Juliusz Grużewski

Juliusz Grużewski (27 stycznia 1809 koło Durbe w Kurlandii – 3 listopada 1865 w Paryżu) – uczestnik powstania listopadowego, obywatel ziemski na Żmudzi.

Juliusz Grużewski

Urodził się we dworze rodziny matki Ilmagen koło Durbe w Kurlandii. jako najstarszy syn generała wojsk polskich Jakuba Ernesta Grużewskiego (1755-1829) i jego żony Doroty von der Osten-Sacken (1786-1818). Był prawnukiem Jakuba Grużewskiego (zm. 1709?).

Wychowywał się w rodzinnym majątu Kilemy na Żmudzi w szlacheckiej rodzinie ewangelicko-reformowanej. Zimą 1831 roku sformował korpus powstańczy na Litwie, złożony z kilkuset ochotników. Oddał się pod rozkazy gen. Antoniego Giełguda i wraz z nim przekroczył granicę Prus. Majątek Kielmy uległ sekwestracji, ale po wstawiennictwie rodziny uratowano go przed konfiskatą i pozostał w rodzinie Grużewskich aż do 1940 roku.

Przebywał na emigracji we Francji i Szwajcarii. W Genewie, gdzie zamieszkał, nawiązał znajomość m.in. z rodziną młodej Marii Wodzińskiej oraz bywającym u niej Juliuszem Słowackim. Wraz z Marią, jej matką Teresą Wodzińską, siostrą Józefą, trzema braćmi (Antonim, Feliksem i Kazimierzem), guwernantką obu panien oraz Słowackim wziął udział w sierpniu 1834 r. w długiej, okrężnej wycieczce w Alpy. Zwiedził wówczas m.in. kopalnie soli w Bex, Wielką Przełęcz Świętego Bernarda, po czym przez przełęcz Gemmi dotarł na stronę berneńską, nad jeziora Thun i Brienz. Zobaczył wodospady Giessbach i Staubbach oraz dolinę Grindelwaldu. Wszedł na Faulhorn i Rigi, odwiedził też kaplicę Wilhelma Tella nad jeziorem Urner.

Bibliografia

• Onufry HieronimO.H. Kunaszowski Onufry HieronimO.H., Życiorysy uczestników powstania listopadowego zebrane na pamiątkę obchodu jubileuszowego pięćdziesięcioletniej rocznicy tego powstania, Lwów: nakł. Dra Tomasza Rayskiego, 1880, s. 25-26 [dostęp 2024-11-08] .