Jerzy Limon
Jerzy Limon (ur. 24 maja 1950 w Malborku, zm. 3 marca 2021 w Gdańsku)[1][2] – polski anglista, literaturoznawca, pisarz, tłumacz i teatrolog, profesor nauk humanistycznych, inicjator i dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, członek korespondent Polskiej Akademii Nauk.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 maja 1950 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 marca 2021 |
| Profesor nauk humanistycznych | |
| Specjalność: filologia angielska, literaturoznawstwo | |
| Alma Mater | |
| Profesura |
20 stycznia 1993 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członek korespondent |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujSyn Zenona, lekarza ginekologa, i Wandy z domu Gierasimowicz, pielęgniarki[2][3]. Młodszy brat Janusza, lekarza oraz profesora nauk medycznych. Uczęszczał do Szkoły Podstawowej nr 7 w Sopocie. Ukończył I Liceum Ogólnokształcącego w Sopocie, a w 1975 anglistykę na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W latach 1975–1980 był wykładowcą literatury w Instytucie Filologii Angielskiej na UAM. W 1979 uzyskał stopień naukowy doktora. Od 1980 jako nauczyciel akademicki był związany z Instytutem Anglistyki Uniwersytetu Gdańskiego[2]. W 1985 habilitował się na macierzystej uczelni w Poznaniu[4]. 20 stycznia 1993 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. W latach 1983–1993 był wicedyrektorem Instytutu Anglistyki UG[2], a od 1993 kierownikiem Zakładu Historii Literatury i Kultury Brytyjskiej UG. W Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki UG utworzył Katedrę Sztuk Scenicznych[2]. Wykładał w językach polskim i angielskim, prowadził gościnnie wykłady m.in. w Hunter College w Nowym Jorku, University of Delaware i University of Colorado[2]. Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i ZAiKS, a także członkiem krajowym korespondentem Wydziału I Filologicznego Polskiej Akademii Umiejętności. W 2016 został członkiem korespondentem Polskiej Akademii Nauk[5].
Był autorem około 10 książek, a także około 80 artykułów i recenzji, publikowanych w Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Opracował 120 haseł do Wielkiej Encyklopedii Powszechnej PWN. Razem z Władysławem Zawistowskim przełożył dramaty Williama Shakespeare’a: Antoniusza i Kleopatrę (1992) oraz Trojlusa i Kressydę (1990)[6]. Współpracował z pismem literackim „Migotania, przejaśnienia”.
Jako fundator współtworzył i objął funkcję prezesa Fundacji Theatrum Gedanense, działającej na rzecz odbudowania Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego i organizującej coroczny teatralny Festiwal Szekspirowski. W Gdańskim Teatrze Szekspirowskim objął stanowisko dyrektora[7]. Był współtwórcą Sopockiego Forum Integracji Nauki, Kultury i Sztuki „Sfinks”.
Był żonaty z Justyną; miał dwoje dzieci – Tomasza i Julię. Mieszkał w Wielkim Kacku.
Zmarł na skutek COVID-19 w okresie światowej pandemii tej choroby[1]. Msza pogrzebowa została odprawiona 27 marca 2021 (w Międzynarodowy Dzień Teatru) w kościele św. Jana w Gdańsku. Jerzy Limon został pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie[8] (sektor P5/2/6)[9].
Publikacje
edytuj- Münchhauseniada, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1980, ISBN 83-210-0218-8.
- Gdański teatr „elżbietański”, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1989.
- Wieloryb. Wypisy źródłowe, Wyd. Jama s.c., Gdańsk 1998, ISBN 83-87342-06-8.
- Koncert Wielkiej Niedźwiedzicy, Wyd. „Twój Styl”, Warszawa 1999, ISBN 83-7163-180-4.
- Między niebem a sceną. Przestrzeń i czas w teatrze, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2002, ISBN 83-88560-86-7.
- Trzy teatry: scena, telewizja, radio, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2003, ISBN 83-89405-72-5.
- Piąty wymiar teatru, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2006, ISBN 83-7453-627-6.
- Obroty przestrzeni. Teatr telewizji. Próba ujęcia teoretycznego, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2008, ISBN 978-83-7453-776-6.
- Brzmienia czasu. O aktorstwie i mowie scenicznej, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2011, ISBN 978-83-7453-026-2.
- Młot na poetów albo Kronika ściętych głów, Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2014.
- Szekspir. Siedem grzechów głównych (z zarazą w tle), Wyd. Słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2022.
