Język marathi
Język marathi (także: maratyjski[1], maracki[2], mar. मराठी marāṭhī) – język z grupy indoaryjskiej. Jest jednym z najszerzej używanych w Indiach języków. Według Ethnologue (wyd. 22, 2019) posługuje się nim ponad 95 mln ludzi. Dla 12 mln jest to drugi język[3].
| Obszar | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Liczba mówiących |
ok. 95 mln | ||||||
| Pismo/alfabet | |||||||
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| język urzędowy | Indie (stan Maharasztra) | ||||||
| Ethnologue | 2 prowincjonalny↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-1 | mr | ||||||
| ISO 639-2 | mar | ||||||
| ISO 639-3 | mar | ||||||
| IETF | mr | ||||||
| Glottolog | mara1378 | ||||||
| Ethnologue | mar | ||||||
| GOST 7.75–97 | мар 440 | ||||||
| WALS | mhi | ||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Zapisywany jest alfabetem sylabicznym dewanagari. Posiada długą tradycję literacką. Pierwszy dokument w języku, który prawdopodobnie był przodkiem marathi, został znaleziony w stanie Karnataka, a jego wiek datowany jest na około 1300 lat.
Inne nazwy tego języka to: maharashtria, maharathi, malhatee lub marthi[3].
Klasyfikacja
edytujJęzyk marathi jest centralnym odłamem grupy języków indyjskich (indoaryjskich), należącej do rodziny języków indoeuropejskich.
Gramatyka
edytujJęzyk marathi, podobnie jak wszystkie inne języki z grupy indoaryjskiej, wywodzi się z sanskrytu, a dokładniej z języka wedyjskiego. Częściowo zachował się w nim sanskrycki miejscownik:
Sanskryt:
- prabhaat: świt
- gR^iha: dom
- prabhaate: o świcie
- gR^ihe: w domu
Marathi:
- pahaaT: świt
- ghar: dom
- pahaaTe: o świcie
- gharI/gharaat/: w domu
Użytkownicy
edytujWiększość użytkowników języka marathi mieszka w indyjskim stanie Maharashtra, lecz żyją oni także w sąsiednim Gujarat, Madhya Pradesh, Goa, Karnataka oraz Andhra Pradesh. Etnologowie odnotowują także osoby nim się posługujące w Izraelu, które trafiły tam w wyniku emigracji Żydów z Półwyspu Indyjskiego i Mauritiusa.
Istnieje również Wikipedia w języku marathi.
Oficjalny status
edytujMarathi jest oficjalnym językiem urzędowym stanu Maharashtra. Konstytucja Indii wymienia go jako jeden z dwudziestu dwóch oficjalnych języków tego kraju.
Przypisy
edytuj- ↑ Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, s. 355, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
- ↑ maracki. Dobryslownik.pl. [dostęp 2019-02-08].
- ↑ a b David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Marathi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 22, Dallas: SIL International, 2019 [zarchiwizowane z adresu 2019-06-06] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Marathi language, alphabet and pronunciation. Omniglot. [dostęp 2023-09-26]. (ang.).
- Nauka języka marathi. marathimitra.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-19)].
- Darmowy procesor tekstu marathi: Madhyam stworzony przez Balendu Sharma Dadhicha
- Marathi, [w:] Ethnologue: Languages of the World, Dallas: SIL International [dostęp 2023-09-26] (ang.).
- Sieć wiadomości o kulturze marathi
- Zasoby powiązane z marathi oraz stanem Maharashtra, fora dyskusyjne, piosenki, odnośniki.
- Strona poświęcona alfabetowi Modi. marathimodi.tripod.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-15)].
- Dokumenty w języku marathi. sanskrit.gde.to. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-04-21)]. oraz odnośniki
- Microsoft oraz języki indyjskie