Gamma Geminorum
Gamma Geminorum (γ Gem; Alhena) – trzecia co do jasności gwiazda w gwiazdozbiorze Bliźniąt, odległa od Słońca o około 109 lat świetlnych.
| γ Geminorum | |||||||||||||||||||||
 Położenie gwiazdy w gwiazdozbiorze Bliźniąt | |||||||||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
06h 37m 42,711s[1] | ||||||||||||||||||||
| Deklinacja |
16° 23′ 57,41″[1] | ||||||||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
−54,96 ± 1,77 mas/rok[1] | ||||||||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−12,63 ± 0,02 km/s[1] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy |
spektroskopowo podwójna: Aa: podolbrzym, Ab: karzeł | ||||||||||||||||||||
| Typ widmowy | |||||||||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||||||||
| Promień |
Aa: 5 R☉ | ||||||||||||||||||||
| Metaliczność [Fe/H] |
−0,28 ± 0,04[2] | ||||||||||||||||||||
| Wielkość absolutna | |||||||||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||||||||
| Temperatura |
9200 K[3] | ||||||||||||||||||||
| Charakterystyka orbitalna | |||||||||||||||||||||
| Krąży wokół | |||||||||||||||||||||
| Półoś wielka |
8438[2] pc | ||||||||||||||||||||
| Mimośród |
0,1748[2] | ||||||||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
Nazwa
edytujGwiazda ta ma nazwę własną Alhena, która wywodzi się od arab. الهنعة al Han'āh, „piętno” lub „znamię” (na szyi wielbłąda)[3][4]. Inna nazwa Almeisan („dumnie maszerująca”) również pochodzi z języka arabskiego (المیسان al Maisān)[4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2016 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Alhena dla określenia tej gwiazdy[5].
Charakterystyka obserwacyjna
edytujGamma Geminorum to gwiazda spektroskopowo podwójna. Jej obserwowana wielkość gwiazdowa to 1,93m, a wielkość absolutna jest równa −0,68m[2].
W historii obserwacji Alhena była najjaśniejszą gwiazdą, przed którą przeszła planetoida – była to (381) Myrrha w 1991 roku[3].
Charakterystyka fizyczna
edytujGłówny składnik to biały podolbrzym, należący do typu widmowego A1,5[2]. Jego jasność jest 160 razy większa niż jasność Słońca, a temperatura to ok. 9200 K. Jego masa jest 2,8 raza większa od masy Słońca, a promień jest ok. 5 razy większy niż promień Słońca[3].
Obserwacja tranzytu planetoidy pozwoliła bezpośrednio zaobserwować towarzyszkę Alheny – prawie 200 razy słabszą gwiazdę ciągu głównego. Składnik Gamma Geminorum Ab jest podobną do Słońca gwiazdą typu widmowego G, o masie zbliżonej do masy Słońca. Krąży on po mocno wydłużonej orbicie w średniej odległości 8,5 au od podolbrzyma, a jeden obieg wspólnego środka masy zajmuje gwiazdom 12,6 roku[3].
Alhena ma ponadto dwóch towarzyszy optycznych: składnik B ma wielkość gwiazdową 13m i jest oddalony o 140,5 sekundy kątowej od głównej gwiazdy, a składnik C o wielkości 12,3m jest odległy o 148,1″ (według obserwacji z 2009 roku)[6].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Gamma Geminorum w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i Anderson E., Francis C: HIP 31681. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2014-05-13]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Jim Kaler: ALHENA (Gamma Geminorum). [w:] STARS [on-line]. [dostęp 2018-01-26]. (ang.).
- ↑ a b Gemini, the Twins. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 234. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2017-11-19. [dostęp 2018-01-26].
- ↑ Mason et al.: WDS J16487-6902A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.