Głuszyna (Poznań)
Głuszyna[1] – część miasta Poznania i osiedle administracyjne, w południowo-wschodnim krańcu miasta, w pobliżu rzeczki Głuszynki.
| jednostka pomocnicza Poznania | |
 Osiedle mieszkaniowe przy ul. Głuszyna | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Poznania |
1942 |
| SIMC |
0969882 |
| Powierzchnia |
14,43 km² |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
( 48) 61 |
| Tablice rejestracyjne |
PO |
Plan Głuszyny
| |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°19′16″N 16°56′57″E/52,321111 16,949167
| |
| Strona internetowa | |
Wieś duchowna, własność biskupstwa poznańskiego, pod koniec XVI wieku leżała w powiecie poznańskim województwa poznańskiego[2].
Historia
edytuj
Najstarsze wzmianki o wsi Głuszyna pochodzą z Kronik Jana Długosza, który wymienia ją przy okazji opisu najazdu Krzyżaków w 1331 roku na Wielkopolskę. W 1797 roku w Głuszynie urodził się Paweł Edmund Strzelecki, polski podróżnik i odkrywca. Wydarzenie to upamiętniają dwa pomniki (obelisk i głaz).
24 stycznia 1945 spotkali się tutaj generałowie radzieccy Wasilij Czujkow i Michaił Katukow. W wyniku tego spotkania ustalono, że Poznań zdobywać będą oddziały Czujkowa, a Katukow podąży jak najszybciej w kierunku Odry[3].
W administracyjne granice Poznania Głuszyna została włączona w 1942 roku. W latach 1954–1990 Głuszyna należała do dzielnicy Nowe Miasto. W 1995 r. utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Głuszyna[4].
Obiekty i zabytki
edytuj
W centrum starej wsi Głuszyna znajduje się zabytkowy[5], XIII-wieczny parafialny kościół św. Jakuba Większego Apostoła, w którym jednym z cenniejszych skarbów są XIX-wieczne organy zbudowane przez niemieckiego organmistrza Friedricha Ladegasta. Przy ul. Głuszyna znajduje się cmentarz założony po 1815, a przy ul. Daszewickiej kolejny, z 1925.
Cennymi pamiątkami przeszłości są dwie kapliczki przydrożne. W pobliżu posesji Daszewicka 8 stoi murowana kapliczka Matki Boskiej Różańcowej, pochodząca sprzed I wojny światowej (dokładna data powstania nie jest znana). Jeszcze przed II wojną światową przy kapliczce zatrzymywały się na modlitwę kondukty pogrzebowe zmierzające na głuszyński cmentarz. Niektóre przekazy mówią o tym, że obiekt wystawiony został przez gospodarza Mączyńskiego w podziękowaniu za wykopanie skarbu. Druga kapliczka (Niepokalanego Poczęcia NMP) stoi na murze przy posesji Głuszyna 143. W początku XX wieku rosła w tym miejscu topola z obrazem religijnym. W 1921 Jakub Grześkowiak, właściciel posesji, stawiał mur i zmuszony był wyciąć drzewo. Chcąc zachować sakralny wydźwięk miejsca, postanowił utworzyć niszę z oszkloną kapliczką maryjną. Obiekt zniszczyli Niemcy w czasie II wojny światowej. W 1956 figurę przywrócono. Poniżej znajduje się inskrypcja o treści: Matko Niepokalana módl się za nami. Ponadto przy ulicy Głuszyna stoją krzyże przydrożne, przy posesjach: 12a, 138 i 184 (ten trzeci przeniesiony z Piotrowa, z uwagi na budowę osiedla dla lotników)[6].
Na terenie Głuszyny mieści się też osiedle mieszkaniowe przeznaczone pierwotnie dla rodzin lotników stacjonujących na lotnisku wojskowym w Krzesinach, jak również jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej, która powstała 20 września 1948[7].
