Heinrich Böll
Heinrich Theodor Böll ⓘ (ur. 21 grudnia 1917 w Kolonii, zm. 16 lipca 1985 w Langenbroich) – niemiecki pisarz, członek Niemieckiego Centrum PEN, w latach 1971–1974 przewodniczący międzynarodowego PEN Clubu, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1972).
Heinrich Böll (1981) | |
Imię i nazwisko |
Heinrich Theodor Böll |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Data i miejsce śmierci | |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Nagrody | |
Życiorys
edytujBył ósmym dzieckiem Viktora Bölla i Marii Herrmann. W latach 1924–1928 chodził do szkoły katolickiej w Kolonii, później do państwowego, humanistycznego gimnazjum im. Cesarza Wilhelma w Kolonii, gdzie zdał maturę. Po maturze pracował jako praktykant w księgarni. W 1938 rozpoczął studia filologii klasycznej, a po pierwszym semestrze został powołany do wojska. Walczył w szeregach Wehrmachtu na wielu frontach i wiele razy był ranny. W latach 1939–1940 służył w Bydgoszczy, zamieszkiwał przy ul. Dworcowej. W marcu 1942 podczas urlopu ożenił się z miłością z lat młodzieńczych Annemarie Chech. Od kwietnia do września 1945 przebywał w niewoli amerykańskiej. Zadebiutował w 1947 opowiadaniami i drobnymi tekstami. W 1951 otrzymał nagrodę Grupy 47, której potem został członkiem. W latach 1971–1974 był przewodniczącym międzynarodowego Pen Clubu.
Otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za rok 1972.
Heinricha Bölla łączyła przyjaźń z rosyjskim pisarzem Aleksandrem Sołżenicynem. W 1974 r., po deportacji ze Związku Sowieckiego, Sołżenicyn zatrzymał się w domu Bölla w Langenbroich na przedmieściach Düren niedaleko Akwizgranu. Wyrazem zaufania Sołżenicyna do Bölla może być powierzenie temu niemieckiemu pisarzowi przewiezienia na Zachód w 1972 r. jego testamentu[1].
Dzieła
edytuj- 1948: Człowiek z nożami (Der Mann mit den Messern) tom opowiadań – pol. wyd. 1959.
- 1949: Pociąg przybył punktualnie (Der Zug war pünktlich) tom opowiadań
- 1950: Przechodniu, powiedz Spar... (Wanderer, kommst du nach Spa...)
- 1951: Gdzie byłeś Adamie? (Wo warst du, Adam?) powieść – pol. wyd. 1957.
- 1953: I nie poskarżył się ani słowem (Und sagte kein einziges Wort) powieść – pol. wyd. 1956.
- 1954: Nie strzeżone progi (Haus ohne Hüter) powieść – pol. wyd. 1957.
- 1955: Chleb najwcześniejszych lat (Das Brot der frühen Jahre) powieść – pol. wyd. 1957.
- 1957: Dziennik Irlandzki (Irisches Tagebuch) pol. wyd. 1975.
- 1958: O samym sobie (Über mich selbst)
- 1959: Bilard o wpół do dziesiątej (Billard um halbzehn) powieść – pol. wyd. 1961.
- 1961: List do młodego katolika (Brief an einen jungen ...)
- 1962: Kiedy wojna wybuchła. Kiedy wojna się skończyła (Als der Krieg ausbrach. Als der Krieg zu Ende war) opowiadania – pol. wyd. 1966.
- 1963: Zwierzenia klowna (Ansichten eines Clowns) powieść – pol. wyd. 1968.
- 1964: Opuszczenie oddziału (Entfernung von der Truppe) tom opowiadań – pol. wyd. 1970.
- 1966: Koniec podróży służbowej (Ende einer Dienstfahrt) powieść – pol. wyd. 1969.
- 1971: Portret grupowy z damą (Gruppenbild mit Dame ) powieść – pol. wyd. 1993.
- 1974: Utracona cześć Katarzyny Blum (Die verlorene Ehre der Katharina Blum) powieść – pol. wyd. 1976.
- 1977: Śmierć Lohengrina – zbiór opowiadań – ukazał się w 1977 roku.
- 1979: Opiekuńcze oblężenie (Fürsorgliche Belagerung ) powieść – pol. wyd. 1986.
- 1985: Kobiety na tle krajobrazu z rzeką (Frauen vor Flusslandschaft) powieść – pol. wyd. 1989.
- 1992: Anioł milczał (Der Engel schwieg) powieść – pol. wyd. 1997.
Utwory dramatyczne
edytuj- Die Spurlosen – Nieuchwytni (1957) – słuchowisko
- Eine Stunde Aufenthalt – Odjazd za godzinę (1957) – słuchowisko
- Ein Schluck Erde – Łyk ziemi (1962) – dramat
Upamiętnienie
edytujZostał patronem Fundacji jego imienia związanej z niemiecką partią Zielonych, wspierającej działania służące rozwojowi społeczeństwa obywatelskiego, równouprawnieniu kobiet oraz propagowaniu zrównoważonego rozwoju. Przedstawicielstwa Fundacji, której główna siedziba znajduje się w Niemczech, działają w 22 krajach, w tym także w Polsce.
Przypisy
edytuj- ↑ Dariusz Tołczyk: GUŁag w oczach Zachodu. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2009, s. 319-320.
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000120965916
- VIAF: 88858559
- LCCN: n79100649
- GND: 118512676
- NDL: 00433755
- LIBRIS: qn244w685gl1lm9
- BnF: 11892651k
- SUDOC: 026736381
- SBN: CFIV006582
- NLA: 35127645
- NKC: jn19995000996
- DBNL: boll020, boll028
- BNE: XX1720467
- BNR: 000324903
- NTA: 068399316
- BIBSYS: 90056047
- CiNii: DA00323881
- Open Library: OL2633288A
- PLWABN: 9810567451705606
- NUKAT: n93080335
- J9U: 987007259224705171
- PTBNP: 15263
- CANTIC: a11423699
- LNB: 000003129
- NSK: 000102122
- CONOR: 5835107
- BNC: 000036002
- ΕΒΕ: 71829
- BLBNB: 000616135
- KRNLK: KAC199602864
- LIH: LNB:V*9037;=BF