IX kadencja Sejmu Krajowego Galicji
IX kadencja Sejmu Krajowego Galicji – dziewiąta kadencja Sejmu Krajowego Galicji, odbywająca się w latach 1908–1913 we Lwowie.
Sesje Sejmu
edytujI sesja
edytujPierwsza sesja odbyła się w dniach 15 września – 5 listopada 1908, 16 września – 16 października 1909, 11 stycznia – 19 lutego 1910, 11 stycznia -14 lutego 1912 i 18 marca – 2 kwietnia 1913. Marszałkiem krajowym był Stanisław Badeni, zastępcą abp Andrzej Szeptycki (od 1912 bp Kostiantyn Czechowycz), namiestnikiem Michał Bobrzyński, komisarzami rządowymi Włodzimierz Łoś i Edwin Płażek. Po odroczeniu nastąpiły zmiany personalne: marszałkiem został Stanisław Badeni, zastępcą Andrzej Szeptycki, namiestnikiem Andrzej Potocki, komisarzami Włodzimierz Łoś, Juliusz Kleeberg, Jan Adam Czeżowski, Gustaw Brückner, Stanisław Grodzicki (pod koniec sesji tylko on).
W czasie sesji powołano 19 komisji (zwanych wydziałami, w 1910 powołano dwudziestą), odbyto 122 posiedzenia (z pięciokrotnym odraczaniem). Po ostatnim odroczeniu, 5 maja 1913 Namiestnictwo z upoważnienia cesarza zamknęło sesję.
Skład Sejmu
edytuj- Józef Bilczewski – rzymskokatolicki arcybiskup lwowski
- Andrzej Szeptycki – greckokatolicki arcybiskup lwowski
- Józef Teodorowicz – ormiańskokatolicki arcybiskup lwowski
- Leon Wałęga – rzymskokatolicki biskup tarnowski
- Józef Sebastian Pelczar – rzymskokatolicki biskup przemyski
- Jan Duklan Puzyna – rzymskokatolicki biskup krakowski (zmarł w 1911, jego miejsce zajął od 1912 Adam Stefan Sapieha)
- Kostiantyn Czechowycz – greckokatolicki biskup przemyski
- Hryhorij Chomyszyn – greckokatolicki biskup stanisławowski
Rektorzy Uniwersytetu Lwowskiego (obsadzali miejsca, jeżeli w czasie ich rocznej kadencji wypadała sesja Sejmu):
- Bronisław Dembiński (1908)
- Antoni Mars (1908-1909)
- Błażej Jaszowski (1910-1911)
- Ludwik Finkel (1912)
- Adolf Beck (1912-1913)
Rektorzy Uniwersytetu Jagiellońskiego (obsadzali miejsca, jeżeli w czasie ich rocznej kadencji wypadała sesja Sejmu):
- Franciszek Fierich (1908-1919)
- August Witkowski (1910-1911)
- Władysław Szajnocha (1911-1912)
- Fryderyk Zoll (1912-1913)
Rektorzy Politechniki Lwowskiej:
- Stefan Niementowski (1908)
- Bronisław Pawlewski (1909)
- Maksymilian Thullie (1910)
- Tadeusz Fiedler (1912)
- Edwin Hauswald (1913)
Prezes Akademii Umiejętności:
Posłowie obieralni
edytujI kuria
edytuj- 1. Obwód krakowski:
- Michał Bobrzyński
- Karol Czecz de Lindenwald (zmarł w 1910, od 1912 jego miejsce zajął Wacław Zaleski)
- Jan Albin Goetz
- Władysław Leopold Jaworski
- Józef Milewski (złożył mandat na jego miejsce w marcu 1912 wybrany Stefan Skrzyński)[1]
- Antoni Wodzicki
- 2. Obwód brzeżański:
- 3. Obwód przemyski:
- 4. Obwód złoczowski:
- Władysław Gniewosz
- Oskar Schnell
- Kazimierz Badeni (zmarł w 1909, na jego miejsce 6 września 1909 obrano Aleksandra Raciborskiego)
- 5. Obwód czortkowski:
- Kazimierz Horodyski
- Adam Gołuchowski (mianowany 14 czerwca 1912 marszałkiem krajowym, złożył mandat, na jego miejsce złożył ślubowanie Jan Godek)[2]
