Jimmy Savile właśc. sir James Wilson Vincent Savile (wym. /'sævɪl/; ur. 31 października 1926 w Leeds, zm. 29 października 2011 tamże)[1]brytyjski dziennikarz muzyczny, disc jockey, prezenter radiowy i telewizyjny, wieloletni prowadzący telewizyjną listę przebojów Top of the Pops. W młodości czynny sportowiec – maratończyk i zapaśnik.

Jimmy Savile
Ilustracja
Jimmy Savile (2006)
Imię i nazwisko urodzenia

James Wilson Vincent Savile

Data i miejsce urodzenia

31 października 1926
Leeds

Data i miejsce śmierci

29 października 2011
Leeds

Zawód, zajęcie

dziennikarz muzyczny, disc jockey

Narodowość

angielska

Wyznanie

katolickie

Odznaczenia
Odznaka Rycerza Kawalera (Wielka Brytania) Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny) Kawaler Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego

Odznaczony Orderem Imperium Brytyjskiego (1971). W 1990 otrzymał szlachectwo, a także został odznaczony przez papieża Jana Pawła II Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego.

Śledztwo, podjęte po jego śmierci w sprawie setek oskarżeń o przestępstwa seksualne[2], wykazało, że był pedofilem[3][4] i zapewne jednym z najaktywniejszych przestępców seksualnych w Wielkiej Brytanii[5].

Disc jockey

edytuj

Urodzony w Leeds w wielodzietnej rodzinie. Podczas II wojny światowej pracował jako górnik w kopalni węgla. Wkrótce po wojnie rozpoczął pracę disc jockeya w lokalach rozrywkowych i gastronomicznych[6]. Jako pierwszy zaczął używać dwóch gramofonów do miksowania[7], co przyniosło mu po latach sławę pierwszego brytyjskiego DJ-a.

Dziennikarz

edytuj

Pracę w mediach rozpoczął w 1958 w Radiu Luxembourg, w którym prowadził własne audycje do 1967. Latem 1960 zadebiutował w telewizji programem muzycznym Young At Heart. Od 1964 prowadził popularną telewizyjną listę przebojów Top of the Pops, będąc jej pierwszym prezenterem. W 2006 jako współprowadzący wystąpił w ostatnim wydaniu tego programu. W latach 70. i 80. pracował w BBC, prowadząc m.in. jeszcze jeden program telewizyjny o dużej oglądalności – Jim’ll Fix It.

W 1990 roku został odznaczony przez papieża Jana Pawła II Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego za wybitne osiągnięcia w pracy charytatywnej na rzecz dzieci. Organizował zbiórki pieniężne na dziecięcy szpital Stoke Mandeville, gdzie miał mieszkanie służbowe. W październiku 2012 roku Watykan uznał, że było to odznaczenie dożywotnie[8].

Skandale i przestępstwa

edytuj

Znany był z licznych skandali na tle obyczajowym oraz z wulgarnego języka i z nieprzyzwoitego komentowania wyglądu innych osób[9].

19 października 2012 policja wszczęła formalne dochodzenie w sprawie przestępstw seksualnych na osobach nieletnich, jakich Savile dokonywać miał przez wiele lat[10]. Scotland Yard rozpoczął śledztwo w sprawie zarzutów o nadużycia seksualne w stosunku do dzieci oparte na zeznaniach 300 potencjalnych ofiar. Pod koniec października 2012 kolejny skandal spowodowały opinie i informacje ujawnione na antenie BBC, w ramach państwowej służby zdrowia oraz z Serwisu Prokuratury oraz Departamentu Zdrowia[11][12]. W czerwcu 2014 dochodzenie prowadzone przez brytyjski wymiar sprawiedliwości ujawniło, że Savile, będąc wolontariuszem w szpitalach (w tym Leeds General Infirmary, Broadmoor oraz kilku szpitalach psychiatrycznych), dopuścił się molestowania i gwałtów na dziewczynkach, chłopcach i pacjentach w wieku od 5 do 75 lat, według personelu tamtejszych szpitali prezenter miał dopuścić się również czynu nekrofilii[9].

W latach 1955–2009 Savile dopuścił się 214 przestępstw seksualnych, w tym 34 gwałtów głównie niepełnoletnich dziewczynek. Dochodziło do nich w pomieszczeniach mieszczących się w BBC, a także w szpitalach, szkołach i jednym hospicjum, które odwiedzał w ramach swej działalności dobroczynnej[13].

Przypisy

edytuj
  1. Adam Sweeting: Sir Jimmy Savile obituary. [dostęp 2012-02-09]. (ang.).
  2. Jimmy Savile abuse claims: Police pursue 120 lines of inquiry, „BBC News”, 9 października 2012 [dostęp 2023-06-21] (ang.).
  3. Savile BBC scandal shocks UK [online], NBC News [dostęp 2023-06-21] (ang.).
  4. Dave Gilbert, Jimmy Savile: National treasure in life, reviled 'sex abuser' in death [online], CNN, 23 października 2012 [dostęp 2023-06-21] (ang.).
  5. Jimmy Savile Inquiry Now Criminal Investigaton | Orange UK [online], web.archive.org, 9 grudnia 2014 [dostęp 2023-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2014-12-09].
  6. History of DJ awards. [dostęp 2008-08-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 marca 2008)]. (ang.).
  7. Jimmy Savile: As It Happens. Barrie & Jenkins: 1974. ISBN 0-214-20056-6.
  8. Afera w BBC: Czy pedofilowi można odebrać papieskie wyróżnienie?. gazetaprawna.pl, 2012-10-27. [dostęp 2018-11-13].
  9. a b Pedofil z BBC okazał się też nekrofilem - TVN24 [online], tvn24.pl [dostęp 2017-11-24].
  10. Reaction to Savile hospital reports [online], bbc.co.uk [dostęp 2017-11-24] (ang.).
  11. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2014-06-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-06-26)].
  12. Jimmy Savile abuse: Key questions on the NHS scandal
  13. "Wykorzystywał status gwiazdy, aby zapewniać sobie dostęp do ofiar" [online], tvn24.pl [dostęp 2017-11-24].