Jake Gyllenhaal

amerykański aktor

Jake Gyllenhaal, właśc. Jacob Benjamin Gyllenhaal[1] (ur. 19 grudnia 1980 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy i teatralny.

Jake Gyllenhaal
Ilustracja
Jake Gyllenhaal (2019)
Imię i nazwisko

Jacob Benjamin Gyllenhaal

Data i miejsce urodzenia

19 grudnia 1980
Los Angeles

Zawód

aktor

Lata aktywności

od 1991

Faksymile
Podpis Jake’a Gyllenhaala

Rodzina i edukacja

edytuj

Jest synem reżysera Stephena Gyllenhaala i scenarzystki Naomi z domu Foner[2][3]. Ma starszą siostrę, Maggie, i przyrodniego brata, Luke’a, oraz dwie siostrzenice. Jest potomkiem szwedzkiej rodziny szlacheckiej, Gyllenhaalów[4]. Ojciec Jake’a wyznawał swedenborgianizm, aktor jednak, podobnie jak jego matka, uważa się za Żyda[potrzebny przypis][5]. Jest ojcem chrzestnym Matildy Rose Ledger, córki Heatha Ledgera i Michelle Williams, z którymi występował w filmie Tajemnica Brokeback Mountain[6].

W 1998 ukończył Harvard-Westlake School. Kontynuował edukację na Uniwersytecie Columbia, po dwóch latach zrezygnował ze studiów, chcąc skupić się na karierze aktorskiej[2].

Kariera zawodowa

edytuj

Zadebiutował rolą syna Mitcha Robbinsa, głównego bohatera komedii Sułtani westernu (1991). W 1992 otrzymał rolę w filmie Potężne Kaczory, rodzice jednak nie pozwolili mu jej przyjąć, ponieważ wiązała się ona z opuszczeniem domu na dwa miesiące[2]. W kolejnych latach pozwalali mu chodzić na przesłuchania, jednak zabraniali mu przyjmowania ról. Kilkukrotnie pojawiał się w filmach swojego ojca, razem z matką i siostrą wystąpił w dwóch odcinkach programu kulinarnego Molto Mario[7].

Zagrał główną rolę w filmie Dosięgnąć kosmosu (1999) o nastolatku z Zachodniej Wirginii, który stara się zdobyć stypendium naukowe, by nie musieć pracować w kopalni[7][8]. Kolejny film z jego udziałem, Donnie Darko (2001), nie okazał się finansowym sukcesem, zebrał jednak przychylne opinie krytyków, którzy często chwalili rolę Jake’a[9]. Następnie wcielił się w postać Pilota Kelsona w filmie Autostrada (2002), a jego występ w filmie spotkał się z krytyką, m.in. opisywany był jako „głupi i schematyczny”[10]. Większy sukces odniosły jego role w Pięknie i jeszcze piękniej oraz Życiowych rozterkach[11]. W obu filmach grał młodych mężczyzn rozpoczynających romans ze starszymi kobietami. Aktor opisał później kreacje jako role „nastolatka w okresie przejściowym”[12].

Miał zastąpić Tobeya Maguire’a w roli Spider-Mana w drugiej części cyklu z powodu problemów zdrowotnych aktora, jednak ten zdołał wyzdrowieć, w związku z czym film nakręcono bez Gyllenhaala[13]. Aktor zagrał w filmie Pojutrze (2004), który zarobił ponad czterysta milionów dolarów[2][14].

Teatralnym debiutem Gyllenhaala była rola Warrena w sztuce This Is Our Youth[15]. Za swój występ otrzymał Evening Standard Theatre Award w kategorii „Outstanding Newcomer”[16][17].

 
Gyllenhaal podczas premiery filmu Dowód (2005)

W 2005 zagrał w trzech filmach pełnometrażowych: Dowodzie, Jarheadzie: Żołnierzu piechoty morskiej i Tajemnicy Brokeback Mountain oraz krótkiej animacji pod tytułem The Man Who Walked Between the Towers[18]. Wszystkie obrazy zebrały pozytywne recenzje, często chwalono role Gyllenhaala. Wziął też udział w przesłuchaniach do roli Batmana w filmie Batman: Początek[19]. Szczególne uznanie zdobył rolą w Tajemnicy Brokeback Mountain, za którą otrzymał m.in. nagrodę BAFTA dla najlepszego aktora drugoplanowego oraz nominację do Oscara. W 2006, w uznaniu dla jego kariery aktorskiej, został zaproszony do dołączenia do Akademii[20].