- Kornel Paygert
- 6. Obwód tarnowski:
- Józef Męciński
- Jan Hupka
- Stefan Sękowski (zmarł w 1910, na jego miejsce obrano Jana Konopkę)
- 7. Obwód tarnopolski:
- 8. Obwód sanocki:
- Kazimierz Laskowski
- Jan Trzecieski (zmarł w 1909, na jego miejsce 18 czerwca 1909 obrano Stanisława Jana Starowieyskiego)
- Mieczysław Urbański
- 9. Obwód samborski:
- Stanisław Niezabitowski
- Albin Rayski
- Tadeusz Skałkowski (zmarł w 1909, na jego miejsce 6 sierpnia 1909 obrano Stefana Komorowskiego)
- 10. Obwód żółkiewski:
- Stanisław Starzyński
- Kazimierz Obertyński (od 1913 jego miejsce zajął Paweł Sapieha)
- Andrzej Lubomirski
- 11. Obwód sądecki:
- Władysław Głębocki (zmarł w 1909, na jego miejsce 23 kwietnia 1909 został obrany Antoni Mars)
- Tadeusz Pilat
- 12. Obwód rzeszowski:
- 13. Obwód stryjski:
- 14. Obwód stanisławowski:
- Wojciech Dzieduszycki (zmarł w 1909, na jego miejsce w 1910 wybrano Władysława Wiktora Czaykowskiego[3], który złożył mandat w 1912, na jego miejsce wybrany Władysław Dzieduszycki)[4]
- Stanisław Brykczyński (zmarł w 1912 na jego miejsce wybrany Józef Milewski)[5]
- 15. Obwód kołomyjski:
- Mikołaj Krzysztofowicz
- Leszek Cieński (zmarł w 1913, jego miejsce zajął Leon Puzyna)
- 16. Obwód lwowski:
II kuria
edytuj- Henryk Kolischer (Izba lwowska)
- Józef Sare (Izba krakowska)
- Stanisław Rittel (Izba brodzka)
III kuria
edytuj- 1. Okręg Lwów:
- Ernest Adam
- Roger Battaglia
- Stanisław Ciuchciński (zmarł w 1912, od 1913 jego miejsce zajął Józef Neumann)
- Stanisław Głąbiński
- Natan Loewenstein
- Tadeusz Rutowski
- 2. Okręg Kraków:
- 3. Okręg Przemyśl:
- 4. Okręg Stanisławów:
- 5. Okręg Tarnopol:
- 6. Okręg Brody:
- 7. Okręg Jarosław:
- 8. Okręg Drohobycz:
- 9. Okręg Biała:
- 10. Okręg Nowy Sącz:
- 11. Okręg Tarnów:
- 12. Okręg Rzeszów:
- 13. Okręg Sambor:
- 14. Okręg Stryj:
- Filip Fruchtman (zmarł w 1909, na jego miejsce 3 września 1909 obrano Władysława Dulębę, od 1913 mandat ten objął Marceli Misiński)
- 15. Okręg Kołomyja:
- 16. Okręg Podgórze-Wieliczka:
- 17. Okręg Bochnia-Wadowice:
- 18. Okręg Gorlice-Jasło:
- ks. Leon Pastor (od 1912 mandat ten objął Ludomił German)
- 19. Okręg Sanok-Krosno:
- 20. Okręg Brzeżany-Złoczów:
IV kuria
edytuj- Okręg Lwów – Teofil Merunowicz
- Okręg Gródek – Adolf Brunicki
- Okręg Brzeżany – Tymotej Staruch
- Okręg Bóbrka – Stanisław Mycielski
- Okręg Rohatyn – Kost Łewycki
- Okręg Podhajce – Mychajło Sodomora
- Okręg Zaleszczyki – Tadeusz Cieński
- Okręg Borszczów – Tadeusz Czarkowski-Golejewski
- Okręg Czortków – Artur Cielecki-Zaremba
- Okręg Husiatyn – Iwan Kiweluk
- Okręg Kołomyja – Mychajło Zajaczuk-Myroniuk
- Okręg Horodenka – Antoni Teodorowicz
- Okręg Kosów – Jan Tracz
- Okręg Śniatyń – Stefan Moysa-Rosochacki
- Okręg Przemyśl – Władysław Leon Sapieha
- Okręg Jarosław – Witold Czartoryski
- Okręg Jaworów – Jan Kanty Szeptycki (zmarł w 1912, od 1913 jego mandat objął Iwan Kochanowśkyj)
- Okręg Mościska – Zachar Skwarko
- Okręg Sambor – Feliks Sozański
