Wikipedia

Głogownik

Głogownik (Photinia Lindl.) – rodzaj roślin należący do rodziny różowatych. Liczy w zależności od ujęcia systematycznego od ok. 40 do ok. 60[5][6] gatunków (problematyczna jest zarówno klasyfikacja wewnątrzrodzajowa, jak i relacje względem blisko spokrewnionych rodzajów). Zasięg rodzaju obejmuje Himalaje oraz południowo-wschodnią i wschodnią Azję[7], z centrum zróżnicowania w Chinach, gdzie rosną 43 gatunki, w tym 32 endemity[5]. Jeden gatunek – Photinia arbutifolia (w alternatywnym ujęciu Heteromeles arbutifolia) występuje w Kalifornii i północno-zachodnim Meksyku[8][3]. Rośliny z tego rodzaju rosną w różnego typu lasach oraz na stokach na obszarach górskich[8].

Głogownik
Ilustracja
Głogownik Frasera
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

głogownik

Nazwa systematyczna
Photinia Lindl.
Trans. Linn. Soc. London 13: 103 (1821)[3]
Typ nomenklatoryczny

P. arbutifolia Lindley[4]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Photinia glabra

Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, zwłaszcza dla młodych, intensywnie czerwono zabarwionych liści[8].

Morfologia

edytuj
 
Photinia villosa
Pokrój
Krzewy i drzewa osiągające do 15 m wysokości[8]. Pędy są wzniesione, nagie, starsze o korze szarej, pozbawione są krótkopędów i cierni[6].
Liście
Zimozielone lub sezonowe[7], skrętoległe, pojedyncze, krótkoogonkowe, wsparte wolnymi i odpadającymi przylistkami. Blaszka eliptyczna do jajowatej, o długości od 3 do 20 cm, cienka lub skórzasta, płaska, zwykle piłkowana, rzadko całobrzega[5][6].
Kwiaty
Zebrane po 150–300 w szczytowe, złożone, baldachogroniaste lub spłaszczone wiechowate kwiatostany. Hypancjum kubeczkowate, dzwonkowate do walcowatego osiąga do 2 mm średnicy i zwykle jest nagie. Działek kielicha jest 5, są one zagięte, trójkątne. Płatków korony jest także 5, są one zawsze białe, zaokrąglone do eliptycznych. Cała korona rzadko przekracza średnicę 12 mm. Pręciki, których jest ok. 20, są podobnej długości lub krótsze od płatków. Zalążnie tworzy 2–5 owocolistków przyległych lub przyrośniętych w środkowej części do hypancjum, tworzących odpowiadającą liczbie owocolistków liczbę szyjek słupka. W każdym owocolistku powstaje jeden lub dwa zalążki[5][6].
Owoce
Pozorne określane mianem głogowatych – ich nibyowocnia powstaje z mięśniejącego dna kwiatowego, otaczającego właściwe owoce – jednonasienne orzeszki. Owoce pozorne są kulistawe, jajowate lub elipsoidalne o długości 4–8 mm, rzadziej do 12 mm, po dojrzeniu barwy czerwonej lub czarnej. Na szczycie z trwałymi, rozpostartymi działkami. W każdej komorze rozwija się 1–2 nasiona[5][6].

Systematyka

edytuj
Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Pyreae, podrodziny Spiraeoideae (dawniej Pomoideae) z rodziny różowatych Rosaceae[9] lub (w innym ujęciu) do podplemienia Malinae, plemienia Maleae, podrodziny Amygdaloideae w tej samej rodzinie[10].

W różnych ujęciach włączane są tutaj lub wyodrębniane jako osobne rodzaje: Stranvaesia Lindl., Pourthiaea Decne., Heteromeles M.Roem.[3][5][6], w szerokim ujęciu włączano tu nawet rodzaj aronia Aronia[8].

Wykaz gatunków[3][5]

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-26] (ang.).
  3. ↑ a b c d Photinia Lindl.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-25].
  4. ↑ Photinia Lindley. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-12-25].
  5. ↑ a b c d e f g Lu Lingdi, Stephen A. Spongberg: Photinia. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-25].
  6. ↑ a b c d e f Guy L. Nesom: Photinia Lindley. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-25].
  7. ↑ a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  8. ↑ a b c d e Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 259. ISBN 0-333-73003-8.
  9. ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9.
  10. ↑ Genus Photinia Lindl.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2021-12-25].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Głogownik&oldid=65789389”