Jaskier rzeczny

Jaskier rzeczny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Rodzaj	jaskier
Podrodzaj	włosienicznik
Gatunek	jaskier rzeczny
	Nazwa systematyczna
	Ranunculus fluitans Lam.; Fl. Franç. 3: 184 (1779)
Synonimy
	Batrachium bachii Wirtg. ex F.Schultz; Batrachium fluitans Wimm.; Batrachium peucedanifolium Dumort.; Batrachium pumilum Nyman;
	Batrachium bachii Wirtg. ex F.Schultz; Batrachium fluitans Wimm.; Batrachium peucedanifolium Dumort.; Batrachium pumilum Nyman;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaskier rzeczny, włosienicznik rzeczny^[5] (Ranunculus fluitans Lam.) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Występuje w Europie^[6]. W Polsce rośnie głównie w zachodniej części kraju^[7].

Morfologia

Łodyga: Długa (do 6 m^[8]), unosząca się w wodzie, z długimi międzywęźlami.
Liście: Liście podwodne pocięte nitkowato, podługowate, rozwidlone, bezogonkowe, o równoległych odcinkach, dłuższe od międzywęźli, trójsieczne u nasady, następnie kilkukrotnie dwudzielne, długości 7–16 cm; po wyjęciu z wody skupiają się pędzelkowato.
Kwiaty: Płatki korony białe, dwa razy dłuższe od działek kielicha. Pręciki krótsze od słupków. Dno kwiatowe nagie. Słupki nagie^[9].

Biologia i ekologia

Bylina, hydrofit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Na niektórych stanowiskach rośliny rozmnażają się tylko wegetatywnie, nie wykształcają owocków^[8]. Rośnie w wodach szybko płynących rzek i strumieni. Gatunek charakterystyczny związku Ranunculion fluitantis^[10].

Systematyka i zmienność

Gatunek klasyfikowany w nowszych ujęciach systematycznych do rodzaju jaskier Ranunculus z nazwą naukową Ranunculus fluitans Lam.^[2] W starszym ujęciu, dla którego utrwaliła się nazwa polska włosienicznik rzeczny, zaliczany był do rodzaju włosienicznik Batrachium z nazwą naukową Batrachium fluitans Wimm.^[5]

Zagrożenia i ochrona

Od 2014 roku roślina jest objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową^[11]. W latach 2004–2014 gatunek podlegał ochronie ścisłej^[12]. Źródłem zagrożenia jest zanieczyszczenie wód^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-01-26] (ang.).
↑ Ranunculus fluitans Lam.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-02].
↑ Ranunculus fluitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 145, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Mapa rozmieszczenia gatunku. [w:] Den virtuella floran [on-line]. [dostęp 2014-01-26].
↑ Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.
↑ ^a ^b ^c Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 86, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.
↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.
↑ W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-01-26] (ang.).

[powo-3] Ranunculus fluitans Lam.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2023-01-02].

[iucn-4] Ranunculus fluitans, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[checklist-5] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 145, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[linnaeus-6] Mapa rozmieszczenia gatunku. [w:] Den virtuella floran [on-line]. [dostęp 2014-01-26].

[zajac-7] Adam Zając, Maria Zając (red.): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. ISBN 83-915161-1-3.

[mirkowa-8] Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Wyd. II. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006, s. 86, seria: Flora Polski. ISBN 83-7073-444-8.

[szafer-9] W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski: Rośliny polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1969.

[matuszkiewicz-10] W. Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[rozp2014-11] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).

[rozp2004-12] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]

[4]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]