Jaskier gajowy

gatunek roślin

Jaskier gajowy (Ranunculus serpens Schrank) – gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae Juss.)[3]. W Polsce występuje w południowej i wschodniej części kraju[4].

Jaskier gajowy
Ilustracja
Ranunculus serpens subsp. nemorosus
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

jaskropodobne

Rząd

jaskrowce

Rodzina

jaskrowate

Rodzaj

jaskier

Gatunek

jaskier gajowy

Nazwa systematyczna
Ranunculus serpens Schrank
Baier. Fl. 2: 101 1789[3]
Synonimy
  • Ranunculus radicescens Jord.[3]

Morfologia

edytuj
Pokrój
Pędy osiągające wysokość 10–20 cm, słabo rozgałęzione, gęsto i drobno owłosione. Pod ziemią krótkie kłącze[5].
Liście
Nieliczne. Liście odziomkowe są trójdzielne o szerokojajowatym środkowym odcinku, wcinanym co najwyżej do połowy. Boczne odcinki są wcinane płycej[5].
Kwiaty
Żółte, promieniste, z bardzo licznymi pręcikami. Płatki korony o średnicy 15–20 mm[4].
Owoce
Niełupki, które tworzą owoc zbiorowy – wieloniełupkę osadzoną na obłej szypułce. Pojedyncza niełupka ma długość 3–4 mm i zakończona jest silnie zgiętym dzióbkiem. Jest naga i posiada skrzydlaste obrzeżenie o szerokości do 0,5 mm[5].

Biologia i ekologia

edytuj

Rośnie na polanach i na świetlistych miejscach w lesie, w zaroślach, na obrzeżach lasów, a w górach na halach, murawach naskalnych. Preferuje podłoże zasobne w próchnicę[5].

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do lipca. Roślina trująca. Liczba chromosomów 2n = 16[4].

Zmienność

edytuj

Wyróżniono dwa podgatunki[3]:

  • Ranunculus serpens subsp. nemorosus (DC.) G.López
  • Ranunculus serpens subsp. polyanthemophyllus (W.Koch & H.E.Hess) Kerguélen

Zagrożenia i ochrona

edytuj

Podgatunek ssp. nemorosus został umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)[6].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-30] (ang.).
  3. a b c d The Plant List. [dostęp 2017-01-09].
  4. a b c Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  5. a b c d red. W. Szafer, oprac. W. Kulesza. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. Tom IV. Wydawca:Polska akademia Umiejętności, Kraków, 1930
  6. Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.