W styczniu 2007 był gospodarzem Saturday Night Live[21]. W tym samym roku wcielił się w postać Roberta Graysmitha w filmie Zodiak (2007)[22]. Przygotowując się do roli, spotkał się z Graysmithem i nagrał go, by móc przestudiować jego zachowania i maniery[23]. W tym samym roku zagrał także Douglasa Freemana w filmie Transfer. W 2008 ogłoszono, że zagra w filmie komediowym Nailed[24] oraz w niezatytułowanym filmie Douga Limana, opowiadającym o wyścigu kosmicznym. W 2009 wystąpił w Braciach, będących remakiem duńskiego filmu o tym samym tytule. W 2010 zagrał główne role w adaptacji gry Prince of Persia: Piaski Czasu oraz w komedii romantycznej Miłość i inne używki, a w 2011 wcielił się w postać Coltera Stevensa w filmie Kod nieśmiertelności.

W 2012 zagrał w filmie Bogowie ulicy, opowiadającym o życiu dwóch, pracujących w Los Angeles, policjantów[25]. Aby przygotować się do roli odbył szkolenie taktyczne i towarzyszył policjantom w prawdziwych patrolach. W 2013 zagrał w dwóch filmach Denisa Villeneuva[26]: w Labiryncie wcielił się w rolę detektywa usiłującego odnaleźć porwane dziewczynki[27], a we Wrogu odegrał rolę nauczyciela historii i jego sobowtóra[28]. W 2014 został producentem thrillera Wolny strzelec, w którym zagrał również główną rolę[29]. W 2015 wystąpił w dramacie sportowym Do utraty sił[30], dramacie biograficznym Everest[31] oraz komediodramacie Destrukcja[32]. Zasiadał również w jury konkursu głównego na 68. MFF w Cannes[33]. W 2016 zagrał jedną z ról w filmie Zwierzęta nocy[34].

 
Gyllenhaal podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie (2012)

W 2017 zagrał w thrillerze science-fiction Life[34], filmie przygodowym Okja[34] oraz dramacie Niezwyciężony[34]. W 2018 roku wystąpił w dramacie Kraina wielkiego nieba i westernie Bracia Sisters[34]. W 2019 roku wcielił się w Morfa Vandewalta w horrorze satyrycznym Velvet Buzzsaw[35]. W tym samym roku dołączył do Filmowego Uniwersum Marvela, wcielając się w Quentina „Mysterio” Becka w filmie Spider-Man: Daleko od domu[36].

Życie prywatne

edytuj

Związki

edytuj

Spotykał się kolejno z Kirsten Dunst[37], Reese Witherspoon[38][38][39][40], Taylor Swift[41][42][43] i Alyssą Miller[44][45]. Od 2018 spotyka się z francuską modelką Jeanne Cadieu[46].

Po premierze Tajemnicy Brokeback Mountain pojawiły się plotki dotyczące orientacji seksualnej aktora. Pogłoski zostały skomentowane przez niego w jednym z wywiadów:

To chyba bardzo miłe, że istnieje plotka, według której jestem biseksualistą. Znaczy to, że mogę grać więcej typów ról. Jestem otwarty na wszystko, do czego publiczność mogłaby chcieć mnie zaprosić. Nigdy tak naprawdę nie pociągali mnie seksualnie mężczyźni, ale wydaje mi się, że gdyby coś takiego kiedyś nastąpiło, nie przyjąłbym tego jako zagrożenia[47].

Poglądy polityczne i zainteresowania

edytuj

Jest aktywny politycznie. W 2004 nakręcił reklamę Rock the Vote i razem ze swoją siostrą odwiedził Uniwersytet Południowej Kalifornii, by zachęcić studentów do głosowania w wyborach[48]. Prowadził także kampanię na rzecz Johna Kerry’ego, kandydującego na stanowisko prezydenta Stanów Zjednoczonych[49]. Podczas wyborów w 2018 poparł, ubiegającego się o miejsce w Senacie, Beto O’Rourke’a, który ostatecznie przegrał z Tedem Cruzem, obecnym senatorem[50].