Odznaczenia i wyróżnienia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2011)[10]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005)[11][12]
- Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania, 2014)[2][7]
- Medal św. Wojciecha (2015)[13]
- Złoty Medal Uniwersytetu Gdańskiego „Doctrinae Sapientiae Honestati” (2015)[4]
- Nagroda Artystyczna Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (1991, 1999)[4]
- Nagroda Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” (1998)[14]
- Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury (2006)[15]
- Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza (2006)[16]
- Nagroda PAU im. Erazma i Anny Jerzmanowskich (2015)[17]
- „Człowiek Roku 2015” w plebiscycie czytelników „Dziennika Bałtyckiego” (2016)[4]
- Pragnell Shakespeare Birthday Award za osiągnięcia w popularyzowaniu i rozwoju wiedzy na temat dzieł Williama Shakespeare’a (2019)[18]
- Nagroda im. prof. Aleksandra Gieysztora (2019)[4][19]
Upamiętnienie
edytujZostał uwieczniony jako jeden z apostołów na obrazie Ostatnia wieczerza Macieja Świeszewskiego, który umieszczono w hali przylotów gdańskiego lotniska[20].
W 2022 Senat Uniwersytetu Gdańskiego nadał imię Jerzego Limona Sali Teatralnej Wydziału Filologicznego[21]. W tym samym roku w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim otwarto Bibliotekę Profesora Jerzego Limona[22].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Zmarł prof. Jerzy Limon, dyrektor Teatru Szekspirowskiego [online], trojmiasto.pl, 3 marca 2021 [dostęp 2021-03-03].
- ↑ a b c d e f g Życiorys [online], JerzyLimon.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Jerzy Limon [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2022-01-23].
- ↑ a b c d e Limon Jerzy [online], gedanopedia.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Uchwała Nr 5 /2016 Zgromadzenia Ogólnego Polskiej Akademii Nauk z dnia 1 grudnia 2016 r. w sprawie prawomocności wyboru członków korespondentów Polskiej Akademii Nauk [online], sip.lex.pl [dostęp 2019-08-24].
- ↑ Jerzy Limon [online], polskiszekspir.uw.edu.pl [dostęp 2024-09-23].
- ↑ a b Królowa Elżbieta nagrodziła prof. Jerzego Limona Orderem Imperium Brytyjskiego [online], dziennikbaltycki.pl, 30 stycznia 2015 [dostęp 2021-02-06].
- ↑ Ostatnie pożegnanie prof. Jerzego Limona [online], tvp.pl, 27 marca 2021 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-28].
- ↑ Cmentarz komunalny w Sopocie [online], Grobonet [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 marca 2011 r. o nadaniu orderu (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 609).
- ↑ Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Medale „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” [online], nck.org.pl, 6 lutego 2006 [dostęp 2012-09-29].
- ↑ Laureaci medalu św. Wojciecha, gdansk.pl [zarchiwizowane 2021-02-14].
- ↑ Laureaci Nagrody Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury „Splendor Gedanensis” [online], bip.gdansk.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Laureaci Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury [online], gdansk.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Beata Czechowska-Derkacz, Nagroda im. Jana Heweliusza dla Profesora Limona, univ.gda.pl, 31 stycznia 2007 [zarchiwizowane 2012-09-14].
- ↑ Nagroda im. Erazma i Anny Jerzmanowskich: Laureaci Nagrody: w 2015 [online], pau.krakow.pl [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Matylda Promień, Pragnell Shakespeare Award dla Jerzego Limona [online], prestiztrojmiasto.pl, 12 marca 2019 [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Grzegorz Janikowski, Prof. Jerzy Limon odebrał Nagrodę im. prof. Aleksandra Gieysztora [online], dzieje.pl, 26 lutego 2020 [dostęp 2024-10-31].
- ↑ Ostatnia Wieczerza [online], swieszewski.com [dostęp 2022-03-22].
- ↑ Posiedzenie Sejmu – skrót informacji [online], ug.edu.pl, 31 marca 2022 [dostęp 2022-04-01].
- ↑ Otwarcie Biblioteki prof. Jerzego Limona w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim [online], pomorskie.eu, 24 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-26].
Bibliografia
edytuj- Nota o autorze – Jerzy Limon, terytoria.com.pl [zarchiwizowane 2016-12-21].
- Prof. dr hab. czł. koresp. PAN Jerzy Limon, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2020-05-01].