Heinrich Böll

niemiecki pisarz, noblista

Heinrich Theodor Böll (ur. 21 grudnia 1917 w Kolonii, zm. 16 lipca 1985 w Langenbroich) – niemiecki pisarz, członek Niemieckiego Centrum PEN, w latach 1971–1974 przewodniczący międzynarodowego PEN Clubu, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1972).

Heinrich Böll
Ilustracja
Heinrich Böll (1981)
Imię i nazwisko

Heinrich Theodor Böll

Data i miejsce urodzenia

21 grudnia 1917
Kolonia

Data i miejsce śmierci

16 lipca 1985
Langenbroich

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła
podpis
Nagrody

Nagroda Nobla w dziedzinie literatury

Życiorys

edytuj

Był ósmym dzieckiem Viktora Bölla i Marii Herrmann. W latach 1924–1928 chodził do szkoły katolickiej w Kolonii, później do państwowego, humanistycznego gimnazjum im. Cesarza Wilhelma w Kolonii, gdzie zdał maturę. Po maturze pracował jako praktykant w księgarni. W 1938 rozpoczął studia filologii klasycznej, a po pierwszym semestrze został powołany do wojska. Walczył w szeregach Wehrmachtu na wielu frontach i wiele razy był ranny. W latach 1939–1940 służył w Bydgoszczy, zamieszkiwał przy ul. Dworcowej. W marcu 1942 podczas urlopu ożenił się z miłością z lat młodzieńczych Annemarie Chech. Od kwietnia do września 1945 przebywał w niewoli amerykańskiej. Zadebiutował w 1947 opowiadaniami i drobnymi tekstami. W 1951 otrzymał nagrodę Grupy 47, której potem został członkiem. W latach 1971–1974 był przewodniczącym międzynarodowego Pen Clubu.

Otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 1972.

Heinricha Bölla łączyła przyjaźń z rosyjskim pisarzem Aleksandrem Sołżenicynem. W 1974 r., po deportacji ze Związku Sowieckiego, Sołżenicyn zatrzymał się w domu Bölla w Langenbroich na przedmieściach Düren niedaleko Akwizgranu. Wyrazem zaufania Sołżenicyna do Bölla może być powierzenie temu niemieckiemu pisarzowi przewiezienia na Zachód w 1972 r. jego testamentu[1].

Dzieła

edytuj
  • 1948: Człowiek z nożami (Der Mann mit den Messern) tom opowiadań – pol. wyd. 1959.
  • 1949: Pociąg przybył punktualnie (Der Zug war pünktlich) tom opowiadań
  • 1950: Przechodniu, powiedz Spar... (Wanderer, kommst du nach Spa...)
  • 1951: Gdzie byłeś Adamie? (Wo warst du, Adam?) powieść – pol. wyd. 1957.
  • 1953: I nie poskarżył się ani słowem (Und sagte kein einziges Wort) powieść – pol. wyd. 1956.
  • 1954: Nie strzeżone progi (Haus ohne Hüter) powieść – pol. wyd. 1957.
  • 1955: Chleb najwcześniejszych lat (Das Brot der frühen Jahre) powieść – pol. wyd. 1957.
  • 1957: Dziennik Irlandzki (Irisches Tagebuch) pol. wyd. 1975.
  • 1958: O samym sobie (Über mich selbst)
  • 1959: Bilard o wpół do dziesiątej (Billard um halbzehn) powieść – pol. wyd. 1961.
  • 1961: List do młodego katolika (Brief an einen jungen ...)
  • 1962: Kiedy wojna wybuchła. Kiedy wojna się skończyła (Als der Krieg ausbrach. Als der Krieg zu Ende war) opowiadania – pol. wyd. 1966.
  • 1963: Zwierzenia klowna (Ansichten eines Clowns) powieść – pol. wyd. 1968.
  • 1964: Opuszczenie oddziału (Entfernung von der Truppe) tom opowiadań – pol. wyd. 1970.
  • 1966: Koniec podróży służbowej (Ende einer Dienstfahrt) powieść – pol. wyd. 1969.
  • 1971: Portret grupowy z damą (Gruppenbild mit Dame ) powieść – pol. wyd. 1993.
  • 1974: Utracona cześć Katarzyny Blum (Die verlorene Ehre der Katharina Blum) powieść – pol. wyd. 1976.
  • 1977: Śmierć Lohengrina – zbiór opowiadań – ukazał się w 1977 roku.
  • 1979: Opiekuńcze oblężenie (Fürsorgliche Belagerung ) powieść – pol. wyd. 1986.
  • 1985: Kobiety na tle krajobrazu z rzeką (Frauen vor Flusslandschaft) powieść – pol. wyd. 1989.
  • 1992: Anioł milczał (Der Engel schwieg) powieść – pol. wyd. 1997.

Utwory dramatyczne

edytuj
  • Die SpurlosenNieuchwytni (1957) – słuchowisko
  • Eine Stunde AufenthaltOdjazd za godzinę (1957) – słuchowisko
  • Ein Schluck ErdeŁyk ziemi (1962) – dramat

Upamiętnienie

edytuj

Został patronem Fundacji jego imienia związanej z niemiecką partią Zielonych, wspierającej działania służące rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego, równouprawnieniu kobiet oraz propagowaniu zrównoważonego rozwoju. Przedstawicielstwa Fundacji, której główna siedziba znajduje się w Niemczech, działają w 22 krajach, w tym także w Polsce.

Przypisy

edytuj
  1. Dariusz Tołczyk: GUŁag w oczach Zachodu. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009, s. 319-320.

Linki zewnętrzne

edytuj