Przyroda i rekreacja
edytujNa południe od Głuszyny do Kopla uchodzi Głuszec[8]. W latach 1977–1978 powstał projekt przekształcenia doliny Kopla i Głuszca w wielki ośrodek wypoczynkowo-rekreacyjny o znaczeniu ponadregionalnym (2100 ha, dla 50.000 użytkowników). Znaczna część doliny miała zostać zalana przez zbiornik retencyjny, nad którym powstałyby porty, mariny, kempingi i ośrodki wypoczynkowe, a także kilka wysp. Autorką koncepcji ogólnej tego założenia była Lidia Wejchert. Projekt zdobył nagrodę II stopnia Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska (1979). Ostatecznie miasto położyło nacisk na rozwój rekreacji nad Maltą, a sąsiedztwo bazy lotniczej w Krzesinach, po wejściu Polski do NATO, skutecznie zablokowało realizację tego szeroko zakrojonego projektu[9].
Kościół pw. św. Jakuba jest punktem startowym Drogi Cierpliwości[10] – jednego z przyrodniczych szlaków pielgrzymkowych Rogalińskie Drogi, utworzonych z okazji 200-lecia kościoła pw. św. Marcelina w Rogalinie[11][12][13]. Dla tego szlaku opublikowano broszurę przyrodniczą pt. „Miejsca «magiczne» w Poznaniu-Głuszynie” – o florze, symbolice roślin i ekologii na cmentarzach[14]
Komunikacja
edytujPołączenie autobusowe w kierunku pętli Starołęka zapewnia linia 158, oraz linia nocna 221 dojeżdżająca do Garbar[15].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ OSIEDLE GŁUSZYNA - bip.poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
- ↑ Atlas historyczny Polski. Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku. Część II. Komentarz. Indeksy, Warszawa 2017, s. 245.
- ↑ Tadeusz Świtała, Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 20, ISBN 83-210-0607-8, OCLC 830203088.
- ↑ Uchwała Nr LXXII/540/II/98 Rady Miasta Poznania z dnia 19 maja 1998 r. w sprawie utworzenia Osiedla Głuszyna w Poznaniu
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo wielkopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Katarzyna Mądry, Kapliczki, krzyże i figury przydrożne w Starołęce, Głuszynie, Krzesinach, Garaszewie i Marlewie, w: Kronika Miasta Poznania, nr 4/2009, s.62,66-67, ISSN 0137-3552
- ↑ spis OSP. [dostęp 2013-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-18)].
- ↑ Helena Szafran, Miasto Poznań i okolica, Poznań, PTPN, 1959 (seria "Wielkopolska w Oczach Przyrodnika", nr 3), mapa przy s.96
- ↑ Projekt - Miasto. Wspomnienia poznańskich architektów 1945-2005, Henryk Marcinkowski i inni, Poznań: Wydawnictwo Miejskie Posnania, 2013, s. 296-301, ISBN 978-83-7768-069-8, OCLC 871701842.
- ↑ Michał Wójkiewicz, Sylwia Ufnalska, Droga Cierpliwości w Duchu Świętym, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, październik 2021 [dostęp 2024-05-14].
- ↑ Rogalińskie Drogi Ducha Świętego – Parafia pw. Świętego Marcelina w Rogalinie [online] [dostęp 2021-11-11] (pol.).
- ↑ Sylwia Ufnalska, O jubileuszu kościoła i przyrodniczych szlakach w Rogalinie [online], Gazeta Mosińsko-Puszczykowska, 1 listopada 2021 [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Barbara Miczko-Malcher, Spotkania z kulturą - 7.11.2021 [online], radiopoznan.fm [dostęp 2021-11-09] (pol.).
- ↑ Aneta Czarna, Miejsca „magiczne” w Poznaniu-Głuszynie, Parafia pw. św. Marcelina, Rogalin, październik 2021 [dostęp 2024-05-14].
- ↑ Rozkład jazdy: Linia 158, przystanek Głuszyna OSIR » Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu [online], www.ztm.poznan.pl [dostęp 2021-04-07].