Jan Bociański
Jan Bociański (ur. 3 listopada 1902 w Pleszewie, zm. 5 listopada 1974 w Bejrucie[1]) – polski prawnik, oficer wywiadu wojskowego, urzędnik rządowy i konsularny, dyplomata.
| Data i miejsce urodzenia |
3 listopada 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
5 listopada 1974 |
| Kierownik Konsulatu RP w Ostrawie | |
| Okres |
od 1 października 1938 |
| Odznaczenia | |
   
| |
Urodził się w rodzinie chłopskiej jako syn Wojciecha i Wiktorii z d. Stefaniak[2]. Jego bratem był Ludwik Bociański, powstaniec, żołnierz, wojewoda, siostrą - Maria Bociańska-Radomska – powstaniec, działaczka społeczna.
Uczestnik powstania wielkopolskiego 1918 r. – szef kompanii w 1 Pułku Grenadierów Kujawskich[3]. W 1920 wstąpił na ochotnika do wojska[4]. Ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii[4]. Do 1925 służył w 14 pułku artylerii jako plutonowy podchorąży artylerii[4].
Absolwent wydziału prawa Uniwersytetu Poznańskiego (1926). W 1926 przyjęty na bezpłatną praktykę do MSZ, w 1928 został mianowany prowizorycznym referendarzem i oddelegowany do Prezydium Rady Ministrów[4]. Pracował w charakterze sekretarza premierów – Józefa Piłsudskiego, Kazimierza Bartla i Kazimierza Świtalskiego (1926–1931). Oficer Oddziału II Sztabu Generalnego realizujący zadania pod przykryciem w polskiej służbie zagranicznej, m.in. w charakterze attaché ambasady w Paryżu (1931–1933), attaché i wicekonsula w Opolu (1933–1935), wicekonsula w Morawskiej Ostrawie (1935–1938), kier. konsulatu tamże (1 października - 31 grudnia 1938), zastępcy naczelnika wydziału prasowego i radcy w departamencie konsularnym MSZ (1939)[4].
W czasie kampanii wrześniowej był ewakuowany do Rumunii[4], choć podaje się, że pełnił funkcje wywiadowcze[2]. Od maja 1940 w randze podporucznika służył w Wojsku Polskim we Francji[4]. Następnie pełnił funkcję tłumacza w dowództwie saperów w I Korpusie Polskim w Wielkiej Brytanii[2], kierownika referatu żydowskiego MSZ emigracyjnego w Londynie (1943–1945).
Na przełomie lat 1933–1934 Bociański współtworzył na Śląsku Opolskim pierwszą organizację niepodległościową. Podobne struktury Bociański stworzył w 1938 na tzw. Zaolziu, a więc Śląsku Cieszyńskim, i szerzej – na Śląsku Czeskim m.in. pod nazwą „Zespół”.
Był żonaty z Felicją[5].
Zmarł w czasie podróży na Bliski Wschód[5]. Został pochowany wraz z bratem na londyńskim cmentarzu Gunnersbury, jednak wiele lat później zwłoki Ludwika ekshumowano do Pleszewa.
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[6],
- Srebrny Krzyż Zasługi (20 stycznia 1930)[7],
- Krzyż Kawalerski Orderu Karola III (Hiszpania)[8].
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę[5]
Przypisy
edytuj- ↑ Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 75. ISBN 978-83-66739-24-6.
- ↑ a b c Bociański Ludwik 1892–1970. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ Powstanie Wielkopolskie – Batalion Nadgoplański i jego dowódca kapitan Kazimierz Dratwiński zapomniany bohater. kruszwica.tk, 2013-01-17. [dostęp 2015-12-28].
- ↑ a b c d e f g Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 76. ISBN 978-83-66739-24-6.
- ↑ a b c Smolana Krzysztof: Urzędnicy służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1945. Przewodnik biograficzny. T. I. Warszawa: Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, 2020, s. 77. ISBN 978-83-66739-24-6.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie publicznej”.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 60, poz. 90 „za wyjątkowo gorliwą i pełną poświęcenia pracę na stanowisku sekretarza Prezesa Rady Ministrów”.
- ↑ Rocznik służby zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 kwietnia 1933 r. Klub Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej, Warszawa - 1933.
Bibliografia
edytuj- Marek Masnyk, Ryszard Kaczmarek: Konsulaty na pograniczu polsko-niemieckim i polsko-czechosłowackim w latach 1918–1939, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2004, 206 s., ISBN 83-226-1334-2