W 2003 uczestniczył w kampanii reklamowej American Civil Liberties Union[51][52]. Wydaje 400 dolarów rocznie na sadzenie drzew w Mozambiku, częściowo w celu promowania programu Future Forests[53][54]. Po nakręceniu filmu Pojutrze poleciał do Arktyki, by promować świadomość zmian klimatu[55][56].

W czasie wolnym zajmuje się gotowaniem i obróbką drewna[57]. Stara się codziennie medytować[58].

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Personalidade: Jake Gyllenhaal (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2016-11-12]. (port.).
  2. a b c d Fred Schruers, Interview: Jake Gyllenhaal, crown prince of Tinseltown, „The Observer”, 30 października 2005, ISSN 0029-7712 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  3. Dan Rookwood, Jake Gyllenhaal On The Toughest Role Of His Career: 'Sometimes I Took It Too Far’ [online], GQ, 11 stycznia 2018 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  4. The Gyllenhaal Family Tree Project: Obituary of Anders Leonard Gyllenhaal [online], gyllenhaal.org [dostęp 2019-06-18].
  5. Jordan Hoffman, Jake Gyllenhall Interview – Prince of Persia [online], UGO, 29 maja 2010 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  6. Jake to help devastated Michelle [online], heraldsun.com.au, 23 stycznia 2008 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  7. a b Jake Gyllenhaal Biography [online], web.archive.org, 12 lutego 2009 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-12].
  8. ROTTEN TOMATOES: A breakout performance by Jake Gyllenhaal! [online], web.archive.org, 26 czerwca 2008 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2008-06-26].
  9. Donnie Darko [online], web.archive.org, 15 czerwca 2006 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2006-06-15].
  10. Jake Gyllenhaal Biography [online], web.archive.org, 13 lutego 2009 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-13].
  11. CNN.com – Director, writer talk about ‘The Good Girl’ – January 16, 2002 [online], edition.cnn.com [dostęp 2019-06-18].
  12. BBC – Films – interview – Jake Gyllenhaal [online], bbc.co.uk [dostęp 2019-06-18].
  13. June 2004 | blackfilm.com | features | interviews | an interview with sam raimi [online], blackfilm.com [dostęp 2019-06-18].
  14. BBC – Films – Jake Gyllenhaal [online], bbc.co.uk [dostęp 2019-06-18].
  15. Michael Billington, This is Our Youth, Garrick Theatre, London, „The Guardian”, 18 marca 2002, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  16. This Is Our Youth, a Curtain Up London review [online], curtainup.com [dostęp 2019-06-18].
  17. Albemarle – Awards [online], web.archive.org, 23 października 2006 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-23].
  18. The Man Who Walked Between the Towers... and More Inspiring Tales [online], amazon.com, 29 sierpnia 2006 [dostęp 2019-06-26].
  19. Jake Gyllenhaal: The New Batman? [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-31] (ang.).
  20. Academy Invites 120 to Membership [online], web.archive.org, 6 lipca 2006 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2006-07-06].
  21. YouTube Extras: Jake as Effie, and a Musical ’Scrubs’ [online], EDGE Media Network [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-06] (ang.).
  22. Jake’s Progress – [Sunday Herald] [online], web.archive.org, 2006 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2006-01-01].
  23. Wayback Machine [online], web.archive.org, 27 września 2007 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-27].
  24. SC Statehouse to Double as Capitol Hill; Gyllenhaal and Biel to Star [online], Charleston City Paper [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-02] (ang.).
  25. End of Watch. [dostęp 2019-06-18].
  26. Rodrigo Perez, Rodrigo Perez, Jake Gyllenhaal & Denis Villeneuve Push Each Other Into Haunting, Bold New Territory For ‘Enemy’ [online], IndieWire, 6 września 2013 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  27. Peter Travers, Peter Travers, Prisoners [online], Rolling Stone, 19 września 2013 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  28. Hugh Armitage, Jake Gyllenhaal for dual An Enemy roles [online], Digital Spy, 20 marca 2012 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  29. Cara Buckley, On the Scent of Jake Gyllenhaal [online], The Carpetbagger, 16 grudnia 2014 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  30. Steven Zeitchik, For ‘Southpaw’ director Antoine Fuqua, a different kind of bout [online], latimes.com [dostęp 2019-06-18].
