Jadwiga Pstrusińska
Jadwiga Pstrusińska (ur. 1 marca 1947 w Krakowie[1]) – polska orientalistka, przede wszystkim w zakresie afganologii, członkini Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN (od 1996), pracowniczka naukowa Zakładu Iranistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego (1970–2011) oraz Zakładu Iranistyki Wydziału Orientalistycznego UW (2007–2017)[2][3]. Podróżniczka, tłumaczka poezji afgańskiej[4].
 (2010) | |
| Państwo działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Profesor doktor habilitowana nauk humanistycznych | |
| Specjalność: afganologia, socjolingwistyka, orientalistyka, badania interdyscyplinarne | |
| Habilitacja |
1992 – językoznawstwo |
| Profesura |
17 maja 2006 |
| Polska Akademia Nauk | |
| Status |
członkini Komitetu Nauk Orientalistycznych |
| Wykładowczyni | |
| Instytut |
Zakład Iranistyki Instytutu Orientalistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego |
Życiorys
edytujCórka Antoniny Zofii Wiśniowskiej i Henryka Pstrusińskiego, Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, pseudonim AK „Pik”[5].
Od 1970 roku pracowniczka Zakładu Iranistyki Instytutu Filologii Orientalnej UJ. W latach 1973–1976 prowadziła badania w Afganistanie i studiowała na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Kabulskiego[6]. Habilitowała się w 1992 na UJ na podstawie pracy w dyscyplinie językoznawstwa Afghanistan 1989 in sociolinguistic perspective[2]. Wypromowała doktorat Piotra Kłodkowskiego[7] oraz Karoliny Rakowieckiej[8].
W latach 1986–1989 przebywała na Uniwersytecie Oksfordzkim jako Research Assistant oraz Tutor (Department of Ethnology we współpracy z Refugee Studies Programme, Oxford Department of International Development)[6].
W latach 1992–1993 wicedyrektorka Instytutu Filologii Orientalnej UJ. W latach 1994–1999 kierowniczka Zakładu Iranistyki IFO UJ. W latach 1993–1997 kierowniczka Pracowni Źródeł Orientalnych i Numizmatyki IFO UJ[6]. Założycielka i wieloletnia (2000–2010) kierowniczka autorskiej Pracowni Interdyscyplinarnych Badań Eurazjatyckich Uniwersytetu Jagiellońskiego[9]. Twórczyni projektu Archiwum Afganologicznego liczącego kilka tysięcy skatalogowanych pozycji – książek, broszur, nadbitek artykułów, czasopism, map, wycinków prasowych[10].
W latach 2005–2007 wiceprezydent European Society for Central Asian Studies, członkini Advisory Board (rady konsultacyjnej)[11], Polskiego Towarzystwa Orientalistycznego (1970–1992).
W 2006 otrzymała nominację profesorską[12]. Od 2007 pracownik Zakładu Iranistyki Wydziału Orientalistyki Uniwersytetu Warszawskiego, początkowo na stanowisku profesor zwyczajnej[2]. W latach 2002–2016 niezależny ekspert w zakresie języków i kultur Afganistanu przy szwajcarskim Ministerstwie Sprawiedliwości i Policji[6]. W 2017 weszła w skład Rady Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie[13]. Od roku 2021 jest też członkinią Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.[14]
Wybrane publikacje
edytuj- The origin of comparison of adjectives in Pashto, Folia Orientalia, XV, PAN, Kraków, 1974
- Paštunwali – afgański kodeks postępowania, Etnografia Polska, PAN, XXI/2, Wrocław 1977
- Pašto au Dari – Selection for studying the official languages of Afghanistan and its literatures, Kraków: WUJ 1985
- Afghanistan 1989 in Sociolinguisic Perspective, Central Asian Survey, Incidental Papers Series, 7, London: Society for Central Asian Studies, 1990
- Old Celtic Cultures from the Hindukush Perspective, Kraków: Universitas 1999
- O tajnych językach Afganistanu i ich użytkownikach, Kraków: Księgarnia Akademicka 2004
- On the Secret Languages of Afghanistan and Their Speakers, Newcastle: Cambridge Scholars Publishing 2013
- On the origin of Iranian-speaking nomads of the Eurasian Steppes in the light of human population genetics, Anabasis. Studia Classica et Orientalia, nr 5, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego 2014
- Wiersze afgańskie spisane z dawnych notatek afganologicznych, Warszawa: Wydział Orientalistyczny UW 2014
- Podstawy poetyki pasztuńskiej, Warszawa: Wydział Orientalistyczny UW 2017
- Content of paṣ̌tunwali — the Pashtun Code of Conduct, Warszawa: Rocznik Orientalistyczny, Tom LXX, zeszyt 1, 2017
Wybrane nagrody
edytuj- 1986 – Award of the Airey Neave Trust, House of Commons, London
- 1991 – Award of the Standing Conference of Rectors of European Universities
Przypisy
edytuj- ↑ Jadwiga Pstrusińska, Bazy Biblioteki Narodowej. mak.bn.org.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ a b c Prof. Jadwiga Pstrusińska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-08-29].
- ↑ Skład Komitetu Nauk Orientalistycznych PAN kadencja 2015-2018. kno.pan.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ Wiersze afgańskie, Jadwiga Pstrusińska (tłum.), Warszawa: Wydział Orientalistyczny UW, 2014, s. 121, ISBN 978-83-936280-9-4, OCLC 894962248.
- ↑ Historia Pomocy – Pstrusiński Henryk. sprawiedliwi.org.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ a b c d Jadwiga Pstrusińska. iranistyka.orient.uw.edu.pl. [dostęp 2017-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-31)]. (pol.).
- ↑ System Wspomagania Wyboru Recenzentów. Prof. dr hab. Jadwiga Pstrusińska [online], recenzenci.opi.org.pl [dostęp 2020-09-06].
- ↑ Karolina Rakowiecka-Asgari, Myśl nieoswojona oswaja świat : o kulturotwórczej roli zagadki w starożytnej Eurazji, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2011, s. 11, ISBN 978-83-233-3266-4, OCLC 804946316 [dostęp 2021-05-23].
- ↑ Pracownia Interdyscyplinarnych Badań Eurazjatyckich UJ. pibe.io.filg.uj.edu.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ Archiwum Afganologiczne. pibe.io.filg.uj.edu.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ The ESCAS Advisory Board. escas.org. [dostęp 2017-08-29]. (ang.).
- ↑ Sukcesy naukowe wizytówką naszego kraju. prezydent.pl. [dostęp 2017-08-28]. (pol.).
- ↑ Uchwała nr 360/224/17 Zarządu Województwa Mazowieckiego z dnia 7 marca 2017 r.. mazovia.pl. [dostęp 2017-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-31)]. (pol.).
- ↑ Pismo Anny Nasiłowskiej, Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Pisarzy Polskich z dnia 23.09.2021
Bibliografia
edytuj- Prof. dr hab. Jadwiga Pstrusińska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2017-08-29].
- Zakład Iranistyki Wydziału Orientalistycznego UW – Jadwiga Pstrusińska. iranistyka.orient.uw.edu.pl. [dostęp 2017-08-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-13)]. (pol.).
- Jadwiga Pstrusińska - Karawana. Poezje własne i przekłady [online], javaheri.pl [dostęp 2020-09-06] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-20].