- Okręg Turka – Josyf Hanczakowśkyj (zmarł w 1912, jego mandat od 1913 objął Teodor Rożankowśkyj)
- Okręg Drohobycz – Franciszek Zamoyski
- Okręg Rudki – Aleksander Skarbek
- Okręg Stary Sambor – Zygmunt Lewakowski
- Okręg Sanok – Tadeusz Wrześniowski
- Okręg Lisko – Antin Staruch
- Okręg Dobromil – Władysław Czaykowski
- Okręg Brzozów – Zdzisław Skrzyński
- Okręg Stanisławów – Łazar Wynnyczuk
- Okręg Bohorodczany – Bohdan Krynicki (zmarł w 1913)
- Okręg Buczacz – Stanisław Badeni
- Okręg Nadwórna – Iwan Sandulak
- Okręg Tłumacz – Iwan Makuch
- Okręg Stryj – Jewhen Ołesnycki (złożył mandat w 1910, 6 września 1910 wybory uzupełniające na zwolnione miejsce wygrał Jewhen Petruszewycz)[6][7]
- Okręg Dolina – Stefan Cipser
- Okręg Kałusz – Iwan Kuroweć
- Okręg Żydaczów – ks. Kornyło Senyk (złożył mandat w 1912, od 1913 mandat objął ks. Ostap Niżankiwśkyj)
- Okręg Tarnopol – Pawło Dumka
- Okręg Skałat – Leon Jan Piniński
- Okręg Zbaraż – Ołeksa Krysowatyj
- Okręg Trembowla – Jerzy Baworowski
- Okręg Złoczów – Kazimierz Obertyński (od 1910 Henryk Weiser)
- Okręg Brody – Wołodymyr Dudykewycz
- Okręg Kamionka Strumiłowa – Stanisław Badeni (zmarł w 1912)
- Okręg Przemyślany – Roman Potocki
- Okręg Żółkiew – Mychajło Korol
- Okręg Sokal – Konstanty Kraiński
- Okręg Cieszanów – Kazimierz Jampolski
- Okręg Rawa – ks. Antin Kołpaczkewycz
- Okręg Kraków – Franciszek Ptak
- Okręg Chrzanów – Edward Mycielski
- Okręg Bochnia – Antoni Górski
- Okręg Brzesko – Szymon Bernadzikowski
- Okręg Wieliczka – Wiktor Skołyszewski
- Okręg Jasło – Franciszek Stefczyk
- Okręg Gorlice – Władysław Długosz
- Okręg Krosno – Jan Stapiński
- Okręg Rzeszów – Jan Wasung
- Okręg Kolbuszowa – Janusz Tyszkiewicz
- Okręg Łańcut – Bolesław Żardecki
- Okręg Nisko – Klemens Kostheim (od 1910 Jan Bis)
- Okręg Tarnobrzeg – Zdzisław Tarnowski
- Okręg Nowy Sącz – Wincenty Myjak
- Okręg Grybów – Jan Cieluch
- Okręg Nowy Targ – Jan Bednarski
- Okręg Limanowa – Jan Marszałkowicz
- Okręg Tarnów – Wincenty Witos
- Okręg Dąbrowa – Jakub Bojko
- Okręg Pilzno – Adam Krężel
- Okręg Ropczyce – Michał Jedynak
- Okręg Mielec – Andrzej Kędzior
- Okręg Wadowice – Antoni Styła
- Okręg Biała – ks. Stanisław Stojałowski (zmarł w 1911, jego mandat od 1912 objął Stanisław Łazarski)
- Okręg Myślenice – Kazimierz Lubomirski
- Okręg Żywiec – Wojciech Szwed
Przypisy
edytuj- ↑ Z Krakowa. „Kurier Lwowski”, 130, 1912, s. 3.
- ↑ Nowy poseł Kurier Lwowski 1912 nr 289 z 26 czerwca s. 3
- ↑ wzmiankowany jako poseł w 1911 → zob. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów, 1911, s. 355.
- ↑ Nowi posłowie sejmowi. „Kurier Stanisławowski”, 1386, 1912, s. 2.
- ↑ tamże
- ↑ Kronika. Z kraju. Wybór posła sejmowego. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 404 z 5 września 1910.
- ↑ Kronika. Z kraju. Wybór posła. „Nowa Reforma”, s. 2, Nr 408 z 7 września 1910.
Literatura
edytuj- Wyniki wyborów do Sejmu w r. 1908 i 1913. „Rzeczpospolita”, s. 187-192, Nr 103 z 19 lipca 1913.
- Stanisław Grodziski: Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993. ISBN 83-7059-052-7.