  31. Andrew Pulver, Everest: how Jake Gyllenhaal got to grips with the world’s highest mountain, „The Guardian”, 2 września 2015, ISSN 0261-3077 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  32. Stephen Holden, Review: In ‘Demolition,’ It’s Hammer Time for Jake Gyllenhaal, „The New York Times”, 7 kwietnia 2016, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  33. Greg Gilman, Jake Gyllenhaal, Sienna Miller and Guillermo del Toro Join Cannes Film Festival Jury [online], TheWrap, 21 kwietnia 2015 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  34. a b c d e Dave McNary, Dave McNary, Jake Gyllenhaal’s ‘Nocturnal Animals’ Lands Awards Season Release Date [online], Variety, 26 maja 2016 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  35. Mike Fleming jr., Mike Fleming jr., Hot Package: ‘Nightcrawler’s Dan Gilroy, Jake Gyllenhaal, Rene Russo Reteam [online], Deadline, 20 czerwca 2017 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  36. Justin Kroll, Justin Kroll, Jake Gyllenhaal Eyed for Villain Role in ‘Spider-Man: Homecoming’ Sequel [online], Variety, 21 maja 2018 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  37. USATODAY.com – Gyllenhaal, Dunst call it quits; Diaz, Timberlake still on [online], usatoday30.usatoday.com [dostęp 2019-06-18].
  38. a b Katherine Thomson, Reese Witherspoon On Kids, Jake, And Working With Vince Vaughn [online], HuffPost, 14 listopada 2008 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  39. Reps Claim Jake and Reese Are Still Together [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  40. Reese Leaves Jake; „It Broke His Heart” [online], Us Weekly, 16 grudnia 2009 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  41. Taylor Swift & Jake Gyllenhaal Share a ‘Friendly’ Brunch in Brooklyn [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  42. Taylor Swift & Jake Gyllenhaal Break Up: Source [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  43. Taylor Swift & Jake Gyllenhaal: Back Together Again? [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2017-01-31] (ang.).
  44. Jake Gyllenhaal Takes a Kiss-Filled Bike Ride with SI Model Alyssa Miller [online], PEOPLE.com [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  45. Jake Gyllenhaal & Girlfriend Alyssa Miller Enjoy a Day Out in New York | E! Online [online], web.archive.org, 24 sierpnia 2013 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2013-08-24].
  46. Nicholas Rice, Robyn Merrett, Jake Gyllenhaal and Jeanne Cadieu Make Red Carpet Debut as a Couple at The Lost Daughter Screening [online], People Magazine, 30 września 2021 [dostęp 2024-06-14] (ang.).
  47. GLAAD: Brokeback Mountain [online], web.archive.org, 2 października 2006 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2006-10-02].
  48. Daily Trojan, Vol. 153, No. 20, September 21, 2004 :: University of Southern California History Collection [online], digitallibrary.usc.edu [dostęp 2019-06-18].
  49. Celebrity politics – Campus News [online], web.archive.org, 12 lutego 2009 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2009-02-12].
  50. Jake Gyllenhaal [online], facebook.com [dostęp 2019-06-18] (pol.).
  51. Celebrities Speak Out for Civil Liberties in New ACLU Advertising Campaign [online], American Civil Liberties Union [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  52. Open All Night: ACLU Freedom Concert [online], web.archive.org, 3 marca 2016 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03].
  53. indielondon.co.uk – film – The Day After Tomorrow, Jake Gyllenhaal Q&A [online], indielondon.co.uk [dostęp 2019-06-18].
  54. YouthQuake magazine – Jake Gyllenhaal [online], web.archive.org, 24 września 2004 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2004-09-24].
  55. – The Washington Post, „The Washington Post, ISSN 0190-8286 [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  56. Arctic Wisdom :: Home [online], web.archive.org, 26 kwietnia 2005 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2005-04-26].
  57. Carpenter Jake Gyllenhaal [online], femalefirst.co.uk [dostęp 2019-06-18] (ang.).
  58. Jake: DETAILS Article on men.style.com [online], web.archive.org, 30 września 2007 [dostęp 2019-06-18] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30].


Linki zewnętrzne

edytuj