Gelazjusz II

papież XII-wieczny

Gelazjusz II (łac. Gelasius II, właśc. Jan Coniulo z Gaety OSB; ur. między 1060 a 1064 w Gaecie[1] – zm. 29 stycznia 1119 w Cluny[2]) – papież w okresie od 24 stycznia 1118 do 29 stycznia 1119[3].

Gelazjusz II
Gelasius Secundus
Jan Coniulo z Gaety
Giovanni Coniulo
Papież
Biskup Rzymu
Ilustracja
Kraj działania

Państwo Kościelne

Data i miejsce urodzenia

1060 – 1064
Gaeta

Data i miejsce śmierci

29 stycznia 1119
Cluny

Miejsce pochówku

Opactwo w Cluny

Papież
Okres sprawowania

1118-1119

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Kościół tytularny

Santa Maria in Cosmedin

Pontyfikat

24 stycznia 1118

Życiorys

edytuj

Wczesne życie

edytuj

Prawdopodobnie był spokrewniony z biskupem Tusculum Giovannim Minuto (zm. ok. 1094)[1]. Wstąpił do zakonu benedyktynów na Monte Cassino i tam kształcił się pod opieką mnicha Alberyka i opata Dezyderiusza, późniejszego papieża Wiktora III (1087)[3]. W sierpniu 1088 pojawił się w otoczeniu papieża Urbana II jako subdiakon Świętego Kościoła Rzymskiego[4]. Kilka tygodni później (prawdopodobnie 23 września 1088[4]) został wyświęcony na kardynała diakona Santa Maria in Cosmedin[2]. W 1089 został kanclerzem Stolicy Apostolskiej; urząd ten sprawował aż do wyboru na papieża[3]. Po roku 1116 wycofał się z czynnej pracy w kurii do opactwa Montecassino[4]. Ponownie został wezwany do Rzymu po śmierci Paschalisa II (21 stycznia 1118).

Pontyfikat

edytuj

Giovanni Coniulo, człowiek w podeszłym wieku[3], został papieżem w wyniku papieskiej elekcji 24 stycznia 1118. Przybrał imię Gelazjusz II[3]. Jego wybór spotkał się z oporem procesarskiej frakcji w Rzymie, której przewodził ród Frangipanich[2]. Krótko po elekcji baron Cenzio Frangipani uwięził Gelazjusza II, który został jednak uwolniony w wyniku buntu Rzymian[2]. Mimo to Gelazjusz II musiał opuścić Wieczne Miasto, z powodu zbrojnej wyprawy cesarza Henryka V do Rzymu. 9 i 10 marca 1118 zostały mu udzielone święcenia i został konsekrowany w Gaecie[2]. W tym samym czasie Henryk V opanował Rzym i zażądał powrotu papieża, by rozstrzygnąć spór o inwestyturę drogą pokojową[2]. Gelazjusz odmówił, proponując odbycie jeszcze jednego synodu w Mediolanie lub Cremonie[2]. Wówczas Henryk mianował antypapieża w osobie Maurycego z Bragi, który przyjął imię Grzegorz VIII[3]. W konsekwencji, papież rzucił klątwę na cesarza i na antypapieża, a gdy król wyjechał z miasta, Gelazy powrócił do Rzymu[3]. Ponieważ miasto było jednak opanowane, jesienią tego samego roku, Gelazjusz II udał się na wygnanie do Francji[3]. 23 października dotarł do Marsylii, a następnie do Saint-Gilles, gdzie spotkał Norberta z Xanten i pobłogosławił jego działalność[2]. Następnie udał się do opactwa w Cluny, gdzie zmarł w 29 stycznia 1119 roku[2].

Gelazjusz II w ciągu swego pontyfikatu mianował jednego kardynała – został nim Pietro Ruffino, krewny Paschalisa II, mianowany na konsystorzu 9 marca 1118[5].

Przypisy

edytuj
  1. a b Hüls, s. 231.
  2. a b c d e f g h i John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 227-228. ISBN 83-06-02633-0.
  3. a b c d e f g h Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 81-82. ISBN 83-7006-437-X.
  4. a b c Hüls, s. 232.
  5. H.W. Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957, s. 222 przyp. 47.

Bibliografia

edytuj
  • Rudolf Hüls, Kardinäle, Klerus und Kirchen Roms: 1049-1130, Tybinga 1977
  • Pope Gelasius II. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2012-12-02]. (ang.).