Jan Jałmużnik, znany także jako Jan V (ur. ok. 550 w Amanthonte, zm. 11 listopada 616 lub 620) – chalcedoński patriarcha Aleksandrii. Identyfikowany z Janem Jałmużnikiem, arcybiskupem Cypru (ok. 616).

Jan Jałmużnik
Jan V
Patriarcha Aleksandrii
Ilustracja
Obraz Jana Jałmużnika fundacji rodziny Lanckorońskich, ekspozycja na Zamku Królewskim na Wawelu w 2023 roku
Kraj działania

Cesarstwo Bizantyńskie

Data i miejsce urodzenia

ok. 550
Amanthonte

Data śmierci

11 listopada 616/620

Miejsce pochówku

Katedra św. Marcina w Bratysławie

Patriarcha Aleksandrii
Okres sprawowania

ok. 610–616/619

Wyznanie

chalcedońskie

Kościół

Patriarchat Aleksandryjski

Wybór patriarchy

ok. 610

Życiorys

edytuj

Był synem Epifaniusza, cesarskiego zarządcy Cypru, pochodził z arystokratycznej rodziny. Urodził się w Amathonte (stare Limassol). Ożenił się w młodym wieku i miał dzieci, jednak cała rodzina przedwcześnie zmarła, dlatego też Jan zdecydował się na przywdzianie mniszego habitu.

Ok. 610 został patriarchą Aleksandrii. Był zdecydowanym przeciwnikiem monofizytyzmu. Po napadzie Persów na Ziemię Świętą (614) wysłał do Jerozolimy pomoc. Po zajęciu przez Persów Aleksandrii powrócił na Cypr, gdzie prawdopodobnie został arcybiskupem. Zmarł 11 listopada 616, choć inne źródła (najprawdopodobniej mylnie) datę śmierci ustalają na rok 620.

Wybudował wiele świątyń. Przydomek zawdzięcza zasługom w dziele pomocy ubogim, chorym, opuszczonym. Opiekun przytułków, szpitali leprozoriów i bazyliańskich mnichów Świętego Łazarza na Bliskim Wschodzie. Był też pierwszym patronem szpitala założonego przez amalfitańskich kupców w Jerozolimie. Jego szczątki znajdują się w katedrze w Bratysławie.

Święty Jan Jałmużnik czczony jest w Kościele katolickim i prawosławnym. Wspominany był 23 stycznia, obecnie 11 listopada[1].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H–Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 217. ISBN 83-7097-464-3.