Gołąbek przykry
Gołąbek przykry (Russula pectinatoides Peck) – gatunek grzybów z rodziny gołąbkowatych (Russulaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gołąbek przykry |
| Nazwa systematyczna | |
| Russula pectinatoides Peck Bull. N.Y. St. Mus. 116: 43 (1907) | |
| Zasięg | |
 Zasięg występowania w Europie | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Russula, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1907 r. Charles Horton Peck i nadana przez niego nazwa naukowa jest obowiązująca. Niektóre synonimy[2]:
- Russula consobrina var. pectinatoides (Peck) Singer 1926
- Russula pectinata subsp. pectinatoides (Peck) Bohus & Babos 1960
- Russula pectinatoides (Peck 1907) var. pectinatoides
- Russula pectinatoides var. pseudoamoenolens Romagn. 1962
- Russula pectinatoides var. pseudoconsobrina Romagn. 1962
Alina Skirgiełło w 1991 r. opisała ten gatunek pod nazwą gołąbek podgrzebieniasty, Władysław Wojewoda w 2003 r. zaproponował nazwę gołąbek przykry[3].
Morfologia
edytujŚrednicy 5–9 cm. Młody płasko-wypukły, starszy wklęsły. Brzeg cienki, ostry i krótko, ale silnie karbowano-gruzełkowaty. Powierzchnia o barwie szaroochrowej, szarożółtej lub szarobrązowej. Skórka lepka i wilgotna, daje się ściągnąć do 2/3 promienia kapelusza[4].
Przyrośnięte lub wolne, łamliwe. Często rozwidlone. Są początkowo białe, później białokremowe. Czasami z rdzawymi plamami i zmarszczkami[4].
Wysokość 3–6 cm, grubość 1–1,5 cm, walcowaty, dołem zwykle cieńszy. Powierzchnia gładka, biaława, u starszych okazów ochrowożółta lub rdzawobrązowa. Jest łamliwy, początkowo pełny, z czasem komorowaty i watowaty[4].
Początkowo dość jędrny, u starszych okazów łamliwy. Jest biały, tylko pod skórką szarobeżowy, a w trzonie beżowy. Ma łagodny, ale nieprzyjemny smak[4].
- Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników kremowy. Zarodniki o rozmiarach 8–9 × 6–8 µm, odwrotnie jajowate. Powierzchnia pokryta dość licznymi, drobnymi i ostrymi brodawkami, które miejscami tworzą krótki grzebień. Podstawki rozmiarach 40–50 × 6–11,5 µm. Cystydy nieliczne, o rozmiarach 30–100 × 7–11 µm. Zakończone są małym kończykiem. Pod działaniem sulfowaniliny szarzeją. W skórce znajdują się nieliczne przewody mleczne[4].
- Gatunki podobne
Jest kilka podobnych gołąbków, ale gołąbek przykry ma zespół cech pozwalających go odróżnić: gruzełkowato prążkowany i lepki kapelusz o słomkowej barwie, łagodny smak. Ostatecznie wątpliwości rozstrzyga mikroskopowa analiza wielkości zarodników i rzeźby ich powierzchni[5]. Najbardziej podobny jest gołąbek grzebieniasty (Russula pectinata). Ma jasnożółtoochrowy kapelusz i ostry smak[6].
Występowanie i siedlisko
edytujJest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Europie, podano jego stanowiska także w Kostaryce, Japonii i Australii[7]. W polskim piśmiennictwie mykologicznym opisany jest na niewielu stanowiskach. Jego rozmieszczenie i rozprzestrzenienie w Polsce nie jest znane, prawdopodobnie jest rzadki[3]. Miejscami jednak może być pospolity[4].
Grzyb naziemny. Występuje w lasach liściastych i iglastych, również na terenach otwartych. Pojawia się głównie od lipca do sierpnia[4].
Grzyb mykoryzowy[3]. Jest niejadalny[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Index Fungorum [online] [dostęp 2015-12-18] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2015-12-18] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 610, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g Alina Skirgiełło, Gołąbek (Russula). Grzyby (Mycota). Podstawczaki (Basidiomycetes), gołąbkowce (Russulales), gołąbkowate (Russulaceae), Warszawa-Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1998, s. 54, ISBN 83-01-09137-1.
- ↑ Mushroom Expert [online] [dostęp 2015-12-10].
- ↑ a b Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, s. 234, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-12-16].