Józef Regulski-Falk
Józef Franciszek Ignacy Regulski-Falk herbu Rawicz (ur. 7 października 1773 w Wielkolasie, zm. 24 lipca 1851 w Warszawie) – polski wojskowy u schyłku I Rzeczypospolitej, potem Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego, Kawaler Cesarstwa Francuskiego.
| Imię i nazwisko urodzenia |
Józef Franciszek Ignacy Regulski-Falk |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce spoczynku |
cmentarz Powązkowski |
| Zawód, zajęcie |
wojskowy |
| Narodowość | |
| Stanowisko |
szef sztabu 2 Pułku Legii Nadwiślańskiej, |
| Rodzice |
Feliks Regulski, |
| Małżeństwo |
Bibianna z Podczaskich |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytuj
Rodzina Regulskich (przydomek: Falk – nie przez wszystkich potomków rodu używany) to – według Konarskiego – prastary ród szlachecki z Mazowsza, wywodzący się od Wrszowców, który zanotowano w 1421 jako właścicieli wsi Reguły koło Warszawy (Konarski przypisuje im herb Rawicz, zaś Polski Słownik Biograficzny, zapewne błędnie, myląc ich z Ciołek-Regulskimi, herb Ciołek). W XVIII wieku ród był już zubożały i jego członkowie musieli pracować jako urzędnicy państwowi i zawodowi wojskowi. Ojciec Józefa – Feliks, żonaty z Anną z Górskich, był adwokatem przy sądach w Lublinie. Jego krewny Jan był nadwornym medalierem króla Stanisława Augusta.
Regulski uczęszczał do szkół w Krzemieńcu i Warszawie, następnie wstąpił w 1790 do wojsk koronnych. Brał udział w insurekcji kościuszkowskiej jako adiutant gen. Grochowskiego. W latach 1797–1805 był oficerem Legionów Dąbrowskiego i brał m.in. udział w bitwie pod Castelfranco. W latach 1807–1811 służył w stopniu pułkownika m.in. jako szef sztabu 2 Pułku Piechoty Legii Nadwiślańskiej i walczył w jego szeregach w Hiszpanii, m.in. w bitwie pod Toledo i dwóch oblężeniach Saragossy. Otrzymał w tych latach ordery Virtuti Militari i Legii Honorowej, a w roku 1812 (31 marca) – dziedziczny tytuł: "Kawaler Cesarstwa Francuskiego" (fr. Chevalier de l'Empire), zabezpieczony dożywotnią, roczną rentą w wysokości 2000 franków.
W 1812 Regulski brał pod rozkazami Murata udział w wojnie rosyjskiej Napoleona, w 1813 w bitwie pod Lipskiem, po której dostał się do niewoli austriackiej. Po powrocie do Polski w 1814 został mianowany (jako następca teścia, Wincentego Podczaskiego) komendantem Korpusu Kadetów w Kaliszu, przyznano mu także prawo noszenia tytułu: "Kawaler Państwa Francuskiego" z herbem Falk, zapewne odmiany herbu Rawicz (jednakże Pawliszczew podaje zupełnie inną postać herbu[1]). Odznaczony Orderem Świętego Stanisława III klasy w 1819 roku i IV klasy w 1815 roku[2]. W latach 1820–1824 Regulski został usunięty ze stanowiska komendanta K. K., ale pozostał w Kaliszu jako dyrektor nauk tej uczelni i pełniący przez rok 1820 obowiązki komendanta, gdyż nowy przełożony, gen. Józef Wasilewski, stanowiska nie objął. Regulski przeszedł w maju 1826 na emeryturę i osiedlił się w Warszawie. W 1830 roku został nagrodzony Znakiem Honorowym za 30 lat służby[3].
Po wybuchu powstania listopadowego Falk-Regulski działał najpierw w komisji ustalającej m.in. sprawy lazaretu rosyjskiego, później w dziale zaopatrzenia i na koniec w sztabie gen. Krukowieckiego. Po upadku powstania złożył ponownie przysięgę wierności wobec cara.
Rodzina
edytujJózef Regulski był żonaty z Bibianną Podczaską, h. Rola, i miał z nią syna i dwie córki, urodzonych w Kaliszu. Jego czterej prawnukowie w linii męskiej: Józef (1886–1973), Bronisław (1886–1961), generał Wojska II RP i PSZ, Janusz (1887–1983), ekonomista i Tadeusz (1896–1971), ekonomista, organizator warszawskiej EKD, osiągnęli znaczące pozycje w II RP. Spośród jego praprawnuków wyróżnił się syn Janusza, prof. Jerzy Regulski (1924–2015).
Coda
edytujPułkownik Regulski został pochowany na warszawskich Powązkach, jak podaje Szenic: "w ziemi bez pomnika", umieszczając jednocześnie jego mogiłę w Indeksie ustalonych grobów pod 16, IV[4]. W tym samym grobowcu spoczywa wnuk Józefa Regulskiego – Juliusz (zm. 1924), ojciec Bronisława, Janusza, Józefa i Tadeusza.
Przypisy
edytuj- ↑ Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa - Nikołaj Iwanowicz Pawliszczew, Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego, tom 2, str. 29, Warszawa 1853
- ↑ Stanisław Łoza, Kawalerowie orderu Św. Stanisława, w: Miesięcznik Heraldyczny, r. XI, nr 3, Warszawa 1932, s. 59.
- ↑ Przepisy o znaku honorowym niemniej Lista imienna generałów, oficerów wyższych i niższych oraz urzędnikow wojskowych, tak w służbie będących, jako też dymisjonowanych, znakiem honorowym ozdobionych w roku 1830, [b.n.s]
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: JÓZEF FALK REGULSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-03].
Bibliografia
edytuj- Simon Konarski, Armorial de la noblesse polonaise titrée, Paris 1957
- Polski Słownik Biograficzny, t. XXX, Wrocław 1987
- Janusz Regulski, Ród Werszowców-Rawiczów, gałąź Falk-Regulskich z Reguł Ziemi Warszawskiej. Linia Kawalerów Cesarstwa Francuskiego, Warszawa 1942, rp. w posiadaniu rodziny
- Stanisław Szenic, Cmentarz Powązkowski 1851-1890, Warszawa 1982