicach Warny. W: Czasopismo Geograficzne, tom XXXIV, zeszyt 3, PTG, Wrocław, s. 290-292.
• de Boever E., Birgel D., Thiel V., Muchez P., Peckmann J., Dimitrov L., Swennen R. 2009. The formation of giant tubular concretions triggered by anaerobic oxidation of methane as revealed by archaeal molecular fossils (Lower Eocene, Varna, Bulgaria. Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology 280, 23-36.

Linki zewnętrzne

• zdjęcia na Bulgaria in pictures. bulgariainpictures.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-25)]. - dostęp 27.12.2013
• Bulgaria Travel. bulgariatravel.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-28)]. - dostęp 27.12.2013